Katalog

CUMHURİYKTDERGİ YAZI VK FOTOĞRAFLAR: EMEL ERATLI F Deyrul Zaferan muııustırmın yetimhanesi Siiryani çocuklarına din eğitimi verdiği için kupaUlmışU. Raşrahip Ibrahlm Türkeli. Kendi ülkelerinde yabancı gibi yaşayanlar... Okul kurmalanna, dillerini ve geleneklerini kurumlarla aktarmalarına izin verilmeyenler ya da Süryaniler... Sünni Cumhuriyete inançlanyla direnenler ehmi, Ishak, Afrcm, Circis, Zarife, Mekko, llasıncvcdiğcrleri. Kulağımıza biraz yabancı, biraz yakın gelenisimlerbunlar. Yaşantımızınbiraz içindeler, biraz dujinda. Onlar, yaşamlarını çoğumu/un farkına hilc vannadığı yüzlereetemelsorunuavıraksürdürmeyeealıs,anlar. Onlar, "Anadolu'nundinı mozaiğindcnkopanbırparea... Kendi ülkelerinde sürgündeyaşayanlar... Anadolu'nunsolanrengj..." Onlar, buluıutukları yerin ilk sahipleri oluphunu bırsılalı gibi yüzünüze doğrultmayanlar: Süryaniler. l.ozan AnlaşmasMida azınlık statüsüne alınmami!}lar. Buöncebirayrıcalıkgibigörünebilir Oylcya,azmlık kabul edilmemişlcr, bu toprakların gerçek sahipleri olaruk onaylanmi!jlar.Oysa,yenibiryönctımvcyeni hırkiınlik arayı^ıylabirlikte azınlık hakla | rına ihtiyac dııyar hale gclnıi^lcr. Çünkü ceınaatlcri itinokul kurmalanna, kendi dillerini ve geleneklerini aktarabılecek kurumlarınaizın vcrilmcz. Süryaniler, Türkiyc Cumhuriyeti'ndeyaşayanherTürk vatandaiji gibi eocuklarını Türk okullarına yollamak, hatta zorunlu hale gelen din derslerinde lslam dinını okutmak zorundalar. 7ü'liyıllardaöncmliiTierkezlerindenbiri olan Deyrulzaferan Manastırı yetim Süryani çocuklarınadineğitimi verdıgi ıçin kapatılır. Oysamanastırlar, kapsammdabulundukları öğretinin sürekliliğının sağlanabileceği egitimmerkezleriolmalıydı. 1980'lcrdensonrabölgedekiTürkçeısim baskısı da Süryanılcrc kadar uzanır. Çocuklarına Süryaniee isimlcr koymalarına kar^ı engellereıkarılır. Ciöçün sadeccckonomik kaynakholduğunukimiddiaedebilirki'.'Tur Abdin(MardınMıdyat)bölgesinegelerek ineelemeleryapanbazı Balılıülketenisileilerinin aktardığı; "okullarda ek ders olarak Süryaniee üğrclilıyor"ae ıklamasına karşılık, Isvcçlı gazeleeı Slelan Andersson"Asurlar" isimli kitabında, "I iirkçc tcmclirıdc millı birbirlik kurmak isteycn ve bunun ıçin de, aeık bır asınıılasyi)n polıtikası izlcyen bır dcvlct,azınlık olarak tanınınayan birazınlığındilini ılkokulpmgranıına ders olarak koyaeak! Bunakargalarbılegiilcr"dıyor. Süryaniler ıse bu kunuda suskun kalmayı yeğliyor. Suskunlukları soıuıcundabinlereeyıldır ulusolamamıijveeeşıilı yönclımleringüdümiıaltmdabirliklerinı sürdürınü'jler. liugün sadecckılisclcri, onlar dagüç!»art lar allında ayaktakalmayaçalışıyor. Mezopotamya kültürünün temsilcileri Süryanilereskı Mezopotamya kültürünün lemsileileri. Bölgedc I lırıstıyanlığındoğuîjuyla birlikte yukan Mezopotamya 'dabulunan Hırıstiyan halka Süryani denilmeye baijlanmış. Süryani adinın kökenlerine inmeye kalkarsak birçok varsayım ileri sürülüyor. Bunlardan en kabul görenlerinden biri bu is* min Arami Kralı Suros'tan (Antakya vc çcvresinınkurucusu kabul edilir)kaynaklandığı. Ikincisi ise, "Süryani" isminin "Asur"dan kaynaklandığı. Bu tez, tarihçiler ve Süryani din adamları tarafından da onaylanıyor. Asurluların bölgedeki varlığı ise yadsınamaz kanıtlarla ortada. Süryanilerin tarihi Milat'tanöncc2600'leredayanıyor. Biz ise, halen yerleşık oldukları, daha doğrusukültürlerinin ycrlc!)ik olduğu Tur Abdin bölgesindeyiz. Bölgehcmekonomikkoşullan.hcrndebir çatışma bölgesi olnıası nedeniyle Batı'ya göç veriyor. Bu göçün izlerini Süryani topluluğuçerçevesindesürmeyekalkarsanızaeıklıgörüntülerlekar.'?ıUı>ırsınız. Süryani köylerı ne Kürt grupları yanında yeralır, ne dc Kırklar Klhesiya da Kırk Şehitler Kilisesi. Ortadaki sekiz çocuk babası PedertiabriyelAkyu:,