Katalog

CUMHURlYbTDERGl ı/aıını^ kcstane kokuları, çini soDr. MuallavcDr. BerhanTosuner'letanıijibaduki odunların çıtırtıları, pirinç yor. Karıkoca Amerika'dabulunduklarıyılmangulınkıpkırmızıkorlarıarasılarda Selma Ekrcm'densözedildiğiniduyusıkıştırılmi!} çaydanlığin tatlı yorlar. Mualla Hanım Selma Ekrem'in mırıltılarııçindcgelirdiki!). Amahava"kurChristianSeienceMonitorgazetesindeyaşungibiağır"dı. yımlanmiijya/ılarıolduğunuöğıeniyor.GaGecenin üzcrine bir hapishanc gibi çökü zeteyi aradığında artık y azmadığı ve adresininbilinmediğisöylcniyor. Sonunda Ameri,'jünebakıphcrgeceendişeiçindcbeklcmckka'daki bir dostları onlara eski kitap satan bir ten usanmiijtı genç kadın." Bu istibdat nezaman bi tccek'.' Erkek ler ne zaman özgürce ko dükkândan Selma Ekrem'in "Unveilcd"adınuşup, net'es alarak yaşayacak?" diye soru nı verdiği anılarım getiriyor. 1936'ya dek dörtbaskıyapmışbirkilapbu. MuallaTosııyordu. Kadmlann sadccccrkcklcri içinöznerkitabıbirsoluktaokuduktansonrayenigiirlük hayal ctlikleri yıllardı. Evin küçük kıden Selma Ekrem'in pcjjincdüijüyor. Chicazı da farkındaydı yaşananlann. "Babam tchgo başkonsolosl uğunda bir dönem çal i!jmi!j likede mi" diyc soruyordu sürekli dadısına. Osman Hamdi Bey'in torunu Vildan Ha"AzizpederiSultanAbdülhamidiSanihaznım'la ilişkisinden sözediliyor. Ancak Vilretlcrininkatibi"ydi. dan Hanım bulunamıyor. Raslantılarzinciri Küçük kız Namık Kemal'in torunu Selma hareketegeçiyor...MuallaTosunergününbiEkrem'di. "Büyübabasını öldüren o kötü rinde Vildan Hanım'laMichigan'dabirhasadam" onun tanımıyla "upuzun çarpık bir burnu, hiçbirycrc bakmayan tesbih gibi göz tanede karşıla^ıyor. Ne var ki onun verdiği mektup adresinin artık terkedildiği ortaya çıleriolanikibüklüm veçirkin,cinlerdenbile kıyor. Bu kez Mualla Tosuner tarihçi Taha dahakötü"ydü. Toros'a ulaşıp Selma Ekrem'in Boston'daki Geccleriyatağınayatinca"korkununkaadresini elde ediyor. Yazdığı mektup Selma natlan"ürtüyorduba^ını. Kandildcnçıkan Ekrem' in el ine geçiyor geçmesinc ama gözaltın sansı ışın büyüyor vc duvara yayılıyorleri görmediği için ona bu Türkçe mektubu du. Bu ışıkta eğilip bükülen kıvrım kıvrtm kimseokuyamıyor. Ingilizceyazılan kıvranan çirkin, uzun burunlu, gözleikinci mektup ise ne yazık ki Selri ncrcdeyse kapalı yüzler görüma Ekrem'in adresine onun ölüyordu. Onların ardından dayalmünün ardından ulaşıyor. Munızca resimlcrden tanıdığı bir alla Tosuner'e Selma Ekçift göz belırıyordu. Dünyarem'in 7 Haziran 1986'da nın hüznünü taşıyan bir çift 84 yaijinda vefat ettiği hagöz ve ince çizgi gibi bir beri geliyor. Bir süre sonra ağız. Yani büyükbabası Nada fotoğrafları gönderilimık Kcmal... yor. Namık Kemal'in torunu Selma Ekrem'in anıları Selma Ekrem'inanılannCumhuriyet öncesi Istandan böl ü mler aktanyoruz... bul'un hem toplumsal henı Mor salkımlı ev de siyasi birözeti. "Peçeye IsBu büyük ev dık bir tepenin yan" adıyla Anahtar Kitapen üstünde yer alır, gözleri sonsular'danyayımlanananılarlngilizza değin mavi Boğaz'a ve tepelerin ce'dençevirilmi§Türkçe'ye.(ÇeviKemal yeşüliğinebakar. Kaygan basamaklarenGülÇağalıüüven).ÇünküSelma nnı yosun kaplamış bir merdiven Ekrem bu anıları Amcrika'da bir bahçenin büyük kapısına gider. Siyah, çatkın Amerikan yayımevi için kaleme almış. yüzübahardamorsalkımlarlaörtülür,topra1930'luyıllardaAmerika'dayayımlanankiğa akan mor bir bulut kümesine benzer. Ama tabın varlığındanhabeıdarolanlarvarsada çok daha önee, daha bay ırın altında sizi seanılar Türk okuyuculara 1998 yılına dek lamlayan mor salkımların koku&u, size bir ulaşmamış. perilerdiyarınıvaadedergibidir. Bumorsal"Peçeye Isyan"ınTürkiye'yegelişininde kımlarevin ilk gülümseyişidir. Ve siyah kailginç bir serüveni var. 1996 Kasım'ında Anahtar Kitaplar'ın yayıncısı Mehmet Atay, pıyıittiğinizde,dahadagüzelini,bahçelerin veçiçeklerindostyüzlcrinigöreeeğinizianlarsınız. Siyah kapı kapandığında, dünya dı^arda kalır; burası ba^ka gözlerin görcmeyeceği, tahmın bıle cdemeyceegi bir güzellik düşüdür. Yüksek duvarlardışardan gelebilecek bakışlara karşı, kıskSnç bir bekçi gibi dikilir. Içerdeki bahçelcr taraçalar halinde uzanır, gittikçe yüksclir, yüksclır, ta kı göky ü/.ünün mavisi ve Boğaz'ın ihtışamı görüşalanınıza girinecyedek. / 902 ytlında İstanbul 'da doğan Selma Ekrem 1986 'da A merika 'da öldii. Savaş, banş ve çarşaf Kahvaltı I ler sabah odamda parıldayan yaz güneşiyleuyanırdım. Dadımbenigiydirirveınsanlarla kayna^an büyük salona koşardım. Kocaman mc^e masada kar bey azı bir örtü, üzerinde bir dolu f inean ve tabak olurdu. Kısa boylu bir kadın, uzun cteği yerleri süpürerek girerçıkardı.Obenim "Küçük Halam", büyükbabamm ağabeyinın ikıncı karısı ve büyükbabamın kahyasıydı. Büyük amcam öldüğündc, büyükbabamdul kalan iki karısıylaküçükyeğeniniyanınaalmı^tı;yıllardır onunlabirlikteyaijiyorlardı. Küçük Hala her zaman siyah bir kemer taktığı uzun clbiseler giyerdi. Kemerin bir yanında bir deste anahtar, diğer yanında da katlanmış tertemi/. bir mendil asılı olurdu. Başınarenklidantellibirbaijörtüsüörterdi. Sabah kahvaltıları onun sorumluluğunday Üç kız kardef çocukluk günlerinde. Selma, UMUM Ay)e Masume ve kız kardeşi Beraat ile. Amerikan Kız Koleji'nde öğrenciyken...