Katalog

18OCAK. IW8. SAYI617 rinekurumlayerleştiğibuyapınınyalnızca dış yüzü korunmuş. Içinde ise yüzü aşkın mağaza geçmişle bugünün acılı çelişkisini sergiliyor. BirköşedenyeniyıkanmışbluciniiçindeBruceLeeçapkıncagülümserken, diğeryandaLauraAshley'ningiysilcrindeki unutma beni çiçekleri mavi mavi göz kırpıyor. Kasabanın çoğu yapılarının yazgısı bu ne yazıkki! Dışarıdankorunup, içeridenbütünüyle dcğiştiriliyorlar. Yine de Edvvard Vivers'da olduğu gibi, eski dckorunu koruyarak geçmişteki işlevlerini sürdüren yapılar la yok değil. Bu yapı bugün de pastane ve >ar olarak kullanıliyor. Banbury 'deki hemen ıemen hcr pastancde olduğu gibi burada da Banbury kekleri satilıyor. Her yıl 1 Mayıs günii baharı karşılamak için yapılması adet olmuş şenliklerde kuş üzümü ve tarçınla yapılan ve sıcak yenilen bu yassı ekmeklerin özelbiryerivar. öğlesaatiolduğundanmıdırbilinmez,sokaklara bir baharat kokusu yay ılmış. Sanki bir köşeden başında bonesi, elinde kapaklı sepeti, Viktorya dünenünden bir satıcı kadın çıkıverecek gibi: "Keklerimvar, sıcak sıcak, el yakıyor!" Zaten kasaba yanılsamalarla dolu.işteşuaradan,girişindealUnbirgüneşle, demirden çeşitli figürlerın asılı durduğu kasaplarsokağından,ThomasCalley'inbastonunun sesi geliyor. Ona "Banbury Yayanı" adını kazandıran, 20 günde 1020 millik yol katettiği protesto yürüyüşünc yeni başlamış. Yıl 1816. Protesto nedeni bilınmiyor. Şurada,C'romwell Birahanesi'ninönünde, Püritan kedisini asmış, Allah'ın dinlennıe gününde fare tuttu diye, günlerden Pazartesi. Ve işte tam şuradan, Beyaz Aslan Hanı'nın sütunlan arasından William Castle fırlıyor, elinde sattığı "Lucifer" kibritleri, kimi kez kadın kılığında başında bonesi, kiminde at hırsızı,dizlcriyamalı. Bugün OxfordHocası kılığına ginniş, cübbesi paramparça, başlığı yamulmuş. Uzaktan At Pazan'nın oradan A.Ball ve oğullarının (sinemanın ilkel şekli) Bioscope gösterisinin sesi geliyor, yıl 1905. Varyete de var. Heykeltraş Halis Başarır Cumhuriyet'in 75. Yılında Bir Alternatif Anıt Projesi hazırladı. Anıt, cumhuriyetin kazanımlannda ve değerlerinde, yurttaşın rolünün altını çizmeyi amaçlıyor... , 75. yüda 75 yurttaş aıııtı HİJSEYtN KIVANÇ 29 Ekim 1998 Cumhuriyet'in 75. yıldönümü. Dile kolay kocabiryüzyılın üç çeyreği. Doğal olarak daha "farklı" kutlanacak. Belkı de 199Xyılınıntümü Cumhuriyet'in 75. yılı etkinliklerinesahneolacak. Birresmikutlamaprogramı var. 75. yılın kazanımlarını, özelliklerini, aşamalarını scrgileyecek; 75 yılda ulaşılan kültürcl, politik, ekonomik gelişmcler vurgulanacak. Toplantılar, sempozyumlar, sergiler, anıtlar,yarışmalar, görsel ctkinlikler,törenler,Ö7elkitapvedergiyayınlan,TV programlarınıiçerendevbirkutlamaprogramıhazırlanıyor. Halis Başarır farklı, daha doğrubir deyişlealternatifbirprojeilehazırlanıyonCum ^ Oxford kanalı kıyısında plknik Kentin,pazann,panayınn,varyeteningürültüsündenbunaldıni7. Kentidikinebölen Cherwellrrmağı,yadaOxlbrdkanalıkiyısına inin piknik yapmaya. Ya da rcngarenk boyalı, ince, uzun, dar, üstü kapalı teknelerlc gezintiye. Kasabanın cndüstriyel gelişimi, yetiştirilen ürünlerin, dokunan kumaşların özellikle pelüşün taşınması sorununu da beraberirıdegetirmiş. 1790'lardayapımıbiten Oxford kanalı bu sorunun çözümü olmuş. Kanaltaşımacılığı 1800'lerinsonlarınadek başarı ile sürmüş. Sonrayerini yeni inşa edilmiş olan demiryollarına bırakmış. Biz de nehirkenarındanayrılıp,bizi Banbury'den Rcading'e geri getirecek olan trene binmek üzere istasyonayöneliyoruz. lstasyon, kasabada rastlanan "Kebap Evi" benzeri diğer modern yapılar gibi çok renkli; düzgün bir ağızdaki çiirük diş gibi bağırıyor. Kasabaya son bir kez dönüp bakıyorıız. Bütün zamanlarbirbirine girmiş... Crouch Hill tepesindcn güncşi karşılamak için çalınan boruyu akşam saatinde duyar gib oluyoruz..Boyunlanndaçelenkler,çiçekJerle,kurdelelerledonatılmış Mayıs direğinin çevresindedansedenminikkızlarıgörüyoruz.... Satıcılaratlannın,ineklerininiplerineasılıyor,birtozbulutukalkıyorhayvanlannayaklarından... Uzaklardan güzcl hanımın ayağındaki çıngırakların sesi geliyor... vefısıltılarduyuyoruz, kaleye gizli toplantıya giden başkaldırıcılarınfısıltılan...llavadabirtarçın kokusu.^ huriyet'in 75. yılında 75 yurttaş anıtı. Başarır resimden heykele, tıyatro, opera, bale dekorundan rölyef, grafik uygulamalarınakadaraçılap geniş birpalette üriin veren birsanatçı. llkkişiselsergisini açtığı 1960'tan bu yana üriinsÜ7 ve sergisiz geçen yılı yok gibi. Şuandada tstanbul Devlct Opera vc Balesi'nde "dekoratörheykeltıraş" olarak çalışmakta. Kısa söyleşimizde coşkusunu giziemeksizin vurguluyor. Cumhuriyet'in 75. yılına ulaşmasında sokaktaki yurttaşın katkısının belirleyici olduğunun altını özellikle çiziyor. Halis Başanr için laikliğin, çağdaş uygarlık teriminin içerdiği değerlerintümünün bu ülkede kendine bir yer etmesinin, kök salmasının adsız erlerinin anıtlaştınlma sıoyüzdenönemli. Kim bu yurttaşlar? Önemli değil. Hele "ün"hiçönemlı değil. O yurttaş Fırat'ınazgın sularını aşan ı Ik demiryolu köprüsünün ustabaşısıdır;liskışehirCer Atölyesininmühendisidir; birtaşra kasabasının Halkevi kütüphancsinde Milli Eğıtım Klasikleri dizisinden çıkan bir kitabı elinde acemice evirip çeviren bir lise öğrencisi, Devlet KonservatuvanndaShakespeare'yiöncetanıyan,sonra seven, sonra sevdirmenin tekniklerini öğrenengenç sanatçıdır; Medeni Kanun'un kâğıtüstündetanıdığıkadınerkekeşitliğinibir yaşam gerçeğine dönüştürmekiçinöneçıkmayı göze alan bir kadındır; Sümerbank'ta dokumacı, Divriği'de madenci, Köy Enstitülerinde öğretmen, bir köyde eğitmen, genç bir hekim, DarülPünun'dan Üniversite'ye sıçramakiçinçabagösteren bir profesördür; gcriciliğin, kirlenmenin, yolsuzluğun üstüne iistünc giden gazetecidir; işçidir, çiftçidir, aydındır, zenaatkârdır, sanatkârdır... Halis Başanr kolları çoktan sıvamış. Alternatif cumhuriyet anıtının 75 yurttaşından 46'sı çoktan ortaya çıkmış. Bir giineşkursu olarak tasarlanan anıttaki yerlerını almak içinbekliyorlar. Buşimdilik46 yurttaşın arasında kimlcr var? Yanıt bir önceki paragrafta. lşte birkaç seçme: Grafik sanatçısı MengüErtel,karikatüristTanOral,ressam Balaban, opera sanaıçısı Atila Manizade, opera sanatçısı JaklinÇarkçı, gazeteciFeridun Aksın, terzi (herhangi bir terzi) Kernal Tüzün, fotoğraf sanatçısı lsaÇelik,oyuncu MetinSerczli,eleştirmenGürolSözen... Henüzyanıtsızbirsoruvar: "75. Yılda75 Yurttaş An:tı" nereyc dikil cek, kcntin hangi alanını süsleyccek? Bakalım hangi belediye, smırları içindeki biralanı alternatif "75. Yıl Anıtı" ileonurlandıracak?^ Heykeltraş Halis Başarır ve büslleşmişyurttaşlardan bir seçki: (Soldan sağa) Jaklin Çarkçı, Hüseyin Bilişik, tsa Çelik, Erhan Acar.