Katalog

20 CUMHURİYKTDERGİ ncreyc. O artık yok. Mandraki 'dekiyeriboş. Rodos'ıınasilyokları,şovalyclcr; bir zamanlar bu adayı egcmcnlikleri altında Uıtmıış, bu adanın tartı^ılma7 efendısi olmuş, o anlı şanlı, adı üstündc, Rodos Şövalyeleri. Namı diğer, SaintJcan Şövalyeleri. () dev heykel, topu topu 66 yıl yaşadı Rodos'ta. Ûysa şövalyeler tam 231 yıl kaldılar. Rodos Şövalyelen'nin tarihi, Ege Denizi'ndeki Rodos'ta dcğil, Ortadoğu'daki Kudüs'tcbaşladı. Bu her zaman ünlükente, 12.yüzyılınbaşlarında, Pierre Gerard adında, hakkında, adından vebirde 1930'larda ltalyan bir ressamın, besbelli ki ezbere yaptığı portresindekisuratındanbaşkahiçbir şey bilmediğimİ7 bir adam geldi ve Kutsal Topraklar'da hastalanan Hıristiyanlar'a yardımcı olmayı amaçlayan birtoplulukkurdu. Butopluluk, 1201'lerde ölen Gcrard'ın yerine geçen ve ilk kez "iistat" unvanını alan GÜRHAN TÜMER RaymondduPuyszamanında, bir yandan hastalarla ilgiodos, birçok Yunanadasıgibi,Türkiye'ycçokyalendi, bir yandan da, askeri kın."UçanYunusbahklanyla"Marmaris'ten,45bir örgütedönüijtüve Kutsal 50 dakika.Türklcrdaha çok bavul turızmi ıçin giTopraklar'ı Müslümanlar'a diyorlar Rodos'a. Hele bayramlarda, akın akın. karşı savunmayı, korumayı \ Adabunaçokelverişli.Koskocamanbirçarşısıvar.Oçarşıkendine iş edindi. Ne var kı, nın yer aldığı sokaklardan birinin adı Sokrates. Dünyaya, Muhammed Pcygamber'in dünyamalınaboşverenofilozofiınadının, böylcbirsokağa yandaşları, Isa Peygamverilmesikadcrinbircilvcsi.Birironi. ber'inkilere üstün geldiler, Rodos çarşısında yok yok. Ama, ben o heykel i düşünüyo Kudüs'ü veçevredcki diğer rum. Eski dünyanın yedi harikasından biri say ılan o dev heyyerleşmelerielegeçirdiler. () keli.Rodos'unküçüklimanının,yaniMandraki'ningirişinzaman, SaintJean Şövalyedeydi,30metrcyibuluyorduboyu.Gcmilerbacaklannınaraleri, bırakmak zorunda kalsındangeçiyordu. Bronzdanyapılmıştı. Harisadlıbirheydılar oraları. Oncc Kıbrıs'a B a c a k l a n m n u l t l n d a n gemiler geçen, ama artık varolmayan Rodos heykelL. keltraş, yaklaşık 2300 yıl önce yapmıştı onu. Sonra, I Ö. 226 gıttıler ama, pek hoşnut kalyılındaki depremde dizlcri kınlmıştı. Çökmüştü. Öyle kalmadılaradadan vebirtakımpazarlıklardan sonra, Rodos'a nesi ile ilişkilerini kesmektc; Yahudiler' i isc Hıristiyan olma mıştı yıllarca. Sonra, Arap'lartarafından bir Yahudi'ye, huryerlesjtiler. 1309yılında. ya zorlamakta kullandılar. Ama bir yandan da, hapisten çı dabronzolaraksatılmıştıvetaşınmıştıparçaparçakimbilir kanlara, evlcnen yoksul lara y ardım ctti ler. Sonra, bir ara d; llginç seçim yöntemi Cem Sultan'ı konuk ettilcr Rodos'ta. Uluslararası bir örgüttü Rodos Şövalyeleri'ninki ve her Kendilerince sapkın gördüklerinc ateşte yakma cezası vcı ulusunolus.turduğubirim,"lingua",yani"dil"olarakadlandiler. Ama pek birşcy elde cdemediler. dırıhrdı. Şövayleler Rodos'a yerleştiklerinde yedi "dil" varSonra Osmanlı geldi. () Osmanlı ki, gözünü bu adaya, t 1480yılındadikmişti.Oyılın23Mayısgünü, 170gemilil dı. Bir süre sonra, bunlardan biri ikiye aynlınca, sayı sckize binlcrce kisilik bir imparatorluk donanması demir atlı Triar çıktı. da Körfezi'ne. llkbahardabaijlayankuşatma.yazakadarsüı Her dilin bir başkanı vardı ama, birdc,"MagnusMagister" dü.27Tcmmuz'dabüyükbirsaldınyageç.tilerltalya denilen, en büyük ba^kan vardı. Ve bu başkan, son deKulesi denilen kuleyi ele gcçirip, kente daldıla reecilgin(;biryöntemlcseçılirdi:Önce,GenelKuBüyük savaşı şövalyeler kazandılar. 1480yılını rulkcndiieindenbirkumandanbelirlerdi.Buki24 Mayıs günü gelen Osmanlı, 17 Ağustos gi şi, ilk üç scçmeni atardı. Sonra, bu atanan üç kinügeriçekildi. si,dördüncüseç,meni;böylcceolusıanbeskisi Ama Osmanlı göz koyduğunun peşini kt altıncı seçmeni seeerdi ve bu siircç, seçmenlaykolaybırakmazdı. İkinci Rodoskuşatmı lerin say ısı on üçii bulana kadar de vam edersı, bir yaz günü, 26 Haziran 1522'de başli di. "Magnus Magister", iste bu on üc kisi taradı.Devrin padişahı Muhtcşem Süleyman i fındanseçilirdi. vardı gelenlerinarasında.Yinekırankıranab Büyük Üstat'ındanışmarııolarakniteleycsavaş. Köstebekler de devredc. Örneğin, And bileeeğimizGenel Kurul,ancak ikibucukyılda d'Amaral, örneğin Ahrnet Paşa. Ve yüzlerce, biı bırtoplanırdı.Busüre,kimi zaman onyılabileçılerce ölü; bir o kadar da yaralı. Artık Rodos Osma kabilirdi. h'nındı. Pierre Gerard Rodos Şövalyeleri 1523 yılının Ocak ayınm ilk g Şövalyelerin işleri, güçleri... nü, gemilerine binip ay rıldılar buradan. Rodos'a yerleştikten sonra, çok güçlendiler Şövalyeler. Aradanyüzyıllargeçti. Şimdi Rodos Yunanlılar'ın."R Oniki Adalar'ındokuzunuegemenliklerialtınaaldılar. Biridos çarşısında yok yok" demiştik. Herşcy var, bir tek ŞÖVÎ mi dinarolaıı kendi paralarını bastılar. Rodos Şövalyeleri, yeler yok. Ama çarşının bitimindc, 200 m uzunluğunda, 6 yalnızcaadalarlayetinmediler. Portekiz'dcnDanimarka'ya, genişliğinde, taş bir sokak var ki, adı "Şövalyeler Sokağı Macaristau'dan Ingiltere'ye, Kıbrıs'a kadar, bütün AvruHafifçeyokuşolanosokaktantırmandınızmı,işte"Büyj pa'da mal mülk edindilcr. ÜstatlarSarayı"ndasınız. I Vebu,onlarıçokgüçlükıldı. O sarayın taş avlusunun ortasında durun. Kulaklannızı Güçlerini, çeşitli alanlarda, cesitli konularda, örneğin, yankılanan, nal seslerini, kıhç şakırtılarını dinleyin.^ adalardayaşayanOrtodoks Yunanlılar'ın, Istanbul PatrikhaRodos Şövafyeleriyle Osmanlı savaşından geriye kalan... Güçlüydüler, kendi paralan vardı. 12 Ada'dan dokuzu onlanndı. Rodos şövalyeleri diye anılırlardı. 1522 yılındaki ikinci Osmanlı kuşatmasının ardından gemilerine binip terkettiler adayı. Bir daha da geri dönmediler. Yok olan şövalyeler Rodos'ta aramak R