Katalog

I8 0CAK. l')98. SAYI617 Yakında Yeni Zelanda'nın da bir "kadın" başbakanı olacak. 45 yaşındaki Jenny Shipley, yumuşak görünümü altında enkizisyoncu hünerine sahip bir kadın olarak tanımlanıyor. Parfüm kokıılu buldozer nneliksiziMakyavelcibirçizgiye getirir mi? Yakında Yeni Zelanda'nın ilk kadın başbakanı olacak 1*45 yaşındaki Jcnny Shipley, tüm politik hünerini çocuklarını yetiştirirken edindiğinisöylüyor. Bunusöylerkcndehiç kuşkusuzprogramlı olnıayı, karar verebilme yeteneğini,rekabetçibirortamdavarolabilmcyiimaediyorannelikvckariycrkarışımı yüksektenuçanbirkadınınstandartbecerileri.Tavırlarınınbirazdaolsakurnazlıkiçerdiğini gören kimse, onun çocuklarını yetiştirdiğisıradayaşadıklarınımerakedebilir. Parlamento üyesi Michael Laws bir zamanlar onun için şöyle konuşmuştu: "Içtenlikle söylüyorum, eğer, Ispanyol Linkizisyonu'na bir insan yüzü seçmek gerekseydi, Jenny'yi seçerdim. Jcnny de size inanılmaz biryumuşaklıklanasıl boğazinızı sıkacağını söyleyebilir.sonrabağırsaklarınızıdcşcrve sol omzunun üzerindcn fırlatıp atar... Sesini asla yükseltmez vc asla kötü bir dil kullanmaz, ama saldırı yine de ölümcüldür." Shiplcy'in tarzına hayran olan diğerleri ise, onu, 'parfüm kokulu buldozer, diye tanımlamayı yeğliyorlar. Politikadaki muhafazakâr çizgisi ve cesareti, boş lafla zaman y itirmcyenyaklaşımı,kaçınılmazolarak,onun MargaretThatcher'lakarşılaştınlmasınıgetiriyor. Oysa, Shipley 'inbubenzetmeyihiç de bir iltifat olarak görmediği biliniyor. Shipley'in, partisinın genel başkanı Jim Bolger' ı tam bir saray entrikasıy la nasıl kaydırdığı hâlâ belleklerde. Jim Bolger, Edinburgh'dadüzenlenen IngilizUluslarTopluluğuLiderlerK.onferansi'nakatılmaküzere ülkedenayrılırayrılmaz Shipley ayakoyunlannı başlaltı. Bolger döndüğünde Jenny onu yerinden edecek yeterli desteği sağlamıştı bile. Bolger bir bardak viski ve bir tüfekle kütüphanesine kapandı ve kcndi y aşamı ycrine yalnızca pol itik yaşamını sona erdirmekaranylaçıktı.Sonkez,AsyaPasifik liderleri toplantısına çıkacak, Çin gezisini tamamlayacak ve görevı Shipley'e devredecekti.Tümbunlarsonikiayiçindcolupbitti. Bir Presbiteryen papazının kızı olan Jenny, Güney Adası'nın güney burnunda yer alan Gore'da büyüdii. Oğretmenlik eğitimi aldı, bir kasaba okulunda öğrctmcnlik y aparken de komşu kasaba Ashburton'dan birgiftçiyleevlcndi. Politik yolculuğu çocuklarını yetiştirme döneminde, çocuklarla ilgili her türlübilgininverikiigibirmerkezdebaşladı. Çocukları büyürkcn Shipley de kreşlerle ilgili bir hareket başlattı ve bu amaçla bir merkez kurdu. Giderek göze çarpan bir kişilikhalinegeliyordu. ParlamenterRuth Richardson onu politikaya çeken kişi oldu. Richardson'un desteğiyle, Shipley, 1987'de muhafazakâr, tabanı kırsal kesime dayalı U1 usal Parti 'den aday oldu ve kazanarak YeniZelandaParlamentosu'nagirdi. lyi bir parlamentcr olarak kısa zamanda ün y aptı ve Ulusal Parti 1990'da iktidara gelince. çok iyi bir sicille kabinede yer aldı. Birileri dc paniklemeye başlamıştı: "Tam ortamızda bir tehlikebu kadın. Nedediğinibiliyor." Richardson'un sağcıekonomik politikalannın etkisi altında, yeni yönetimhükümetinin parasal açıklarını kapatmak için kamu harcamalannıkısmayolunagitti. Shipley'in rolü, sosyal güvenlikbütçcsini dengelemek adına Yeni Zelanda'nın yoksul ailelerine verilen yardımları bıçakla keser gibi kcsmek oldu. Bu kesinti programları nedeniyle politik yelpazenin her yanından protestolar yükseldi.O,tambirbaşbelasıydı.Resimleriya kıldıveünübirdahakolaylıkladiizeltilemez derecedc bozuldu. Yeni Zelanda, 1893 'te dünyada kadınlara oyhakkıtanıyanilkülkeolabilir. Ama parlamento politikası tam birkabalıklabirmaço tarafından yapılandırılmıştır. Shipley'in yükselişi bu kültürdeki hafifbır değişime rastgeldi. Bugünün parlamenterlerı artık evlerine, ailelerine, gazetecilerleoturupsabahlara kadar kafa çekip çcne çalmaktan daha fazla zaman ayırıyorlar. I ler iki büyük parti dckadınlarcayönetilıyorvegözlemcilerbunun nedenini kısmen bu değişime bağlıyorlar. Bundan iki yılsonra, Shipley, bir başkasevimsiz reform programını y aşama geçirmek iizere Sağlık Bakanı oldu: Sağlık sektöründeki ilaç pazarlarının tanıtımı. Yeni Zelanda'da sağlık hizmetleri 1930'dailklşçi Partisi iktidan sırasındakurulmuştu. Shipley, reformların bürokratik bir karabasana dönüşerek parasal sorunlann ve uzayan bekleme listelerininçözümündebaşanlıolamadıklannı itiraf ctmek zorunda kaldı. 1996'da Ulusal Parti seçimlerdekazanınca, Shipley, kendi isteğiyle, imajını kurtarmak amacıy la daha az göze görünür bir görevekaydınldı.Thatcher'variünündensıyrılmayaçalışıyordu. Yakınzamanlardakadındansorumludevlet bakanlığına atandı ve böylece kabinedeki tek kadın olma becerisini gösterdi. Bu görevde yaptıkları ise, gcbeliği önleyici haplar üzerindeki reçete zorunlugunu kaldırmak ve aile içi şiddet yasasını sertleştirmek oldu. Shipley'in etkileyici bir politikacıolduğuna kuşku yok. Ekonomide sağ çizgide kararlar al ırken, sosyal konularda kürtaj, eşcinsellikhaklangibi liberal vcThatcher'ıntersine kadın politikacı lara karşı saldırgan değil. Kabinesiaçıklandığında, 'parfüm kokulu buldozer' olma yolunda başka kadınlara ne denli cesaret verdiği anlaşılacak. ^ The Guardian 'dan çeviren: NESRtNARMAN Jenny Shipley, purtisinin genel başkanı Jim Bolger'/ tam bir saray entrikasıyla kaydırmışiu