Katalog

(IJMIÜJRİYI.I UliKUİ nüs gözlerinin önünde canlanıvermiş, Es Llane kumsalında karşısına çıkıvermiijti. ürtam tam mükcmmul, kadın kusursuzdu. Onu göriir görmez yıldırım çarpmisa dönmüştü Dali, çılgıncasına bir arzuya kapılmı^lı. Gala'nınalımlıkollan.biçimlibacakları veincccikbilekleriinsanıbüyüleyenbaşkaca Ö7CİIıklcrındcndi. Bilc bile yaylanarak yürür, yoldan gecenlcr arkalarına dönüp hayran hayran onu i/lerlcrdi. Gala'nın yüzü için pck giizcl denemezdi, ama o büyiilü gö/.leriylebirbakmayagörsiin,oandaıçgıcıklayıcı giizcl lcrgüzcli bir kadın oluverirdı. Yüzü zeytin biçimindc olduğundan, Dal' ona "Oliva" ya da aynı sözcüğün Katalanca karşılığı olan "Oliveta" adını takmıstı. Gala'nın biçimlibirağzı veışıltılıbirgülümscyiiji vardı. Murnu belki biraz fazlaca uzundu ve sınırlı olduğunda, buna bir dc birbirlerine bitişik kömürkarası gözleri eklenince, adcta atağa hazırbirakbabagibiydi. (Dali bir keresinde onun "saldırgan ve huysuz yüzüne" hayran olduğunu söy lemişti.) Ama Gala o scssiz, incelikli veher an hırçınlaşmaya hazır tavny la daha çok bir kediyi andırırdı.Bakışları.Eluard'ınbirzamanlar dile getirdiği gibi, kale duvarlannı delip geçebi lecck bir güce sahipti. Helena lvanova Diakonova (Gala takma adını ailesivermişti)göründüğükadargenç değildi. 26 Ağustos 1894 yıhnda Kazan ya da Moskova'dadoğduğunagöre, Dali ile tanıştığında tam 35'indeydi. Dali ise ondan 10 yaş küçüktü. Ne var ki, Gala'nın çocukluğu ile ilgili çok az şey biliniyor. Babası Ivan, Moskova'da üstdüzey bir mcmurdu; annesi Antonina ise geniş bir sanatçı veyazar çcvresi olan kültürlü bir kadındı. DalihepGala'da Yahudı kanı olduğunu ileri sürerdi; eğcr gerçekten öyle ise, bu annesinden kaynaklanıyorolmalıydı. Antonina ile Ivan'ınevinde kıtaptan gcçilme/di. Gala hcniiz küçücükken KoııPaul Eluard tes dc Segur'un öykülcrini bir solukta okumuş ve ycdi yaijinda Fransızcaögrcnmeyeba^lamıştı.Fransi7kültürüyle daha küçükyaşlaıdalanısmışolması,altı ile onikıyaşlarıarasındabirFransızokulunda eğitimgören Dali ile paylasjtıkları ortakbir özellikti. Gala ile Dali ilk karşılasjtıkları andan itibaren birbirleriyle Fransızca konuşmayabaşladılar. Gala on yasjlarındayken babasmı yitirdi. K i mi lerinc göre babası Çar adına Sibirya'da altın ararkcn ean vennis, kinıilerine göre dc başka bir kadın uğrunaeviniterketmişti. Her ne isc, ardında darlık vc sıkıntı içinde dört çocuklu bir kadın bırakmıs.tı. Gala'nın, kendisindcn yedi yaş küçiik bir kız kardeşi, ergenlik çağında iki de erkek kardeşj vardı. Becerikli bir kadın olan Antonina kısa bir siirc sonra varhklı bir avukatla yaşamını birleştirdi.Galaküçüklüğündcnberiyakasını bırakmayan sağlık sorunları y üzünden yaşamının hatırı sayılır bir bölümünü sanatoryumdageçirdi.Çelimsizgörünümüokularkada^larınınalaykonusuoldu. Yazınatutkulu bir scvgiyle bağlı olan Gala, doymak bilmezcesineokurdu. Bualışkanlığınıyaşamı boyuncasürdürdü. 1912yılında, 18yaşında iken, vereme yakalanmasından korkan hekimlerinönerisiylelsviçrc'ninünlüClavadelSanatoryumu'nayatınldı. Ikiyılboyunca orada kalan Gala, genç Fransızozan Paul Eluard ile busanatoryumdatanıştı.Gala'dan bır buçuk ya^ genç olan ozana hafif bir verem tanısı konmuştu. 1914'te, savaş patlak vermeden kısa bir süre önce, Gala Rusya'ya, Eluard İMrapartopar silahaltına alındığıParis'c döndii. Eluard ile düzenli olarak mcktuplaşmayısürdüren Gala bir yolunubulup 1916 yıhnda Avrupa'yagitti, bir yıl sonra da evlendiler. Gala'nın savaş sırasında Eluard'ayazdığı ilk mcktuplar zaman zaman isteriye varan, tutkulubircinsellik içcriyor. Eluard,evlendiklerindc her ıkısının dc daha önce hiç cinscl iliskide bulunmadığını her fırsatta dılc gctirnıisti.Cîöriinü^cbakılırsa.herşcybundan kaynaklanıyordu. Mcktuplar Gala'nın dininesıkı sıkıya bağlı ıılduğunu, ılTet vc ııamus konularını lakıntılı bir biçımde önemscdiğini (Gala Rus Ortodoks gclcncklcrine göre yetiştirilmiş, Eluardilccvlencbilmck için Katolik olnıuştu) ve kendi dcyimiy lc "orospu eğilimlerini" gcınlemeye çalıştığını açıkça ortaya koyuyordu. Erotlk bir yanardağ... Bu yazışmalardan çok sayıda Rus erkcğinin Gala'nın peşinden koştuğıı ve genç kadının yaşamı konusunda, Eluard'dan kcndisı için Cehpeden uzak durmasını isteyebilecek denli, kararlı olduğu açıkça sczinlenebiliyordu. Paul'un dönüşünü bcklerken, Gala sürekli okuyor, biryandan da Fransızcakurslarına gidiyordu. Ev işlerine pek yatkın olmadığı anlaşılan genç kadın mektuplarında yalnızca Eluard için aldığı "baştançıkartıcı giysiler"den söz ediyordu. Mcktuplarını "Seni dudaklanndan ve her yerinden öperim"sözcükleriylenoktalamayı bir gelenek haline getirmisti. Açıkçası Gala her an patlamaya hazır erotik biryanardağdı. Tck çocukları Cecile 1918 Mayıs'ında, ateşkesten hcmcn önce, doğdu. Çocuk sahıbi olmayı önccden tasarlamamışlardı.CJalasevecen bır annc olmaktan uzaktı vc kısa bır siirc sonra Cecile'iııçekılnuv bir ayak bağı olduğunu düs.üııerck çocıığun sorumluluğunu Eluard 'ınanncsincyükledi. Küçük kızın şansına, l.luardçocuğunasevgi veanlayışla yaklasan bir babaydı. Ozan olarak ünü giderekyayıldığında, yenilikçi Paris'insa| natçı çevrelerine (iala'yı da birlikte sürükledi. Dada ve onun şıddeth baskaldırı ruhu Paris'i sarııııs, bunun ardından Andrc Hrcton vcPhilippcSoupault'nun"otomatikya7in" gırişımi "Manyctik Alanlar" ve Gerçeküstüciilükboygöstcrmisli. Eğcr Gala gerçekten de evlendiğı güne dck, yani 23 yasına dck, kızlığını koruduysa da, cınscl dencyim konusundaki eksiklerini kısa süredc kapattı ve Eluard'ın mektuplarından da anlaşılacağı üzere,gcmlcmcyeçalıstığı"orospueğilimlerinin"dizginlerinikoyvcrdi.Cinselaçlığı öylesine korkunç boyutlara ulaşmıstı ki, bir türlüerkekleredoyamıyordu. AncakbudurumGaliPaulçiftiiçinhiçbirsorunyaratmıyordu. Herikisidetinselçekiciliklcriningün geCtikçe daha çok ayırdına vardıklarından, özgüra^kkuralınıngcçcrli,sahiplenmenin ise tabu sayıldığı bir yaşama biçemini benimsemeye hazırdı lar. Gala: Dali'yi çüdırtan kadın Ozan Paul Eluard ve Rus eşi Gala 1929 yıhnda Salvador Dali'nin evine konuk geldiklerinde sanatçı hâlâ bekâretini koruyordu. O tatil, üçü için de dönüm noktası oldu. Gala'ya çılgınca tutkusu Dali'nin yaşamını değiştirdi. S alvador Dali Domenech 25 yaşında, Es Llane kumsalında Gala'yı mayolu gördüğünde, bu gcrçck onun en yabanıl diişjcrini bile bir andagölgcdebırakmıştı: Bu ufacık tcfccik PansliRus kızı düslerindeki bedenc bır kışilik kazandırmış,, onu somut bir nesneye dönüştürmüştii. Dalı'yegöregüzel göğüsküçük ulmalıydı; büyük göğüsler ona olduın olası itici gelmiijti. üala'nın göğüslcri tam kıvamındaydı. Eluard, bir zamanlar onun göğüsleri için, "öy lcsine tatlılarki, onlan yiyebilirsiniz"diyordu.Dali,kalçatneraklısıolduğunu her fırsatta dilc getirmektcn kaçınmaz, dahası, kadın kalçalarını tuvale yansıtan gelmi:} geçnıiş en iyi ressam olduğunu ileri sürcrdi. (Gala ile tanışmasından altı yıl önce çiplak denize gircn kadınlan sandala binerlerken vc suda oynaşırlarken görüntülcyeıı bir resim yapmıştı.) $imdi isc, onca acılı ve sancılı bir bekleyişin ardindan, Ve Max Ernst Gala'nın evlilik sonrası ilk zafcrlcrindcn biri, 1921 'de Eluard ile birlikte Köln'dc tanıştıkları vc anında hayran olduklan, ressam Max Ernst idi. Dada akımınınparlakyıldızı Ernst, 1922yıhnda Paris'egelincekent dısında yaşayan Eluard'ların yanına yerleşti. Aradaıv uzunbir süre geçmcden, yakışıklı vc olağanüstüyaratıcılığasahipAlman sanatçı, onlannyataklarınıpaylaşmayabaşladı. Yıllar sonra Gala, buçarıpcıüçlüyüanımsaya