Katalog

7HAZİRAN I<WK. SAYI637 müzayedesinde 100 bin dolara (25 milyar I iraya)alınanmühürlerin"kaşe"özelliğınitas,ıdığınıbelirtiyor. Ku!}kusuzbumühürlerinisterkamu,ister özel kurum ya da kişilerce Türkiye'ye kazandırılmasi gcrckir. Koç Kardeşlcr, Sakıp Sabancı, Krdoğan Dcmirören gibi mcraklılar dabumühürlerinpcijindeydiler. Amamüzaycdcdc yoklular. Kimileri ya bu işten anlayantcmsilcileriaracılığıilekimilcridetelefondaki adamları kanalı ilemüzayededeyarıştı. Paris Ba^konsolosu,doğrubiryaklai)imla önce bunları satışa çıkaran hanedan soy lusu bayana gidcrck, üç mührü müzayededen çckmcsini vcdeğerinindoğrudankcndisine ödenmesini "Tiirklük duygulanna" hitap ederek önerdi. Satıcı bu duygunun ne olduğunubilmiyordu. Sonuçta Pariste'de, Nevv York'ta olduğu gibi, Başkonsolos ödenek yctmczliğinden bayrak kaldıramazolmuştu. 13 Jackie Onassis 'in işporta kolyesL. Erken uyarı sistemi Bakanlıkmüzaycdekataloglarıilebukonularda haber veren ycrli ve yabancı yayın organlarını çok önceden taray ıp inccleyecck bir"erkcn uyarı vearşiv yapılanmasına"kavuşmus, olsaydı, bu gibi son dakika"olup bittileri"yaşanmazdı. "Devletin eser satın alması gerekir", diyc bir kural yok. Ister Koç, ister Sabancı ya da başka Tiirk koleksiyoncular, bu eserleri aldıktan sonra özcl koleksiyolarına katmak için zaten Türkiye'ye getirmiyorlarmı?Ileride müzelere dönüşebilecck olan bu özel koleksiyonlarTürkiye'nintarihselvekültürel mirasını oluşturmuyormu? Üç kaşe için 50 bin dolarlık ödenek ayıran Maliyc Bakanlığı; tam yüzyıl önce Türkiye'den kaçmldıktan sonra, Izmirli gladyatörün mezar taşı ve çeşitli tarihi eserleri taşırkenManşDenizi'ndebatanbirtckneden,bu eserleri çıkaranlngilizdalgıçlannayıllardir öngörülen tazminatı Büyükelçiliğin ısrarına karjjinödemiyor. Bueserler Türkiye'yc kazandırılsa, Osmanlı zamanında kaçırılan öteki tarihsel vekültürel mirasın geri getirilmcsinde de hukuksal bir örnek oluşturulamazmı? Abdülhamid'in üç mührü üzerine köşe yazılarıyazildı,manşetleratıldı.Gazeteler, ikisi desosyaldcmokrat olan cski ve yeni Kültür Bakanını "TC'nin Osmanlı ilc barışması"gibi bir kavgailekapiştırdı. Buüçmühürdenikisini,Türkiye'yekazandıranişadamının ailc boyu rcsimlcri medyayı kapladı. lşadamı bu fırsatlan yararlaıuırak 100 bin dolara yapamayacağıtanıtımıgerçckleijtirdi. Müzaycdeninduyurulmasından.oldubitliye kadargcçcn iki ay boyunca nedcn parınaklaroynatılmadı? Bakanlık ileCJencl Müdürlük arasında farklı görüşler olduğu önc sürülüyor. 1911'in murassa zarfları kapvjdırken, son müzuyededekilvnlen buzıları sutılanıudı. 102.500 İsviçre Franktna satılan Osmanlı Sarayı için IHOO'deyupılmıs ender saat. MUZAYEDE KURALLARI VE TURKIYE. Türkiye'de özel koleksiyonculuk yasalara göre serbest. Çeşitli Türk müzayedeevleri değişik tarihlerde Türk özel koleksiyoncular için yasalara uygun açık arttınmlar düzenliyorlar. Yabancı müzayedeler kalitesinde kataloglar bastırıp, bunları günlerce önceden müşterilerine, medyaya ve Kültür Bakanlığı'na gönderiyorlar. Bir müzayede düzenlendiğinde, Kültür Müdürlüğü'ne de uygun sayıda katalog sunuluyor. Müdürlük, bu katalogları ıncelenmek üzere ilgili müzelere ve Bakanlığa iletiyor. Katalogdan sonra, Istanbul'da 5 müzenin yetkilisi, ertesi günü eserleri incelıyor ya "satış" ya da "tescil" kararı veriyor. 'Tescil", alıcının bunu yurtdışına çıkaramayacağı, envanterine kaydettireceği; satacağı ya da hediye edeceği zaman koleksiyonun bağlı olduğu müzeye bildireceği anlamına geliyor. Kültür Bakanlığı gerekirse, "Bu eseri ben almak istiyorum" diyebiliyor. Anlaşma olmadığı takdirde, eser "tescil" koşulu ile satışa çıkarılıyor. Yasal bir kural olmayışına karşın müzayedeciler, zaman zaman devlete bir "öncelik (rüçhan hakkı)" * sağlıyorlar. Fransa'da müzayedeye katılmadığı halde, son sözü devleti temsil eden "Louvre" söylüyor. "Ingiltere'de ise yine "son değer üzerinden" British Museum'un satın alma hakkı var.^ Medyatlkgösteri Saray için yapılmış suatlı koku şi^esi. sım cla New York'ta mü/aycdcyc çıkardı. Bunlardan Atatürk imzalı ait iki parçayı alabilmek için Türk Bas.konsolosuboşuboşuna bayrak kaldırdı. Mühürleri mehterli törcnlcrle Topkapı Müzcsi 'nc tcslim cdcn işadamı bunların sergilenmcsini vchireliketleadının yazılmasını da haklı olarak ıstcdi. "Topkapfda daha dcğcıii Abdülhamid ve öteki sultanlann mühürleri scrgilcncnıezken, 'kaşe' nitelığınde Casus Lawronco'ln haritası Tiirk (ienclkurmayı, ünlü Ingilizcasusu Lavvrence'inbelgevegizli haritalarınınsatıldığı Londra'da geçen yılki müzaycdeye çaktırmadankalıldı.Temsilcininyetkisisınırsız olduğu ıçin Lavvrenee'in cl yazılı yorum vc dcğcrlendirmclcri bulunan harita, öncmli birbelgc olarak savas, tarihini inceleycn Tiirk u/manlaraka7andtnldı. Topkapı Sarayı'nda, Stıltan Abdülhaınid'inçokdalıaöncmli vcdeğcrlimühiirlerinın bulundugunu söyleyen uzmanlar, Paris Bir biliııt kitahı, elyazmusı 'Murifetname'. ki bu mühürlernasıl scrgilcneeek?", sorusu geliyorınsanınaklına. Maliyc Bakanı,bayramdaTopkapı Sarayı'nıgezdi. Acabaogün !>u soruy u kcndisinc sordu mu? "Depolarda duran vc scrgilcncmcyen Osmanlı sultan, sadrazam vc vczirmühürleri ilc bunların kullanıldığı belgelerin örneklcrini özcl bir bölümdcbirliktcsergilenmck için 50 bin dolarlık ödencği, Topkapı Sarayı'na vcrmek.acabanasılolur?" Son yı llarda zengin Türk özcl kolcksiyoncuların sayısının ve talebinin arttığını gözleınlcyen Solheby's Müzaycdcevi iki yıldır Hkimayıııda"'TurkishSaleTürkSati!jf'diizcnliyor. (löndcrdiğiuzmanlaraTürkiye'yi köijc bucak taratıyor vc OsmanlıSelçuklu cscrlcrininkaçırılması.hattacami vctürbc lerdensökülmcsiyolunuaçıyorlar. Sonra da zenginlcrimiz Londra'da sadece Türklcrin ve birazda Körfczşcyhlcrinin rckabcti ile kırankıranaçekii}crck,bolsıfırlıstcrlinçcklcriyazarak, bunları alıpTürkiye'yekazandırdıklarını sanıyorlar! Christie's de bu yıl ilk kcz Haziran'da, Londra'da sadece eski Türk escrlerinin salılacağı bir müzayedeye "mal toplamak" için, uzmanlarını Türkiyc'yc gönderdi. Saatuzmanı Antiqourum Müzeyedeevi de Ccnevre'de 1819 Nisan'da bir açık arttırınıdaOsmanlı Sarayı'nayapılmış 15cndersaati satışa çıkardı. Ycdisi satıldı. Müzayedcevinin,Türkpazarınagirebilmek içinönümiizdeki aylarda daha yoğun bir tanıtını kampanyası başlatacağı söy lenıyor.^l