Katalog

İM 1999. SAYI 707 11 ler Mamak'ın, Dikmen'in alçakdamlı gecekondularında en otantik şekliyle sürdürülüyor. Akkiraz, bugün Halk Müziği 'nin usta yorumcularından Musa Eroğlu ile kapı komşudur. Uzun kış geceleri yapılan muhabbetlerin konuklarıarasındadöneminenünlüozanları Feyzullah Çınar, Aşık Daimi, Feyzullah Çınar, Davut Sulari ve Sivas Katliamında yitirdiğimiz Muhlis Akarsu da vardır. Bu ustaları dizlerinin dibinde nutku tutularak dinleyen Sabahat Akkiraz'a da arada sırada türkü okuma fırsatı doğar. Doğrusu bu fırsatları iyi değerlendirdiğı için de ustaların dikkatini çeker. llköğreniminiAnkara'datamamlayan Akkiraz, babasının Almanya'yagöçmenişçi olarak gitmesi sonucu lise öğrenimini Mannheim'datamamlar. Akkirazlann Mannheim'dakıevleri Almanya'ya konser vermeyegelen ozanların uğrak mekânıdır. Mahmut Erdal, Almanya'daki birkonseri sırasında Sabahat Akkiraz'ın elinden tutarak sahneye çıkarır. Dönüşünde de plak şirketine Sabahat Akkiraz'a bir45'likyapı Imasıönerisinı kabulettirir. Böylece Sabahat Akkiraz daha çocuk denecek yaşta 1970 yılında ilk plağını seslendirir. Sonrayeniden Almanya'ya döner. Çocuk denecek yaşta kızına plak yaptırdığı için kendini suçlayan baba Hıdır Akkiraz, hiç olmazsa ortaöğreniminı bitirinceye ve erişkin bir yaşa gelinceye kadar müziğe ara verilmesi konusunda otoritesini kullanır. Almanya'dan kesin dönüş yapılıncaya kadar müziğe ara vcren Sabahat Akkiraz, ailenin Ankara'ya yerleşmesinden sonra yeniden dost sohbetlerinde büyük ozanların muhabbetlerinde türkü söy lemeye başlar. Akkiraz, dayısı Müslüm Sümbül, Muhlis Akarsu ve Musa Eroğlu'nun teşvikleri sonucu profesyonel müziğe adım atar. Muhlis Akarsu'nun önerisiyle ilk kasedini Ankara'da yapar. Ancak bu kaset Sabahat Akkiraz'ın geniş kitlelerle buluşturmak içinyeterlıolmaz. pa kapılarını zorlayadursun, Sabahat Akkiraz'ı Avrupalı arayıp bulur. Akkiraz'ı Avrupa'da ilk keşfeden Oris/LondraCaz Festivali'nin Direktörü Tony Haynes oldu. Degişik ülkelerin etnik müziklerini araştıran Tony Haynes, Türk müzik marketinde edindiği Akkiraz albümlcrini dinledikten sonra ulaşmanın yollarını ararken tesadüfen sanatçının Londra'dayaşay an kardeşi C'cmal Akkiraz'la tanışır. Kardeşi aracılığıyla ulaştığı Sabahat Akkiraz'ı 1997 yılında yapılan Oris/Londra Caz Festivali 'ne davet eder. Festivalin gerçekleşeceği günlerde annesini kaybedcn sanatçı, programda yeralmasına karşın konserini gerçekleştıremeden gerı dönmek zorunda kalır. Ancak Tony Haynes, sanatçının peşıni bırakmak niyetinde değildir. Biryıl sonraki festival için söz alır ve çalışmalarabaşlarlar. llginçtir, DırektörHaynes'inkonserprogramınaaldığı parçalar Alevi müziğinin klasikleri sayılan nefesvesemahlarıdır. Deyişlerinmüzikalritminin ve soundunun cazaçok uygun olduğunu belirten Haynes, repertuarıbizzatkendisi belirler. Akkiraz bu konserde önce bir Afrikalı sanatçıyla düet yapar, ardından da Grand Union Orkestrası eşliğinde türkülcnni scslcndirir. Festivalekatılandeğişik ülkelerin müzik gruplarından ve eleştirmenlerinden tam not alır. Festival sonrasındaTime Out dergisi, Sabahat Akkiraz için "Nusret Fateh Han öldü, yerine dişisi doğdu. Sabahat Akkiraz, Fateh Han'mdişisi" diyeyazar. Sabahat Akkiraz, 13 Kasım 1999'dayapılacak festivalde de sahneye çıkacak. 17 Ekim 1999 tarihinde ise Multi Culti'nin Londra'da düzenlediği ve çeşitli ülkelerden kadın sanatçılannkatılacağı"WomaninTradition"konserlerinne katılacak. Sanatçı, 2000 yılının Şubat ayında ise Manş Denizi 'nin karşı yakasına geçerek Fransa Kültür Bakanlığı'nın düzenlediği Paris, Normandiya ve Lion'da yine değişik ülkelerin etnik müziğini seslendiren ünlü sanatçılarla birlikte konserler verecek. 11 Ekim 2000 tarihindeki konser Normandiya çıkarmasınınyıldönümünedeniyleyapılıyor. Londra Caz Festivali'nde olduğu gibi Fransa Kültür Bakanl ığı'nın düzenlediği organizasyonlarda ilk kez bir Türk sanatçı da yeralmış olacak. Önümüzdeki yılın Mayıs ayında ise yine Londra'ya geçerek göçmenlere destek için düzenlenen bir konserde Tanita Tikaram ve Tracy Chapman ile birlikte sahneye çıkacak ve türküleriyle izleyicilere seslenecek. Bu konserin direktörlüğünü de yine Sabahat Akkiraz'ı Avrupa'da ilk kez keşfeden Tony Haynes yapıyor.^ • ., . mediği kesin. O nedenle Akkıraz, Londra, is ve Hindistan'daki uluslararası müzik .ivallerine davet eden dünyaca ünlü müzik ritelerinin aksine kendi ülkesindc sadecc <üye meraklı sınırli bir kcsimde tanınır. ş; "pir aşkına" söylemeyi ilke edinmış n Sabahat Akkiraz'ın medyada yeralmak da sabah akşam televizyon kanallarında ı endam etmek gibi bir derdi de yok. Davet Idiği programları sunucusundan yapımcıÎ, hatta yayınlandığı televizyon kanalına lar ince eleyip sık dokur ve çoğunlukla da lanbahanelerlereddeder. Dostlarının ısrajnucukerhen "evet" deyipkatıldıgıprogılardasululukyaparaksempatitoplayacaı sanan sunucular Sabahat Akkiraz'ın saı kadarağırbaşlı kişiliği karşısında suspus rlar. •anatını daha çok para, daha çok şöhret adı/apmadığıiçindirki,binlercedolar,binlernark alacağı konserler için çağn yapanlan zgünüm çok yoğunum, Anadolu'ya türkü lemeye çıkacağım" diyerek atlatan Akki, bir bakarsınız lıiç bir ücret almadan ya bir .sul düğününde ya da bir köy derncğinin esindc büyük biraşklatürküokuyor. akkiraz'ın hayranlarısadecedinleyicilerı oluşmuyor. Sanatçı arkadaşları bile söz IUSU Sabahat Akkiraz olunca kompleksi bir ıa bırakıp ondan övgüyle sözediyor. T'de Türk Halk Müziğikorosunuyöneten Zafer Gündoğdu'nun yaptığı konser gramları yeni yayın dönemlerini Sabahat kiraz'la açar, Akkiraz'la kapatır. Programa ılan konuk sanatçıların bir solo türkü okukuralı sadece Sabahat Akkiraz için geçerli ;ildir. Bu programlar sanatçının konser gramına dönüşür. Sanatçının konuk olduprogramlarda başta şef Zafer Gündoğdu ıak üzere koroda yer alan birbirinden deli sanatçılar ve salonu dolduran dinleyicin okuduğu türküyü bitirmesini beklemeı sık sık alkışlarla kesmeleri ya da bir uzun a okuyorsa koro halinde ağlamaları klasik görüntüdür. abahat Akkiraz denince akla Alevi nefes,düazimamları,arguvan,barakveçamşıığzı uzunhavalar gelir. Alevilerin dinsel ziği nefesler, tevhıdler, semahlar, düaz ım ve mersiyelercem ayinlerinde zakirler ıfından okunur. Zakirlerin erkek olmasının ırdiği kulak alışkanltğından olsa gerek, kasesinindeyişlere,nefeslereyatkınolmadı.onusunda yaygın bir kanı vardı. Bu kanı )ahat Akkiraz kendisini tanıtıncaya kadar erlıliğını korudu. Akkiraz, güzel sesi ve s yorumuyla herkese "ıyiicra ettikten son.adın sesi, erkek sesifarketmez" dedirtiniıyasa,deyişsöyleyenkadınsolistlertaradan adeta istila edıldı ve bu alandaki erkek •menliğibirandayıkıldı. V'kikımdirbu Sabahat Akkiraz? Ustalığıbu alandaki karizmasını kimlere ve nelere çludur? Hangi pınarlardan beslenmiştir, nlerdenelalmıştır? tlk çıkışını Musa Eroğlu'nun yönetmenliğinde "Şafak Söktü" kasediyle yapan Sabahat Akkiraz, Arif Sağ yönetiminde yaptığı "Insana Muhabbet Duyalı" kasediyle artık türkü severlerın gönlünde taht kurmuşbırsanatçıdır. Bugüne kadaron bir albümle sevenlerinin karşısına çıkan Akkiraz, eserlerin büyük birkıs mını kendi derledi. Albümlerindegünümüzün vırtüözleri ve önemlı mü Sanatçı, köyünde ikiyıl önce kaybettiği annesi Züljüsiyah ve babası Hıdır Akkiraz 'la tane eliyor... zik adamlanylaçalıştı. Arif Sağ, Musa Eroğlu, Zafer Gündoğdu vesonalbiimünde de Erdal Erzincan'la çalışan Akkiraz, Halk Müziğı'nde albümleri en çok satan sanatçıların başındagelıyor. lcracılığı kadar derlemeci yanı da güçlü olan sanatçı toprak insanıdır. Her yıl Kangal'daki köyüne gidip toprağını ekip biçer. Sonrasında da türkü hasadı için yollara düşer. Kendi deyimiyle "türkü dilenmek" adına Fizan'abilegider.Türkülerihamhaliyle derler, demlenmesi için evdeki arşivine atar. Üzerinde çalışır, aradığı lezzeti yakalamışsa albümde okur. Eğeraradığılezzcti bulamamışsao türküyü arşivin küflü raflarında çürütmez, okuması için sanatçı dostlannabilabedel verir. ıkara'da uzun kış gocoloıi... Vkkiraz, Arguvan kökenli ancak Sivas ngal'a uzun yıllar önce yerleşmişbiraileı ikinci çocuğu olarak Mersin'de dünyaya ir. Babasının çalıştığı okulun merdivenlede durmaksızın mırıldandığı türküler önce ulun müzik öğretmeninin dikkatini çeker. jetmen, Akkiraz'ın babasını bir kenara çe•ek " Bu kızın sesinin güzelliği bir yana yonu müthış. Kırk yıllık sanatçılar gibi okur. Ceketini sat bu kızın müzik öğrenimi alısını sağla" dediyse de bu öneri pek ciddiye nmaz. \ilenin Mersin'd.n sonraki durağı Ankanın Mamak'ı. Mamak'ın Saime Kadın MaUesıileyanıbaşlarındakiTuzluçayırAleviinAnkara'dakigettoları olarak biliniyoro larda. Sazh sözlü muhabbetler, ayini cem T. Tlkaram'la aynı sahnede Otantik ve kendi yorumuyla sadece Türkiye 'de deği 1 Avrupa'da da scsiniduyurmuş bir sanatçıdır Sabahat Akkiraz. Popyıldızları ünlü organizatörlerin desteği ve milyarlarca lıra tutan tanıtım kampanyalan ile Avru Akkiraz 'ın müziğe ba;jlamadan önceki komşusu Musa Eroğlu, yıllar sonra yönelmeni oldu.