Katalog

CUMHURİYET DER ölümü araştınlıyor. Butemadaiktidargal sede,kalıcıdeğildir. Kubrick'in sinemas hcm metafizik ve hem de materyalizm a sındasıkışıpkalan Batı kültürününbirsit ması olarak görürsek, onun filmlerindı umutsuzluğun kaynaklannı daha kolay an mak mümkün olacaktır. Ayrica Amcrik toplumuna eleştirel yaklaşan Kubrıc Holly wood sistemi dışında tanımlamak bettc ki doğru bir yaklaşım olur. Tekniğetutkuluydu Sinema tekniği ve teknolojisi, Kubri için büyük bir tutkuydu. Birçok filminde; ni sinema tekniklerini ilk defa o kullan Hatta zaman zaman, günün tekniğinin ç< mekteyetersizkaldığıherşeyikendibulı ları ilc çözdü. Bütünfilmlerinde,tekniği n kemmeliyetçi bir yaklaşımla kullandı. E bütçeli olmasınakarşin Kubrick'in ilk fil Fear and Desire (1953) daki teknik müke melliyetçilik üzerinde eleştirmenlerözell le durmuştu. Ama bu eleştirmenler filn "içeriğine" aynı scmpatiyi göstermemişl di. Kubrick bundan çok alınarak ilk ve s defa başkalannın yanında ağlamıştı. Kubrick, The Shining de steadicam ve kameranın buluşçusu Garett Bravvn'ukira yarak, bu tekniği ilk defa kullanmış olc Barry Lyndon'da da birçok sahneyı mum ı ğında çekmek istediğinden NAS A'nın ay kullandığı Zcis 50 mm kamera merceğ kullanması, Kubrick'in yeni tekniğe ol tutkusunu gösteren örneklerdir. 2001 'de kullandığı estetik ve özel efekt rin etkisi daha sonra Star Wars (1977), Ali (1979) ve daha birçok filmde görülmektec Sözkonusu filmler daha çok, dengcliHol wood prodüksiyonları, geleneksel diyal veanlatımasahiplerdir. Bufilmlerdekies tik fonksiyona verilen önem 2001 ile kar laştırılamaz. Kubnck bu filminde kulland sincrama adlı geniş format sayesinde de; man kavramını, derinliği, boyutları ve ko pozisyon dengcsini düzcnsizlcı»tirıniş, k landığı teknik ve yöntemlc kendi sineı konseptini yaratmıştır. Stanley Kubrick delikanlılıh yıllarmda sinema salonlan arasında koşturur, izlemedikfilmbırakmazdu P+ Vekalıcılığınıdasağladı.Bununlakalmayıp özgürlüğiinün sınırlarını sürekli ge. nişletti. 1970yılında ACIock WorkOrange'dan sonra biitün filmlerini finanse eden Warner Bros, Kubrick'in bir filme son makası vurmasına izin verdi. Bu anlaşmayla, filmingelirininyüzde40'ıdaKubrick'ebırakıldı. Warner Bros, Kubrick'in hcmekonomik hem de zaman olarak prodüksiyonu delmesine de ses çıkarmıyordu. Bunun tck nedeni ise Kubrick'in filmlerinin tamamı görccc dar bütçeli olmasına rağmen ticari basarı kazanmasıydı. Gencl olarak yönetmenler bır film bitimindcn sonra diğerini planlamaya başlarken, Kubrick öncc dağıtımvefilmintanıtımıileilgiliaraştırmalannabaşjıyor, ayrıntılaraolantutkuveyeteneğincdeniylcher^eyekarışıyorvekararveriyordu. TheShiningfilminin700pozitifininkalitesini tek tek Amerika'daki dağitımından önce kontrol etti. Aynı kopyanın 15 günden fazlagöstcrilmcsineaslaizinvermedi.Dahası Kubrick, George Lucas gibi, çok az yönetmenin umursadığı sinemadaki gösterimkalitesini kontrol edip arac ve gercçlerin onun istediği kaliteye uygunluğunu da denetledi. Ncw York sinema salonlannın perde etrafindakiboyasınıperdeyeyanhşışıkveriyordiyedeğiş.tirtmiş,ti. Son 30 yılda sadecc 6 film yapan Kubrick, her filmi gördüğü gibi, yeni çıkan bütün kitaplardan da haberdardı. Kendisine düzcn li olarak yay ına giren kitapların 300 sözcüğü geçmcycn özeti gönderilmekteydi. Kubrick birçok kitabın hiçbir işe yaramadığını, mucize kitabı bulmanın da bu ncdenle zaman aldığını, dolayısıy la da henüz mucize bir f i Im yapmadığınıbelirtmişti.30ytlda6filmyapması tesadüf deği ldi. Ç ünkü sadece senaryo üzerinde cn az bir yıl çalışıyordu. Onun için aktör seçimı de başlı b'aşına bir sorundu. Çalışacağı insanlarda zekâ arayan Kubrick'e göre büyülerini televizyon koltuklannda, aptalca yapay söyleşilerde yitirmeyen iyi aktörler hemen hemen yoktu. Bütün oyuncularını tabii ki kendisi seçiyordu. Kendisine bir filmihazırlarkenenaz 3000 video kaseti gönderilir, odabunlardan en az 800 tanesine bakar, kendisini etkilemcye çalışmalarından eğlenirdi. Kubrick ve Hollywood Ingiliz cleştirmen Adrian Turner'a göre Kubrick'in filmlerinin anatemasında Jungcubirperspcktiflekötülüğün"katılımsal ve evrensel" boyutunda, scvginin ve ihtirasın Müzik Müzik seçimine dc vakit ayırıp titiz göstermiştir. Barry Lyndon filminin müz için, LP'ye kaydedilmiş bütün 18.yüz müziğini dinleyen Kubrick, 2001 'e Richı Strauss'un Zarathustra sını seçmisjti. Straı burada Kubrick'in deyimiyle;çağımızin! nınınincevezarifbaşarısınınaltınıçizm için kullanabilecek en uygun müziktir. F Metal Jacket'in müziğini isc, AbigailMe adı altında, Kubrick'in kızı Vivian Kubrı yapmıştı. Cennetmuhabbeti Stanley Kubrick' i modern sinemanın A teur'i olarak görmek isteyen sinema dün> sı, onunla ilgili birçok anckdot üretmişi 198()'de Stanley Kubrick'le ilgili ortalıt dolaşan şaka da şöyle idı: Steven Speilbc ölüyor ve cennete gidiyor. Ancak lncili K pı'dan içcri girmesi engellcniyor. Çün Tann yönetmenleri sevmiyor. Aynı anda i(, riye bisikletiyle, üzerinde yırtık, bakıms eşofmanlarvcjinınastikayakkabılarıylal risi gınyor. Spielbcrg: "1yi dc bu Kubrickd ğil mi?" dıye soruyor. "Hayır" dıyor Az "Tann o. Ama kendisini Stanley Kubrick < • nıyor." Kubrick'in meraklabcklcnen son filmi. Ekim'de Türkiye'de devızyonagiriyor.^ Kaynak Kıtaplar: John Baxter/ Stanley Kubrick. A Bıograph JohnOrr/ContemporaryCınema.MıchelC ment/Kubrick Son filminiıı M'tindf: \iioU hitlıııan, Tom Cruise veStantey Kubrick. Fılm 22 Ekim'de Türkiye'degostcııınr giıi\