Katalog

takdirde, kurul tarafından alınacak karara kadar in^aatın durdurulması hususunda proje mimarı Mehmet Alper'den gereğininyapılmasıistenmektedir. Kurul, aynı gün Şener Özler'in dilekçesine cevabi bır yazı göndererek Mehmet Alper'den cevapbeklenildiğini ve konuyla ilgilenildiğinibildirir. Mehmet Alper ise, Ağustosayı başında kurula bir başvuru yaptığını, ancak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu müdürünün ve ilgili raportörlerin o sıralardeğişmesinden dolayı cevap verilmcmis. gibi gözüktüğünü iddiaeder. Soğutulan blberon... Kız Kulesi'ne özel bir ilgi gösteren yazarsair Sunay Akın "Kız Kulesi'ndeki Kızılderili", "lstanbul'un Nazım Planı", "Ayçöreği ve Denizyıldızı","62Tavşanı"adlıkitaplanndaku Kız Kulcsi'ııin restoıasyonundayapı ve rutubet sorunlanya^andı... leye göndermeleryapar, kule sanki sürekli olarak onun göz erimındedır. "Çocuğunu asma köprüde sallayan birannedirlstanbul kionun içi sütdolu biberonudur Kız Kulesi soğusun dıye suya tutulan " diye seslenir. 1992'de Kız Kulesi'ni ŞiirCumhuriyetiilanedendeodur. Kız Kulesi'ni ilkdcta Istanbul'agöç etmcden önce Trabzon'da bir çay tabağının içındc görmüştür ve o gün bugün aşıktır ona. "Denizinortasındaduran Kız Kulesi beni ilgilendirmiyor. Ben düsüncelerdeki, imgelerdeki.çay tabağındaki Kı/ Kulesi 'nin peşjndeyim. Orası benim denizedüşenoyuncağım." Hayalindeki Kız Kulesi, bulunduğu o küçük kaya parçasıyla sınırlı değil. Oranın Şiir Cumhuriyeti olrnasını istiyor. Yeryüzündckitümdillerlcveülkelerle temasageçilereksadeceşiirkitaplannın toplanması ve Kız Kulesi 'nin yalnızca Kız hııh'u nde ^ahşmalar hızlandı; amaç, açılışı 2000'eyetiştirmek... kültürmerkezihalinegetirilmesitekdileği. Basından takip cdcnler bilirler. Kız Kule duk. Ancak dönemin hükümeti ve aynı siya ledıyesiçokgereksİ7yatınmlaryapıyor. Bir si 'nin halkaacılarak bir kültür merkc7İhalisı görüşte olan bakan bile bu konuyu kaale kaldırımı on kere yapmanın ne anlamı var? ne getirilmesı ıçin uğraş vererek bu konuyu almadı. Ödenekyokdendi. Ankara'ya kadar Kısacası Kız Kulesi, devlet eliyle çevreden gündemde tutmaya çalışanlardan biri de gittik, kulenin belediyeye devredilmesini is alınan destek ve gelir kaynaklarıy la çok raCHP'li eski Üsküdar Belediye Başkanı Nitedik, ama olmadı. Bizim zamanımızda be hatyapılabilirdi." yaziYurtsevcn. lediye gel irleri yetersizdi. Oy sa şimdi emlak, Şimdisözsırası MimarlarOdası Istanbul ç,evre vergileri belediyenin büyük işlerini "Biz, belediye olarak Ku Kulesi'nin külBüyükkent Şubesi Sekreter Yardımctsı Mikarşılıyor. Ancak bugünkü Büyükşehir Be mar Şener özler'de.Tümlstanbullulargibi türcl amaçlı olarak halkaaçılmasınıistiyor Kız Kulesiproje mimarı Dr. Mehntet Alper. Mimar Şener özler. ş+ tir. Bu defa, KTVKK Müdür vekili M. Kemal Can imzalı bir yazıyla Mehmet AIper'den ikinci kez yanıt istcnir. Yazıda, restorasyonunheraşamasında proje müellıfince ayrıntılıraporlarınkurulaıvediliklebildirilmesi gerektiği dile getirilir. Aynca kulede yapılanuygulamalarınprojeyeuygunyapılıpyapılmadığı.aykırıbiruygulamaolduğu EFSANELERIYLE KIZ KULESİ... Kız Kulesl'nln tarlhte ilk Izlerine rastlanması kaynaklarda öküz veya Inek heykeli) oluşan oldukça eski... M.Û.411 yılında Atlna ile sunak, bazı tarihçilerin söylemlenne göre Sparta arasında çıkan savaşta, boğazın kısa zamanda kaybolmuştur; ancak sebebi Asya tarafı Atinalılar'ın eline geçer. Atinalı bilinememektedir. Eremya Kömurciyan ve kumandan Alkibiades de boğazın girişbirçok yazar ise, bu sunağın Kız Kulesi çıkışlarını kontrol altına almak ve bunu bir kayalığında değil, Üsküdar sahilinde bir gelir kaynağı haline getirmek için, Kız yerde olduğunu söyler. Kulesi'nin bulunduğu kayalık üstüne kale Yıl, M.S.1170... Bizans Imparatoru Manuel şeklinde bır gümrük istasyonu kurar. Comnenos, zayıflayan devletinin Bölge, Atina egemenliğine girdikten sonra başkentine iki tane savunma kulesi ekler. Makedonya Kralı II. Philippos'un saldırı Birini Topkapı Sarayı'nın bulunduğu tehdidine uğrar. Atina, 40 gemiden oluşan kıyılara, diğerini ise Kız Kulesi'ne. Bizanslı bir donanmayı yardım ıçin gönderir. Nicephore Choniates'e göre, böylece Kız Donanma komutanı Hares, çok sevdiği Kulesi'ne tarihte ilk kez kule yapılmış olur. eşini de beraberinde getirmiştir. Kadının Batı'da Kız Kulesi üzerine yakıştırılan adı, dana yavrusu anlamına gelen efsaneler dilden dile dolaşmaya Voidion'dur. Ne var ki Voidion, sefer başlamıştır bile... Günumüze kadar hazırlıkları sırasında Üsküdar'da hayata * söylenegelen Ovidius'un kaydettiği efsane gözlerini yumar. Hares, karısının anısını şöyledir: "Sestos'daki Afrodit mabetı ölümsüzleştirmek için, Kız Kulesi'nin rahibelerinden Hero, Abydos köyünde kayalığı üstüne, kale yanına bır sunak yaşayan Leandros'a aşık olur. Hero, fener yaptırır. Mermer bir kaide ile bir sutundan bekçisinın kızıdır ve kuleden ayrılması ve üstündeki bir dana heykelinden (bazı yasaktır. Leandros, sevgilisı Hero'yu görmek için her gece karşı yakaya yüzer. Hero da hasretle bekler Leandros'u her gece... Şafak sökene dek sevişirier. Ve fırtınalı bir gün, azgın dalgalarla boğuşarak kuleye yüzmeye çalışan Leandros, rüzgârın kule fenerini söndürmesiyle yolunu şaşırır ve boğulur. Ertesi sabah Leandros'un ölüm haberini alan Hero, bu acıya dayanamaz ve kendini kuleden atarak intıhar eder." Sözü edılen efsanede adı geçen Sestos ve Abydos, aslında Çanakkale Boğazı'na ait yerler olduğu halde, bazı yazarlar efsaneyı Istanbul Boğazı'na ve Kız Kulesi'ne uyarlamışlardır. Bu efsaneyle Kız Kulesi, Fransız kaynaklarda "Tour de Leandre", Alman kaynaklarda da "MaedchenTurm" olarak adlandırılmış ve Kız Kulesi bu efsaneyle Batı'da büyük bir ün kazanmış 1453... Istanbul Osmanlılar'ın eline geçmıştır. Fatih Sultan Mehmet, kulede varolan kaieyı yıktırarak kendi binasını yükseltir. lstanbul'un fethiyle yönetim el değiştirince kulenin ışlevlerı de değışır. Gecelerı ve sisli gunlerde gemilere yol gösterir, fırtınah günlerde çevrede zor durumda kalan küçük teknelere çengel atarak, onların kayalara çarpmasına veya akıntıya kapılmalarına engel olur. Bazı özel günlerde (tahta padişah çıkması, şehre yapılan önemli bir devlet zıyareti, bayram günleri gibi) de top atışı yapar. Osmanlılar zamanında Türkler tarafından üretılmiş ve Kız Kulesi'ne yakıştırılmış bir efsane vardır ki, günumüze kadar söylenegelmiştir: "Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde kalbur saman içinde padişahın birinin çok sevdiği ve kılına dahi zarar gelmesini istemediği bir kızı varmış. Bir gün falcının biri, güzel prensesin yılan sokmasından zehirlenip öleceğinı söylemiş. Padişahın aklına da denizin ortasına bir kule yaptırmak gelmiş ve kızını oraya kapatmış. Lakin kaderden kaçılır mı? Bir gün, kuleye getirilen üzüm sepetinın içinden çıkan yılan, güzel prensesi sokmuş ve prenses ebedi bir uykuya dalmış." Bir başka efsane ise, yıne Türkler tarafından uretilmış olup diğerlerı kadar yaygın değildır. Evliya Çelebı'nin anlatımına