Katalog

2ŞUBAT 1997. SAY! 567 Onlar,devletlcbirhcsupla!}may<ıgirmışlcrclı vc bi7 bunu sürdürmcliydik... Si/nasılsürdiirdünü/? Onlarınönünüaçtığıdırenişkültürünesahipçıkarak.sürdürdümmücadelcmi. Karklı platformlardatcmelkaygımhepbuoldu. 12 Mart döneminde birkaç gün gözaltına alındım, Sansaryan Han'da. Fakültcyi bitirmiş, vc tstanbııl Üniversitcsi Maliyc Fnstitüsü'nünkütüphanesiıideçalısjnayabasjamış,lım. Amamcmurolmakgibi birderdimyoktu. Yaptığım hcr isj kendı rnücadelemin bir parçası kılınaya çalıs.tim. Öncmli olan bır mevzideyeralmaktı. 12 Mart 12 Eylülgıbı dcğildi, devrimci kabarma bclki kısabirdönem durdıı ama büyük bir ivnıc göstcrerck harcketlcndi. 1976"ya gelindiğinde artık ünivcrsitedeçalısmanınışjevıkalmamıştı.... Bu ktv hangi mev/iyi seçtiniz? Ragıp, çcviri yapıyordu. Kütüphancden ayrı1ınca"Biryayınevikuralım"dcdim"Kat'atutaııtavrıniı/ıburada.sürdüıcliııı."Evlcnmıs.tik vc ıkı çocuğumuz vardı. Iki çucukla, nasıl yapacağ ız1' Inatçı biryanım olduğu için ısrareüim vc 1977'dc"Bclgc"yıkıırduk. RagıpZarakoIu'yla nasıl tamştınız? Aynıdönemdeöğrenaydik.O Iktısat Fakültesi'ndeokuyordu. Arkadaijtık. Hukukı nokta 1974'de, Ragıpeezaevindençıktıktan sonrakondu. Sizin için birlikteliğin anlamı nedir? Bencciki insan öncearkadaş,tır. Bizim gibi toplumu yeni bastaninsaetmek üzere yolaçıkaniıısanlarkcndimi/ibirtakımkurumlara hapsedersek, hapishancyi kcndi ellerimi7İe kıırmuş olurıız. Iki insan birliktc birşey üretcbildigı müddetçearkadaştır. Hattabirliktc, birbirlcrinin özgürlüklerini gerçekleş,tircbildiklcri sürccc vardırlar. Çocuklarınıılailişkinizideaynıyaklaşını üzcrine nıi kurdunu/? C'ihan Deniz ve Sinan Savas'a çok küçük yaşlanndan itibaren kendilcrine dayatılan hcrşeyi sorgulamalarını öğretmeyeçalıştım. "Söyleyen ben dahi olsam, kafanızda soru işareti olsun" dedim "Kafanıza yatıyorsa kabuledin,yatmıyorsasonuna kadar tartış.ın." Onlarla arkadaşız, hem birbirirnizi clcştiririz hcm dc ne yapılması gerektiğine birlikte kararverıriz. " B e l g e " y e d ö n e r s e k , ilk zorluklar, ilk matbaa... 3 le ıç içc olmuştum. Varlık ve May Yayınları'nda çalış.tım. Bu yiizden C'ağaloğlu ve çevresineyabancKİcğildim. Yayınevinikıırarken kafamızdaki hcdcf fjuydu: (îerck dünya, gerek Türkiye bağlamında her türl ü resmi tabuya karşı çıkıpya^anan gerçekliklcri bclgelemek. 12 Eylül'e kadar 1516kitapçıkardık. 12 l,ylürdenbirsüreönce"Bolivya (iünlügü"nüredakteedıpha7irlaınıştık... Dü^ünceye ve kitaba diişman 12 Kvliil nasıl etkiledi"Belj»e"'yi? Bütiin sol kilaplann yakıldığı, yıkıldıği, atıldığıortanıdabizbasınayıhcdeflcdiğimi/ kıtaplarda geri adım atmadık. 1982 yılında MetcTunçay'ın"Iiski Sol Ü7erine Yeni Bilgilcr"kıtabınıbastık. Kitabı toplamaküzere gcldilerama kitaplarba^ka bıryerdcydi ve biz "bitli" dedik. Sonunda kıtaplar ortaya çıktıve birliktc cınniyctcgötürüldük.üdada bırkaç kişiydik. Daha sonra siyasi ^ubede yetkilı olduğunu öğrcndiğim biri masaya vurup"Kimulanbunııbasan"diyesordtı."Benim"dcyince^a!)irdı,bcllı kı başkatürlüdavranacaktı, yapamadı. Bas bas bağırmaya ba^ladı "Bi/ bir nesli mahvcttik, si/ neyi hortlatmaya calı^ıyorsunuz?" Bu olaydan dolayı dört aya yakın Metris Cezaevi'nde kaldım vc beraat ettim. Sonrası... 1981 yıhnınOcakayındaCEMMAYdağıtımdadagörevaldım. llericinitehktekıkıtapların, dergilerin bulunabildigi bir ycrdi CEMMAY ve orada çalı^tığım süre içindc buö7elliğinisürdürdü. Yasakolnıadığıhalde bütün kitabevleri ratlarından sol yayınları indirdiği birsırada bizinatla buna karşı çıktık. Dönemaçısından, Türkiye'deyaşanan olayları ac. ığacıkarabilecek hangi yayın varsabunuokuyucuyaula^tırmanınkavgasını vermck zorunda hissettik kendimizi. l.leştinlererağmen ticari kaygı gütmedim, bu yÜ7dcn de ticari bir bcccrim olmadı. Ama Anadolu'da birtakım insanların kıtaptan kopmamasını sagladıgıma ve böylece önemlibiri^leviyerinigetirdigimeinanıyorum. Gözaltına alınmanız, tutuklanmanız çocuklarınızı nasıl etkiledi? 1984'de, gözaltınaalındığımdageceydi. Büyük oglum Deniz, crtesi gün Ragıp'a gelenlerin polis olduğunu anladığınısüylcmış, ve ilkokula yeni ba^layan küçük ogluma karşı birlikte "Ay^e Ankara'da sırrf'nı payla!)ııiüjlur... Bizim cvin içindc ciddiyc alınmayan bir olaydı cezaevine girmem. I lıç Ü7Crınde durınadılar çocuklar da. Bir anlamda sorumlulukbılincidegeli^tirdionlarda. Cörüşlerde nasıl davrandılar? lçcrdcneyaptığıiTH7i,günlerin nasıl geçtiğini sorarlardı hep. 82'de bütün çocukların rüyasıydı ce/aevinden annesinı, babasını, ağabeyini kurtarmak... Kurdukları hayallerinı mektuplarda anlatırlardı. Bir görüşte l)cnİ7,telörgününarka.sındankonu>uyoruz, "Si/hcpinİ7aynıkoğııştamısıni7'.'"diyesordu."E\et"dcdim. "Bunu öğrendiğimiyi oldu" diyckonu!>masını sürdürürken konııyu deği^tirdi. Ben coeuğa ne oldu diyc düs.ünürken baktım asker gelıni>. A.sker gittikten sonra "Ben" dedi "Her^eyi hazırladım. Arkadaşlarına söyle, tüncl kazıyoruz." Görü^ bıtıpieeriyegirince,arkadaşlara"lliçumudunu/ukaybctmeyin"dedım"Deni/lcr, Küeükyalı clan tünel kazmayabaşjamısjar, bızi kaçııacaklaı..." 12 Kvliil, si/.i dört ay cezaevinde tutmakla vi'tindi rni? 1984 'tc,dağıtımda birlikte çalı^tığımarkadaşlardan birineyönclıkoperasyon sırasında bir kez daha gözaltına alındım. Otuz gün emniycttc kaldım, hayatımda ilk vc tek tokadı orada yedim. Nedeni komikti. Aradıkları kişinin adrcsini bilmediğimi söylcdim, sigortası yok nıu diye sordular." Yoktu" dedim. Ciözüm bağlı olduğu için mesafeyi göremedim, tokat yüzümdepatladı, "Hem kendinize sosyalist dersiniz hcm de bacak kadar çoeukları sigortasız çalıştınrsınız'.'" Güleyim mi, ağlayay ım mı, şaşırdırn. i'ek tokatla yetindiler mi? Yetinmcdilertabii. Birtakıminsanlarayapıldığı kadar vahşi olduğunu iddiaedemem ama sonuçta i<>kence işkencedir. Salıvcrildikten sonra neler yaptınız? 1984'den sonra Türkiye'dcönemli gclişmeleroldu. Biryanda insan hakları müeadclcsininönüaçıldı.biryandandabutoprakların yanıbaşında kendi kimlikleri, siyasal düşüncelcri için mücadele veren bir halkın sesi yükseldi.Bugelişmclerbana,mücade!eanlayışıma göre kendimi fade etme olanağını sağladı. Nasıl bir nıücadcleydi düşündiigiiniiz? Ezılen bir halkın mücadelesini desteklemck kcndıne devrimciyim diyen, bizim gibi Marksistolmayaçalışan insanların ente* DERGIDEN Merhaba, Büyük kcntlerde yaşaytmlarm en temel sıkıntısı motorhı uraç/arm arasmda bogulmak. tstanbııl bu yönden cinnet noktasındcı. Herkes, sabahın erken saatlcrinden gece yarısına dek motorlu anıçlarla boğuşmak zorunda. Başlangıçta uygarlığın habercisi olan otonıobiller bu yaşantımızı teslim alma noktasına geldiler. Kentin motorlu ara^lardan arınmış tek köşesi ise Prcns Adaları. Ancak Adalar Bclcdiyesi uvgarlık adı altında Adalarcı da motorlu araç gelmesi için çalısmalar vapıyor. Faytonlarla. bisiklctlc sağlatıan ulasım yeterli iken neden akülı'i araç sorusunu sormamak elde değil. Murat Ural 'ın bu haftaki yazısı Adalar ın başına gelebilecek bu en büyük felaketi anlatıyor. Ada Dostları Derneği, adalara akülü kılıfıyla da olsa motorlu araç gelmesine tabii ki karşı. Bu konııda derneğe destek olmak isteyenler Dcrnek Başkanı Prof. Asım Mutlıt 'yıı arayabilir. (Telefon: 0212/ 261 61 30). Adalar 'ı kökten değiştirecek böyle bir kararı, seçilmiş de olsa bir Belediye Meclisi nasıl verebilir? Belediyeler ve üyeleri siyasi tercihlere göre değişen kurumlar. Onlarca ve yüzlerce yıllık yerleşimlerde eskiyi ve benimsenmişi değiştirmek gibi bir yetkileri ya da görevleri yok. Taksim 'e cami tartışması da aynı rahatsızlığı veriyor. Bu kenti kullananların tümünün mekanı olan Taksim 'e cami vapmak yüzyıllardan beri Istanbuldan gelmiş geçmis tüm insanları ilgilendiren bir karar. Yüzlerce yıldır Taksim 'e cami vapılmamışsa, bıından svnra da vapılmamalı. Politik kararlar yasadığımız mekanları, taş, toprak ve bina olurak değiştirecekse kim oldugumuzu. yarın ne yapacağımızı da unutmak zorunda kalaccığız. Neden o zaman "burada doğduk burada yaşayalım " diye diretiyoruz ki. Keyfımize uygun kent Berlin mi. New York mu, Singapur mu, yoksa Tahran mı, hangisiyse karar verir, uygun renkte bir pasaport edinir ve göçederiz olur biter. Hepinize iyi hafta sonları dileriz... İpek Çahşlar CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZSAHİBİ BERİNNADİBBASANVEYAYANT YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK A.Ş.1GENELYAYIN YÖNETMENİ ORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇTAYANÇ (SORUMLU), İBRAHİM YILDIZ • YAYIN YÖNETMENİ: İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN AYNURÇOLAK • REKLAM MEDYA C Üniversiteyıllarımdadahepyayınevleriy V$e ve Ragıp Zarakoiıı... Bugün yuklaşık on sekiz kitaptan yargılanıyor Ayşe Zurukulu... ruj: kKZADt ERTEM) KAPAK FOTOĞRAFI ERZADE ERTEM