Katalog

31 MAY1S 1998. SAYI 636 l'.nnvni Mezarlığı öiümii korkulur kılmaktan kurtarıyor... ' Kesdi tığı eceldermanım benim Akıbet nideyim bııgençya$ıma Kıydt eyvah bir özyaramm benim Salınıhgezerken bağı alemde Oldu kara tupnık mesgamm benim Ismımisorarsan Hacı Maniiros Şehri Malatya vatanım benim Sevabıma birfatiha söylesin Okuyan tarihi nifanım benim (sene26ŞuballH84)" Ileride Püzant Keçyan'ın (18591927) mezarını göstenyor Agop Bey: "Türkiye'de çıkan 'Püzantion' adlı Ermeni gazetesının sahibi ve başyazarıdır. Mezar taşında, çok büyük kalcm olduğunu yazıyor. Çok cesurdu." Mezarlar,mezarlar...Sırada,bas.kabirgazeteci, aynı zamanda yazar olan Zavcn Bıberyan var. Sonra " Buzdolabı" eseri y ıllarca oy nay an, şair vc tiy atro yazarı Antan Özer (19271994). Yaaskerdeykenölen Aharom llambckyan( 18781941) Anncsi,oğlunun mezarı başında her gün ağlarmış. Taşında şunlaryazılı: "Inanıyor ınuydun ki, anncciğim! Ilkbaharın haf if bir rüzgârından, scnin goncanın yercdüşcccğim." mezarına gelince duraklıyor Agop Ayvaz. Elini mezar taşına koyuyor, taşı scviyor, okşuyor: "Beni ilk kcz sahncye çıkaran adamdır, Boğoskarakaş. Tiyatroya girdıkten sonra, ufak tefek rollcroynadım. Saıt Köknar, Ata Bey, Necati, Baltazar, Çobanyan gıbı aktörleri n bul unduğu kumpanyaya girdikten sonra, aşağı yukarı bir, bir buçuksenedaha küçükrollerdeoynadım. Birgün'KaraDegirmenC'inayetradında I2pcrdclikbırdramın provaları yapılıyor. Oyun fazlakışi gerektırdiğinden, bana burada en az dört rol verilmiş. Agop Ayvaz, yaptırdığı mezurı ve büstiinün yuntnda.. Dördüncü perdede uşak, üçüncü perdede bıyıklı polis vs. Hatta dışarıdan sırf bu oyun içinartistlergctirilirdi. Aşıkrolünüoynayan, genç bir arkadaş da, bunlardan bırıydi. Oyun, Yenişchır'debirbahçedeoynanacak. Halk dolmuş, yeni biroyun... Antre25 kuruş. Oyundanoncekantolarvar. Benmakya|imı olmuşum, oyunun başlamasını bckliyorum. Oyun başlayacak, o delıkanlı ortada yok. Mühim de bir rol. Başrolüoynayandan sonra, hemcn o gel iyor. Oyunun başlamasma 10 dakıkakala,reji.sörbenieagırdı,burolüsen oynayacaksındedi Dedım, 'babadeli misin. ben yapamam,provasızolurmu?'. Imkânı yok dedi, oyunu kurtarmamız gerekiyor. Oyun cski Türkçe ben okumasını bilmcm dedim. Git dedi, suflörlc konuş, üzerinden bir geç. Suflöre gıttim, 'abi, bana şunıı okur musun?' O sarhoş, 'Tamam merak etme sen, okurum'dedi.Uzatmayalım.bizogecerolü kurtardık. Oyundan sonra rejisör, 'bundan sonra senin rollerin bunlar' dedi. Ve aşık rolIerinenam7etoldum.30senebuheyerteoynadım.Heyetdağıldıktan sonra datiyatrosuz kalmadım. Ölümümde bana dört tiyatrocu gelse, benim için 10 tüceardan daha kıymetlidir." Mezarlık da bekler... Ycnı yapılan bir me/arın önünden gcçiyoruz. Mezar taşını elınde çekıcıylc vurarak oyan mezarlık işçilerinden birine scsleniyor Agop Ayvaz. " Benim yazıy ı yazmadın." Mezarlık ışçısi: "Neredebırgöstcrbakayım." Işçiy le birlikte mezarların arasından geçerek, iki ağacınortasındaki başkabirmezarın önunc geliyoruz. Burası Agop Bey' in mezarı. Mezarınherşeyıhazır. E'rmenıeeyazılannortasınıışaretedcrek,"Burayatarıhatılacak. 1911 yazacaksın,yanınadabirçizgi,artıkdiğer tarih kaçolursa.." "Tamam, sen merak etmc, yazarım." "Sagol!" "Işte burası benim apartmanım. Üzerıpdc, Kulisgazetesinın sahibi vebaşyazarı Agop Ayvaz yazar. Büstümü, heykeltraş arkada!jimyaptı.(Gülerek)Şuağlayansöğutağacını daha ycnı dıktim, başımda ağlasın dıye." Ayvaz'ın tiyatro oyunculuğu yaptıgı dönemlerde, 910 perdelik oy unlar, gece saat 01.0001.30 sıralarında sonaerermiş. Bu nedenle oyunun sahnelendiği ycre,evleri uzak olan oyuncular, sokakta kimi zaman da sahnenin arkasında yatarlarmış: "Yine geç bir saatte, dışarıda yatacağız, arkadaşını 'Burada yatacagımıza evedönelım'deyınceÜsküdarlıbirkayıkçıylaanlaşıp, Kabataş'agıtmeyckararverdik. Kabataş'açıktık,Taksim'cyüriiyorıi7. Bırbckçı ' Hey durun, bu saatte ne arıyorsunuz burada' dedi. Biztiyatrocuolduğumuzuveoyundan döndüğümüsiısoylcdik.Odabı/c,'Şuçantanın ıçindc ne var' r dedi. Çantanın ıçınde kostümlerimızın ve makyaj alctlcrmın bulunduğunusöyledik,dinlemedigötürdübizi karakola. Komiser, 'Kim bunlar, ne yaptılar?' dedibizigctirenbckçiyc. Bekçi, *BunlarıKabataş'takayıkhanelcrınoradayakaladım'dedı. Benvcarkadaşım,'Bi7tıyatrocuyuz, oyundan dönmüştük'dedık Komiser, 'Açın çantanızı' dedi. Açtık çantay ı, baktılar. Komiser,' Yahu sen adam bulamadın mı, <•" Hastayım, yaşıyorum... Resmigeçitsiirüyor Mczan.'TıyatroScvenler Derneği' tarafından yaptırılan, sahne yönctmcni, tiyatro eleştirmeni ve yazan Aşol Madatyan (18821965). IrmaToto Karaca'nın (19121992), "Çürük Tcmel" oyununda başrol alan annesi Roza Vartiter Fclekyan'm (18681951) ve yine Toto Karaca'nın tcyzesi Mari Hranuş Felekyan'ın (18791936) me/arları... Gctronagan Liscsi'ninuzunyıllarmüdürlüğünüyapmışşair, Zohagan. Asıl soyadı Martanyanolan.Türk Tarih Kurıımu'nun ilk başkanı Agop Dılaçar (18951979). "Hastayım Yaşıyorum" adlı şarkınmbestccisi Udi Hrant.Gözleridörtyaşından sonra körolan bcstekârın mezar taşında şunlaryazıyor1 " Burada dinlcnir, dünyaca tanınmış ve sevilmışdcğerli müzikadamı vebestekârüstad Udı Mrant Kenkılyan (190129.08.1978). Ünlüşarkısınıanımsayalım: "Ha.skıyımyufivorurngöriinmezhayalile Belki hirgün diye beklerim iimid ilc Çünh'oi'zavallı nıhıtm aşkımın hasretiile Belki bir gün, hirgün dive beklerim iimid ile." HalalarıCiedikpaşaTiyatrosu'ndaünsalan Savaers Boğokarakaş'ın (18741941) Agop Ayvaz, Ara Güler'in objektifinden bakıyor hayata...