Katalog

18 ş+ itici bir etki yapması için konulmuştur filme, ama aşağı yukan aynı düşüncedir. Ama tüm bu cesur yeni dünyaların hepsinin içindc, bir ölçüde, insan vardır. James Camcron'ın makineyapımıKıyameti, 'Terminator2' filmi metal birayagın birinsan kafatasınt ezmesıyle açılır. Insanlık, yokluğuy la tanımlanmı ştır daha fı lmin başında. Sonsuzluğun öteslnde Gclecek üzerine bahse girme cesareti gösterensanatçılararasındaen büyük ödülü H.G. NVellshaketmclidir. VVclls'intasarladığı ve senaryosuna katıldığı 'Olacak Şcyler'i (Things to Come, Michael Anderson) izlcrkcn, bu filmin lkinci Dünya Savaşrnın cn ateijli dönerninde yadabitiminde yapıldığını sanabilirsıniz. Londra'nın bir dünya savaşında hava bombardımanında çektiği acıları ve sonrasında toplumun 2rnciyüzyıladekgeçirdiğidönüşümüanlatan film, gcrçcktc, 1936 y ılında vizyona çıkmıştı. Sonradan, 1940'lannilkyansında VVells "Tann belanızı versin, size söylemiştim" diye yazacaktı. 'Olacak Şey ler' izleyiciy i, teknik olarak gelişjkin bir clit grubun yöneümindeki ütopyaya götürür. Barış egemendir ve hcrkes matrak giysiler ıçindcdir. Tek sorun hayatın yavan, ölümüne yavan olmasıdır. Wells,'Metropolis'i"Enaptal film" olarak görüyordu. Bu filmin de birçok yeri onun kadar safça ama insan doğası konusundabuvediğeryapıtlarındakitahminlcri tam tutuyor. Wells'inaynıadlıromanından 1960'tauyarlanan 'ZamanMakinesi' (The Time Machine, George Pal) Hippie hareketini önceliyordu. Filmde Yvette Mimieux ve sarışın arkadaşları barışçı, özgür aşktan yana, donuk ve şinndiler. Yazann insanın daha nereye kadar evrim geçirebileceği konusundaki kötümserliği, filmde biraz sulandırılmıştı. Gene de varılan sonuç aynıydı; türlerin mükemmelleşmesi ulaşı Imaz bir hedeftir. Evrimimizde bundan sonraki aşamanın ne olabileceği, biraz da mistif iye edilerek, Kubrick'in '2001'inde ele alınıyordu: Haydihödüklergezegeninizihavayauçurun nasıl olsa üstün zekâlı bir varlık olmaktan çok uzaksınız... Gerçek 2001 y ılına ulaşmamıza bir şey kalmadığı bugünlerde, Kubrick ve senaryo ortağı ArthurC. Clarke'ninöngörülerinde nereye kadar isabet kaydcttiklerinc bakmak eğlendirici oluyor. Hayır, Jupiter'e insanlı uzay uçuşu henüzçok uzak, süperbilgisayarlar bant yerine diskle çalışıyorlar ve hiçbiri koca uçuk H AL' in yanınabile yaklaşamadı... DüzTV ekranındazamanlamayı tutturabilmişlerama. Film vizyona ilkçıktığında, bazıeleştirmenler Kubrick ve Clarke'nin uzay istasyonunabirHiltonkoymalarını,çıkarcıhk olarak görmüşlerdi. Oy sa bu öğe en doğru kehanetleri olarak çıktı.Uzayı kolonileştirmek için tüm bu para nereden gelecek sanıyordu o sulugöz iyimserler? Şirketçıkarlarından ay rı bir .soyut 'hümanizm' bu denli büyükbirscrüveneatılırmıydı? Kubrick veClarke'ycgörc hemcinslerimizinbanalliğtnden,çıkarcılığından,vahşiliğindeıı kaçmak için tek yapacağımız "Jupiter'e ve Sonsuzluğun Ötesine" bir yoIculuğaçıkmaktı.SirThomasMore'un Ütopya'sı dcnü eski birrüya.Ne varki 2000 yılıönümüzdetümüylebelirmişkcn,yahn bir olguy la başbaşay ız, distopya vc ütopyalann tüm vizyonlarının söndüremeyeceği birolgu;şimdilikbiz insanoğullarıbirbiriPremiere 'den çeviren: EMREÇAĞATAY Başka akılhlar yar mı? MURAT URAL 2 EkirnCumartesi gecesi,saat23.30cıvarı. ÜrgüpMustafapaşa'da Golgoli Tepesi sırtlarındayiz. Portatifjeneratörden beslenen az sayıda ışığın, geccnin karanlığı ile oyun oynarcasına peribacalannı binbir biçime büründürdüğü düşel bir "sahnede", iskemlelerimize kurulmuş bir konferans dinliyoruz. TÜBÎTAK'ın yayımladığı Bilim ve Teknik dergisinindüzenlediği "2. Gökyüzü Gözlem Şenliği"ndeyiz. (Jözlemek için ayın doğmasını bekliyoruz.12 saatin yorgunluğunuhissediyoruz. Uyuklamayabaşlayanlardavar.AmaEgeÜniversitesi'nden Prof. Zeynel Tunca, Bilim ve Teknik dergisınden Raşit Gürdilek ve llhami Buğdaycfnınkonuşmalannmilgınçliğigözkapaklarunızın kapanmasını engelliyor. Tartışmanın konusu; "Evrende yalnız mıyız?" Ya datartışmayıdahaanlamlıkılanbiçimiyle, "Evrende bizden başka akıllı yaratık var mı?" Prof. Tunca, dünyada yaşamın oluşması ve sürmesini sağlayan koşullar esas alınarak yapılan olasılık hesaplannı anlatıyor. Yaşam için ilk koşul Güneş'in varlığı. Güneş'indcıçindebulundugusarıyıldızgrubu tüm evrende bulunan yüz milyarlarca gök cismininyüzde4'ünüoluşturuyor. Kuijkusuz bu grup yildızların hepsi akıllı yaşam koşullarınasahipdcğil.Diğerkriterlerdikkate alındığında bu oran giderck düşüyor. Prof. Tunca, bu alanda yapılan pratik çalışmalardan da söz ediyor ve yıllardır uzaya göndenlen sinyallerden, uzay dinlcmelerinden başka yaratıklara ilişkin hiçbir işaret alınmadığınıbelirtiyor. Sonucu.bilimselbir biçimde,"Yokturdiyemeyiz,amavardırda diyemcyiz" diyerek açıklıyor. Doğal olarak hemen sorular başlıyor. Eğer uzayda akıllı yaratıklar varsa vc eğcr bizden akıllıysalar, teknolojik olarak bizden gelişkinseler yıllardır uzaya göndenlen sinyalleri almamalan mümkün mü? Konu spekülasyona son derece uygun. Tartışma sürüyor. Katılımcılardan bir ses duyuluyor: "Hocam, yani yokturdiyeceksiniz de hocahğınızbunaengel oluyor." Prof. Tunca'nın bilimsel açıklamalan ve varsayımlan yincde evrende akıllı yaratıklar olduğuna ilişkin az da olsa bir iyimserlik yaratmışkenbirkatılımcınınşakayolluortaya attığı bu düşünce peri bacalarının arasındaki bu fantastik ortamdaki bütün büyüyü dağıtıyor. Evet ya tüm evrende bizden başka akıllı yaratık yoksa... Her şey 4.5 milyar yıl önce Samanyolu'nunücrabirköşesindeölmüşyıldızların artıklarıylazenginleşmişbirgazvetozbulutunun yavaş yavaş çökmesi ve büyük bir topakhalincgelmesiylebaşhyor. Merkezdeki topak büyük ağırlık ve basınç altında ısınıyor ve hidrojen atomlan birleşerek helyuma dönüşüyor. Milyonlarca yıl sonra merkezdcoluşanyıldızrüzgânylaartakalan tozlan süpürüyor. Ortayasan.evrendekiyıldızlannyüzde 95'ınden büyük biryıldızçıkıyor.Güneş. Enönemliözelliğiistikrarlı bir ısı ve ışık kaynağı olması. Güçlü çekimiyle çcvresinde gezcgenler topluyor. BöyleccbirsistemoluşuyonGüneşSistemi. Dünyada yaşamın oluşmasını sağlayan ilknedengüneşeolanuzaklığı. Dünya Güneş'e 15()milyonkilomctrcu/.aklıkta.Güncş'in uzaya yaydığıcnerj inınmılyardayarısı dünyaya ulaşabılıyor. Ozetle Güneş kendisinden tam da yaşam için gerekli ko Amatör gökbilimi için iki göz yeterli. Bir de gözlenecek gökyüzü. "2. Gökyüzü Gözlem ŞenliğF'nde gökyüzü gözlenirken en çok kulağı çınlatılan evrenin öteki akıllı yaratıkları oldu. Tabii varsa...