Katalog

16 CUMHURlYET DERGİ Hayatlannı duvarda asılı olan ikaz lambalanna odaklamışlar. Kırmızı ışık, büyük yangınları gösteriyor. Yeşil ışık, boğulma, kurtarma gibi olaylann, san ışık ise, baca yangınlan, tüp patlamalan gibi küçük alevlerin habercisi... ttfaiyecinin gunlugu •• m •• w •• . . . RAHŞAN TAŞ F atihSaraçhane'de, Itfaiye Müdürlüğü'ndeyiz. Saat 10.00. Itfaiyeciler yeni vardiya değiştirmişler. lki gündür göremedikleri arkadaşlarıyla başlıyorlar futboldan, at yarışlanndan, geçimsıkıntısından konuşmaya. Üç sıra oluşturan masaların etrafmda oturan itfaiyeciler, sigara ve çay içiyorlar. Içeriye sigara kokusudamgasınıvurmuş.Bakışlan gösteriyor, kcndilerini, duvarda asılı olan ikaz lambalanna odaklamışlar. San,kirmı/ı veyeşil. Bütünhayatları lambadangelecck sinyalegöredÜ7enlenmiş. Kırmızı ışık yandığında takım yola çıkıyor. Kırmızı ışık, büyük yangınları gösteriyor. Yeşil ışık, boğulma, kurtarma gibi olaylann,san ışık ise, baca yangınları,tüp patlamalan gibi küçük alevlerin habercisi... Saat 11.15. San ışıkyanıyor. Işıkla, itfaiyecilerin kapıdabitmeleri bir oluyor. Yaklaşık ikıdakikadaaraçlarabiniyorlar. Biri,"Itfaiyeci olay yerine gec gitmez, trafikten do lay ı geç bırakıhr." diyor. Yangın yeri Cerrahpaşa Hastanesi. Itfaiyede herkesin görcvi farklı. Kırmızı ışıkta gidenler, sarı ve yeşilde yola koyulanlartarklı. Fatihttfaiyesi'ndcgençıtfaiyeci ZaferPatan. 1974doğumlu, 11 aylik itfaiyeci. Evlenmesine ramak kalmış. O da herkes gibi konuşmaktan çekiniyor. Kimse ismini vermek istemiyor. "Yapma ekmeğimizden etme bizi." Yine ismini söy lemeyen biri: "Burada herkes korkuyor, çekiniyor. Kimse yöneticiler ve sendika hakkında iyi veya kötü konuşmak istemez. Bırak bunlan da bizi emekliliğimizdcn etme." Hiçbir şeydcn habersiz bir itfaiyeci "oturuma"dahil oluyor vebaşlıyor konuşmaya. Kimse ismini söylemezken pervasız. Anlatıyordaanlatıyor. Arkadaşlan: "Oğlum,Şırnak'agidersınalimallah,biraztedbirli konuşyahu." O da vazgeçiyor konuşmaktan. ser veriyor dasırvermiyor.Ccrrahpaşa'dakiyangına giden itfaiyecilergeri dönüyorlar. Yangına giderkenki telaşlı ve endişeli yüzlergitmiş, yerine işini başarıylatamamlayan insan yüzlerigelmiş. Etrafışöylebirkolaçanettiğinizde gözünüzeilkçarpan dikiş makinesi. Aralarındaki bağ nedir? Öğrcniyoruz. Yangına gittiklcri zaman sökülen clbisclerini yine kendıleridikiyor. "Meslck llayatının En Acı Günü" diyc başlıyor haber." 12 yıllık itfaiye mcmuru Faik Turan, söndürmek iizcre gittigi yangında yaşlı halası FatmaTufan'ıncansızbedeniyle karşılaştı." Itfaiyeciler işteböylc durumlarlada karşılaşıyorlarmış; bin anlatmaya başlıyor: "Bir kere bizim arkadaşlardan biri, kendi evine yangına gitmişti. Çok kötü oluyor insan. Düşünemiyorumbile. Allahkimsenin başınavermesin." Saat 12.00'agelirkcnlokaldekimsecikler kalmıyor. Çünkü 13 Şubat 1997 tarihinde TuzlaYlaki yangının yıldönümü nedeniyle basın loplantısı var. Içerideki tek kişi, çaycı. O da bir iftaiyeeri. Anlatıyor: "Burada çay altı bin lira. Akşama kadar işimiz beklemek. Eee, ne yaparsın durmadan çay, sigara içiyoruz." Itfaiyecilerin hemen hemen hepsi sigara içiyor. Maaşlannın36milyonolduğunu,parayı yetiştiremediklerini, geçim zorluğundan sözederlerkensigaralan dikkatçekiyor. YaParliamentyada Marlboro. Buparaylabu sigaralarnasıl içilir? "Hemen hemen hepimiz ek iş yapıyoruz. Çünkü 24 saat çalışıp48 saat dinleniyoruz. Ekişdeyapmazsakhiçbırimizbuhayatpahalılığını yenemeyiz." Saat 12.25. San ışıkyandı ve anonsduyuldu: "Yer, Kocamustafapaşa Cambaziye MektepSok. No: 12. Bacayangını" Itfaiyecilerkayboldular. Kalanlardanbiri başlıyor anlatmaya: "llalkabilgi verilmiyor. 2110'uaramalan gerekırken 155 Polis tmdat'ı arıyorlar. Direkt bizi arasalar zaman kaybı olmayacak. Vatandaş korkuyor, itfaiye hizmetlerinin ücrctli olduğunu zannediyorlar. Ücretsizolduğunu bilmiyorlar. Polisi aradığı zaman polis, para istiyormuki biz de isteyelim." Başkabiritfaiyeeriheyecanlımıheyecan lı konuşmaya giriyor: "Vatandaştan dayak yiyenlerbile oluyor. Bir yangında, Ümraniye'de silah bile çekmişlerdi. Anlamıyorlar ki, o yangının dumanını dörtgünde içinden atamıyorsun. Bizhayati tehlikcyle karşı karşıyayız " Saat B'e gelirken 89 yaşlarında boyacı bir çocuk içeri giriyor ve elindeki ekmekleri satıyor. Itfaiyecileryemcklcrinidekendileri pişiyorlarmış. Artık yemck zamanı. Tek kap. Ekşili köfle. Yemck vebulaşık işi kendi içlerindenseçtiklerikişilertarafındanyapılıyor. Sırada, dikiş faslı. Makineeski ama işlerini yapacak kadar sağlam, evladiyelik. Birı söküğünu dikmeye başlıyor bılc. Ötckiler dalgalannı geçiyor: "Hüsey in, benimkini de diksene be!" Lambayı beklemek... Ölüm, enselerinde hep... Biryangını söndürmeye gittiklerinde, alevlere kapılıp ölmek de var... Ama, yine birçekıngenlik, birkorku... "Biz, kendi aramızda particiliği ortaya koymayız. Parti vesiyaset hakkında konuşuyoruzamaaslaparticilikyapmıyoruz. Çünkü birbirimize muhtacız. Birbirimizi korumamız gerekiyor, yangında yok o bcnimlc aynı görüşten değil diye yardım etmezsek hepimiz yanar gideriz." Hepsi itfaiyeciliği scvcrek yapıyormuş. Ama Zafcr Patan adlı itfaiyecinin itirafı oldukçailgınç: "Sınava girene kadar itfaiyeciliğin ne olduğunubilebilmiyordum. lşinisevmezsen yapamazsın. Sevmeden zaten hiçbir iş y ürümez." Vebirortakanıyıanlatmayabaşlıyorlar: "Yeni bir itfaiyeci gelmişti. Ne yapacağını bilmiyordu. Buanlattığımolayıntarihiniben bilehatırlamıyorum,çokeski. Duvarda asılı olan lamba yanınca hemen arabaların y anına gitmesi gcrektiği söy lendi. Oturdu ve gözünühiçayırmadanlambayabakıpdurdu.Sonra üstünü çıkanrken,' Bcn 25 y ıl boyunca bu lambayı mıbekleyeceğim' dcdi vegitti. Itfaiyeden en çabuk ayrılan o oldu." O gün, tüp gazdan çıkan yangın bildirilmcdi. "Sizin şansınıza bugün fazla yangın çıkmadı. Çıksa bile hep fakir fukaranın evleri yanar. \lerzaman olduğu gibi yine zenginlcrebirşeyolmuyor." En çok Süleymaniye, Balat, Ayvansaray gibi semtlerde yangın çıkıyormuş. En rahat oldukları günler, cumartcsi ve pazar. Çarşamba en yoğun gün. Çünkü araçların bakımı, temizliği ve gencl temizlik çarşamba günüyapılıyor. Tarih: BŞubat 1997. Yer: Tuzla GEMSANTersanesi. Itfaiyeciler içinacıların cn büyüğünün yaşandığı ycr ve tarih bu. Duvarda Belediyelş Scndikası'nın asmış olduğu afişte Tuzla yangınından bir görüntü var. Vahap Aksoy. Tuzla yangınında o da varmış.Birazburuklukbirazda yangından sağ olarak kurtulmanın sevinci ile, "Tuzla yangınında bcn de vardım. Inanılmaz bir dehşetti." dıyor. Zaman geçmek bilıniyor, saatin işi yavaştan almaya bile başladığını düşünmeye başlayanlar var, şakayollu. (îüncş, I stanbul' un üzerinde yavas yavaş devrilirkcn hepsini bir telaş alıyor Çünkü BcşiktaşTrabzon maçı var. "Haydi be çavıış. Sen böyle yaparsatı öbürlcri hiç vermez." "Vereccğiniz 100 bin lira, amma nav yapıyorsunuz." Amaç, üç milyonu denkleştirip akşam;1 1 CineS'tenmaçıizleycbilmek.Dahapari toplanmadan, uyku mahmurluğuyla ge rinerek biri giriyor içerıyc: "Kimoeşeklerikarıştıraneşck!" Burada futboldan sonra en çok konuşulan at yarışları. Kim şampiyon olacak (Fotoğraf: KUBİLAY TÜNTÜL) sonkoşudakım var? Itfaiyccileriniçindt