Katalog

CUMHURİYETDERGÎ" Brahms'ın piyano yapıtları külliyatının CD kaydını gerçekleştiren İdil Biret, "Benim için en büyük piyano bestecilerinden biridir o, diyor. Biret Brahms'a yaklaşımını Alman dergisi Piano News'e anlattı. Brahms'ı sever misiniz? 1997'ninEylülayında,Brahms'ıntüm piyano yapıtlarını AlmanyaBochum, ThürmerSalonu'nda çalan vc Aralık ayında Brahms'ın piyano yapıtları külliyatınıNAXOS CD'lerinde gerçekleştiren büyük piyano virtüozü İdil Biret, Köln'de Staccatoyayınevince yayımlanan Piano News dergisine kapakoldu. Bu söyleşinin giriş paragrafında tdil Biret'inkısa özgeçmişineyer veriliyor, sanatçınınansiklopedilerekadaruzananyorumlannın boyutu, Chopin ve Brahmskayıtlarıyla ka7andığı güç vurgulanıyor. DergininldilBiret'leyaptığısöylcşiyiaktarıyoruz. İdil Hanım, bir külliyatın gerçekleştiril Idil Biret kapaklı Piano News DergisL mesiçoğıınlukla Almanlar'aöznübirfenomen olarak değerlendirilir. Si/ce bu bir önyargı mıdır? Paris'tekitahsilimsırasındahocamNadja Boulanger: "Almanlardaherşey çok derindir ve esasa dayanır", derdi. Bu onun görüşüydü. Bana göre, insan çalıştığı konunun ayrıntıları üzerinde son derece yoğunlaşma İdil Biret: "Brahms 'ın Ikinci Piyano Konçertosu 'nu daha çocukken kulaktun ezberleyerek çalıyordum. Hem de inadına..." lı. Çalışılan cscr üzcrinc okumalı, escrin analiziniyapmalı.amabütünbunlarabartılmamalıdır. Bu tehlikelı olabilir. llk adımda esaslı bir biçi mde hazırlandıktan sonra, yine herşeyiunutabilirsiniz. Bir külliyatın kaydında ilginç bir diişünceizlcniyorbestccininbütünyapıtlarının bir düşünceden kaynaklanması ve tümc varması; tıpkı başka bir alanda, bir büttinUn tek tek unsurlardan oluşması gibi. Evet, tabii. Bazı şeyler sürekli geri geliyor. Örncğin, bu gcce Schumann'ın Çcsjtlemeleri'ni vc Brahms'ın Op. 76 Piyano Parçalan'nı çalacağım. Ve bu ikı yapıtın bırbirleriyle ilişkileri çok belirgin. Op. 76'nın 4. Parça'sı açıkça "Schumanncsk". 13 yaşımdayken Op. 76'ları çaldığımda onları lam bir Brahms üslubunda çalmaya alıs,tırmıştım kcndimi, ama sonradan bunları KcmpfT'c çaldığımda, şöyle birtepki göstcrdi: "I layırbu bir Schumann Parçası'dır. Bunu neden böyle çalıyorsun. Bu artık Brahms değil". Haklıydı.bubirgerçek. Brahms'a hangi yolda vardınız? Onu ne /.aman keşfettiniz? Bu yol Schumann'dan mı geçti? (,'ocukken, hep Schumann, Bach, Mozart ve Beethoven dinlerdim. Brahms'ın sadece biriki Macar Dansı'nı tanırdım. Ama 78 yaşlarımda, Paris'te yaşamaya ba^ladıgımızda, evimi/e çok iyi bir piyanist misafir olarak gelmişti.Op. 76 'danikiparça çalmıştı. Bunları bu kadar kesin olaraknasıl hatırlıvorsunu/.' Evet çok iyi anımsıyorum. Hiçunutmam, Op. 117'ninilkparçasınıdaçalmıştı. Vcben bu müziğin benim müziğim olduğunu hissetmiştim kendim müzik besteleyebilsem, böyle yazardım. Brahms'ın son döncnı yapıtları, çoğunlukla içe döniik monologlar, yadırgatıcı yapıtlar alarak nitelenir. Siz de bunu hissetmedini/. mi? I layır. Bu tümüy le benim müziğimdi. Brahms'a yaklaşımınızda hocanız Nadja Boulanger nasıl bir rol oynadı? Ilginçti rolü: "Bu çocuklar için yazılmış birmüzikdeğildir, bunusenanlayamazsın, Brahms sana göre değilbeklemelisin", derdi. Boulanger, Scarlatti çalmamı isterdi. Ve tabii benbeklemedim. Annemlebabam bana Brahms'ın 2. Piyano Konçertosu'nu ToscaniniHorowitz yorumlu plağını almışlardı. Ve ben bu Konçerto'nun tümünü kulaktan ezberleyerek piyanoda çalıyordum. Kendimegöre Konçerto'nun piyanonotasını da yazmıştım. Boulanger: "Sen daha çocuksun" diye tutturduğunda, ben de inadıma bu Konçerto'yuçalıyordum. Tabii diplomatça; sadece evdeBoulangcr'yeduyurmadan. Dış ülkelerde, örneğin Fransa'da Brahms'ı algılamanın çok diişük ve kötü olduğu bilinir. Bu sizcededoğru mudur? Maaleseföyle. Çocukluğumda, Brahms' ın ağır ve hantal olduğu, yapıtlannın orkestrasyonunun da kötü olduğu söylcnirdi. Bana göre Brahms çok özgün bir tınıdır. Bunukabul etmek gcrekir. Fransa'da Schumann vc Schubertkabulgörür ama Brahms dışlanır. Belki de onun piyano müziği birçok insaııa göre yeterince parlak değil. PaganiniÇeijitlemeleri ve bazı Macar Danslan'nın çalınması zor, ama çok dapiyanoya uygun. Boulanger'yi epeyce sorguladık, biraz da VV'ilhclm Kempff le ilişkinizi öğrenmek istcriııı. özgcçmişinizde "danışman" sözcüğü geçiyor. Nc dcmck isteniyor? O da benim hocamdı. Onu düzenli olarak göriirdüm ama her gün değil. Zaten, kendisi de konservatuvarı bitirdikten sonra gelmemi istcmişti.Kesinlikle daha öncc değil.