Katalog

CUMIUJRİYITDERGİ hcpo aradakidörtnoklayıkullandı. 1998 yılı ikı Avrupalı'nın yılı oldu. Bertolt Brecht dogumunun 100. yılında bir yıl sürccek bir kutlamayla anılırken, Sisi öldürülüşünün 100. yılında Avusturyatıınzmcılcrininticarimal/cmcsihalinegetirildı. Oysa o çok cvgün bir kijjiliğesahipti.helede bir imparatoriçe olarak... Vebizler modernleş.tikçegeçmişimiz bir okadar daha fazlagereklihalegelir. Tabiısüzülmüş,seçılmişolan kısımları... Teselliye ihtiyaç duyuyoruz demcye utanırı/ ve deriz ki, "Sisi son derece modern bir kadındı, bir sahncfigürüdcgildı o, neredeyse bir fılozot", bir teminist, biı>aiıdi!" Hcrncyse, ancak Sisi bircumhurıyetçıydı, monarijiyi ve asalet olgusunu küçümserdi. Ozgürdüijünürdü.doğaldı vekilıseilcdogmalarına pek ıtıbarctme/dı. Oğlunun, saray gelcneğı olan askerı eğıtımı almasına karsji çıkmi!}, direnıncyı ba^arnıı^tı. Ancak onun enbelirginyanıolayları ifadeederkentakındığı ironiklavırdı. llcınrich Heine'yeadeta aşıktı ve kendı ya/dığı «jıırleri de Hcine tarafından 'dıkte' ettırıldığını farzederdi. Hep tan ağarırken Gögsümchasnnlıgım vc sıcak, Kollunnulıiki e$ck kajasına Şcışkınlıklıı hcıkımıkzonmdu kalırdım Bentleı oldukça açıktı: Sisi, F?ranz Joseph'i genelde bir eşek olarak görüyordu Ona sadcce çok ^cfkatli anlarında Oberon derdi. Kendindcn bahsederken ise sıksıkTitaniaısmını.yanıperılcrkralıçesınıkullanırdı. Shakcspeare'in' Yazüecesi Rüyası'nı czbere biliyordu. ViyanaLaiz'daki llermcsVillasının birodasını ayırdığı genç Yunanlı okuyucusuna(onatümsevdigikitaplarıokumakla görevli olan kısji) "Odanızdaki Tilania'nın cşck kat'asıyla yatakla yalarkenki resminigördünüzmü.obizlerındedii'jlerimizde durup dinlenıneksizın sevdiğımi? Cijck kaf'asıdır ve benim her şatonıda o resimdenbirtancvardır, bakmayadoyamanV'diyordu. Yatakta bir perilerkraliçesi bir de eşek... Ancak o neredeyse hiçbir zaman Franz Joscph ilc yatağa girmezdi. Odalarını çoktan ayımıışlardı. Zaten her zaman aynı çatı allında dabulunamıyorlardı. Sisi'nin kcndine yarattığı eşek olan ımparatormıtmdeimparator olan eşeğinde biraz payıyokdcğıldı... Sisi, Franz Joseph'i hem eğitim hem de zekâ yönünden kendindcn aşagı görüyordu. Ancak bu eşeği, uzaktan daolsa, birşekilde seviyordu. Sonunda imparatoru en iyi ruh haliyle safkan bireşek olarak nitclemişti. Elisabeth kendıni,eşek denleriyle kaplanmışkorkunçbirkabinenin'Bayan Mavı Sakal'ı olarak da ifade ediyordu. Bır şıırınde Franz Joseph'inherşeye rağmen kabinesindekionurüyesiolduğunuyazmıştı. Herşey diyenitelediğiisckocasıylaarasındabitmek tükenmek bilmeden sürüp giden çelişkıler ve çatışmalardı. Aslında Franz Joseph'i kendıne özgü bir tarzda da olsa sevdiğinin bilıncindcydi ve onun sevgisinden de emindi. Onun aşkıSisi'ninkinden çok dahaderindi ve kral bu aşk içinde çaresız ve bağımlıydı. Franz Joseph'in aşkta yaşadıği mutsuzluk hem daha ilkel hem de Sisi'nin romantik, ironivemelankoliilebezenmişyaşammutsuzluğundan daha derindi. Çok konuşan bir insan değildi ancak ardında600sayfadolusukendinihaykıranşiir bırakmıştı.Kafiyesorunııçekmeksizınkâğıdadöktüğü satırların edebi değeri üzerindetartışılabilirdi ancak osatırlardaokuyanın çoğu zaman içine işleyen içtenlik vc cspri anlayışıdolupasajlardabulunuyordu.Olaylarıkâğıdadökmektekibecerisi kuzenı NVales ce dizelcrle bezenmiş satırlardan da kolay AvusturyaMacaristan împaratoriçesi Elisabeth ya da Sisi son derece modern bir kadındı. Günlükleri ve şiirleriyle çağının çok ilersindeydi. Kocası Franz Joseph'i ise bir eşek olarak tanımlıyordu. Öldürülüşünün 100. yılında anılıyor... Birazşair, biraz sosyalist • mparatoriçelerindövmeyaptırmasıtıpI kıbugünolduğugibibundan tOOyılön• ce de kabul cdilcbilir bir olay değildi. ™ Franz Joseph, 51 yaşmdaki Sisi'nin 1888 yılında çıktığı ligc scyahatı sırasında uğradığıneidüğübelirsizbirlimanbannda omzuna bir çapa dövmesi yaptırdığım öğrendiğinde,bunukorkunç bir sürpriz olarak nitelemişti. Franz.Joscph Akdenizgeleneklcrinibiliyordu. Akdcniz'dedenızciolsunya da olnıasın erkeklerin neredeyse tümü kadınların ise sadcccdcnizci eşi yada sevgilisi olanlarböyledövmeleryaptınrdı.lmparatoriçe Sisi erkeklc kadın arasındaki bu ince ayrımıatlamıştı. Ancak dünya tarihi dc bir anlamda bir dövmelcrdizinideğilmiydiVTarihçilersterilolmayaniğnelerle,kişilerinvetopluınların üzcrlcrine silinmesi vc çıkınası çok zor olan onur ve ııtanç lckeleri dövmelemiyorlar ııııydı? Oysa dünya tarihinı yorumlamak miimkün rnüydü? Hele de hâlâ tamamlanmadığı, sürdügü halde? Böy lc düşünüyordu Sisi.böyleyazmıştıgüncelcrine... Keyfım şimdi mükemmel oldu Ve artık hiçhirşevengelleyemeyecekbunu Nunikyapacağım herke.se Vek....ı gösteıvceğim hepsine Sisidünyayabakışaçısinıda,gördüklerinc tcpkisini dc içindcn geldiği gibi ancak kafiyelibirbiçimdekâğıdakalcmedöküyordu. Imparatoriçenin şiirleri neredeyse ölümündcnsonrayakadarkilitaltındakaldı vcoşiirlcrini hiçkimsenin görmediğini bilmesine rağmen, güzel kalçalarından bahsederken