Katalog

18 P+ Bulgaristan'dabirokulaadınızverilmiş. Şiirlerinİ7komünistlcrtarafındançeşitlidillereçevrilmiş. Nâzım Hikjnet tepki gösteriyor: Bunda benim suçumne?Vatanseverliğime gelince, ben bumcmlekete diliyle bağlıyım. Benim için hayatta.bundan kuvvetli bir bağyoktur.Türkdiliniterennümeden.memleketi sevdiğini bütün varlığı ile ispat eden, onun uğruna her acıyı ve fedakârhğı göze alanbirinsanınvatanseverliğindennasılşüpheedilir." Vatan gazetesininbu konudaki yayını üzerine, konu, yavaşyavaş kamuoyunun malı olmayabaşlar. CUMHURİYET DERGt ifade edilmesini o toplumun zindeliğine bir alamet sayanm. Bugün ileri fikir maskcsi altında işletilen entrika ve baskı ocağını en iğrençbirriyakârlık sayanm. Bugün, komünist sözüumumikullanılışşekliyle'Körükörüne Moskova ölçüsüyle düşünen bir yobaz manasını taşıyor.'.. Siz, Moskova'yabirkâbe gözüy le bakan vc onun kölesi olan bir adam mısınız? Nâzım Hikmet' in cevabı anlamlıdır: Hayır, ben böyle bir adam değilim. Benim kâbem, memleketimin ve milletimin sevgisidir. Ben bu milleti çok seviyorum. Yüksek meziyetleri dolayısıyla layık olduğu sevgiyle seviyorum. Türk milletini sevmeyi iyi bilen birini daha tanıyorum. O da Şeyh Bedreddin'dir. Onun rütbesine erişebilmek en büyük emclimdir. Hakka, eşitliğe, insanların kardeşliğine ait fikirleri Şeyh Bedrettin, Marks efendiden çok zaman ev vcl ortaya koymuştur." Yalman' ın sorusu devam eder: . .Ister komünist, ister Marksist,ister sosyalist olsun, hür vicdanın objektifliğinden nasıl vazgeçersiniz? N. Hikmet sorunun altında kalmaz: Ben Karl Marks'ı birçok gcrçegi gören bir fikir adamı olarak tanırım ve severim. Fakat gerçeklerin yalnız onun tarafından görüldüğüne, onun dışında gerçek olmadığına, diğer birinin insanların gittiği vegideceğiyoludaha iyi göremeyeceği yolunda sabit bir inancın esiri değilim. Böyle birgörüştarzı fikir vehayali bircendereye sokmak demektir. Ben cenderelerc girmeyerazı değilim. Hayalufuklanmın geniş ve hudutsuzolmasını istcrim. Yalman: O halde sizin, neden komünist diye bir damganız var. Neden siz, bu sözü yalanlayacak yerde, gerçekleştirecek şekilde konuşuyorsunuz. Çünkü damanma basıyorlar. Önceden karar veımışler. Ben bu baskı karşısında, meydan okumak ihtiyacıyla' Evet, işte, komünistim'demektenkendımialamıyorum. Bırde şu var: Mademki beni bulaşıcı bir hastalığa tutulmuşsayıyorlar vc benimle temasa gelen tehlikeye düşüyor, ben de başkalarına zarar gelmemesi için, bizzat, kendime yafta asıyorum. Nâzım Hikmet, Yalman'ın sorularına bu türden ccvaplar verdikten sonra, kendi kendine cevaplar verircesine, iç dünyasını açıyor Yalman'a: "Benim ruh alemim kendime mahsus bir alemdir. Ne gibı hayallerim olduğu hakkında, kimseye hesapvermeyemecburdeğilım. Siz birliberalsinizvehürriyettaraftarısınız. Ben Yalman Hlkmet yakınlığı... Yalman anılannda,bunusöyleanlatır: "Nâzım'ın eski arkadaşı Valâ Nurettin, Ahmet Emin Yalman'ı gönnek için, Vatan gazetesinegelir. Nâzım Hikmet'tenaldığımektubu Yalman' a gösterir. O mektupta özetle şunlaryazılıdır:Benneyapmışım?Türkorduve donanmasını, Almanfaşizminindünyayave hele mcmleketime saldırması ihtimalinın bclirdiği bir devirde isyana teşvik edecek kadar namussuzluk yapmış da, hastalığı için cezasınınmühinıbirkısmınıçektiğiiçinafFedilmiş birinsandurumunadüşmck istemem. Çünkü suçsuzum. Ordu ve doanmayı isyana teşvik etmişdeğilim. HerşeydenönceTürkumumi efkânna bunun anlatılması, halkın gözünde temize çıkmak, yani gerçeklerin meydana dökülmesi lazım. Ahmet Emin Bey'e de bir mekrup yazdım. Sen istersen bu mektubumu dakendisineoku.." Nâzım Hikmet'in, aynı zamanda, doğrudan doğruya Ahmet Emin Yalman'a yazdığı mektubun ıçeriği de şudur: "lktisadi, felsefi sosyal vicdanı kanaatları sizinkilcre hiç uymayan, fakat on iki y ı ldır en basit kanun anlayışlarına aykırı olarak hapıste yatan bir yurttaşınızın bu durumunu açığa vuımaktan çekınmeyecek kadar medeni cesaret gösterdığıniz ıçın sızı tebrik ederim. lnsanların memleketleri, haklan, kanaatlan uğrunda ölümü bile göze alarak bir bardak su kolay hğı ile içtikleri bir tarih devrinde yaşıyoruz. Budeviryığınhalindekahramanyetiştiriyor. Bundan dolayı benim şahsen, memleketime ve halkıma duyduğum sevda yüzünden hapislerde hastalıklara tutulmam ve annemin bu yüzden gözlerini kaybetmesi o kadar önemli bir şeyolmasagerek... Ben, kendime mcrhamet dilenmiyorum. Sadece, bir yurttaşolarak, benim şahsımdasüregelenve memleketinanaya'vi'iinatabantahan;! /ıtnlan !\. Hikmet, Yalman'a "Bu deviryığın halinde kahramanyeti$tiriyor"diyeyazmıştı... birkanunsuzluğasonverılmesınııstiyorum. Dileğim, en hafıf tabiri ilebiradlı hatanın açığa vurulmasına ve böyle adli hatalann tekrarlanmamasına çalışmak sureti ile memlekete hizmetedilmesidir." Yalman, bu iki mektubu okuduktan sonra, hemenBursa'yagider. Nâzım Hikmet'le konuşur.Onaderki: Nâzım Hikmet Bey, sizinle açık konuşmak istiyorum. Siz müstesna değerde bir Türk edibisiniz. Bütün dünyanm kıymet verdiğibirşahsiyetinizvar. Uğradığınızfelaketlerden dolayı ben üzüntü duymakla kalmadım, yazı arkadaşım avukat M. Ali Sebük'den,buhaksızlrğıntamiriiçinçalışmasını istedim. Siz kendisıne demışsiniz ki: Benim yüzümden kimseye zarar gelmesini istemem. Benim bir komünist olduğumu unutmayın. Ben bu sözünüzü sizinle tartışmaya geldim. Ben sizi, Türk milletininöz malı olan bir fikir adamı, Türk dilini eq iyi tcrcnnüm edenlerden bir edip, vatandaşlarının sefalet ve ızdırabını duymakta pek çoklanmızdan daha hassas bir insan diye tanıyorum. Uence askeri yargılama usullerimiz ıslaha muhtaçtır. Komünizmecnbaijanlı müdahale usulü itidal ve iknadır... Benim görüşümden ne kadar aykırı olursa olsun hcr samimi düijüncehakkındasaygıduyarım. ..Samimi vc ileri görüslerin bir topluluk içinde serbestçe Ahmet Emin Yalman (sağda) Nâzım Hikmet 'in salıverilmesini isteyenlerdendi. Nuzım Hikmet'in kardeşiSamiye Yaltırım ile Müzehher VâISÛ, cezaevi odasında...