Katalog

CUMHURİYF.T DEKCİ Berk: Dünyanın heryerinde sıkılıyorum. En keyifli ülkelerde, kongrelerde birkenara çekilirimya da kalkmak isterim ve kalkarım. Dünyayı görmek isteğime kavuştum. Ama bir haftayı zorlukla geçiriyorum. Hemen de donmek istiyurum. Başka ülkelerde, başka kcntlerdeyazamamak değil bu. (iiinlük, ülkeyle, kentle yazının arabulucusu. Ama unutmamalı, birya/arın "bir kentte sevdiğın kadın varsa o kenttır" dedigini, Berk'in de buna inandığını Bu yüzdenkatıldığıtoplantılardaçokazşaireve kadına ilgı duyması, kcnara çekilmesi, sevdiği birkaç kişıyle birlikte olması, sonra da dönüpşiirekoşması... Nerede sıkılmaz şair? Berk: Resim yaparken, ancak o zaman mutlu oluyorum. Benim tekgüzelşevim. Ressamlığı kondurmuyorellerine. Resimleri iyiyse, bir ressam kılığı taşımadığı için iyi. Birraslantıolarakmasanınüzerindeki kâğıttan çıkıyor resim. Vehep nü... Vehiçbir nü, bozulmaktan kurtulamıyor. Çünkü, şiir gibi resim debozularak,yıkılarakyapılıyor. Resimle uğraşmanın belki de tek duygusu var: Kcyif... Şiirin, yani cehennemin keyfi yok mu? Berk: Cehennem yazmaktan gelmiyor, herşeyiyazmak istemekten geliyor. Tabii, bir şiiri bitirince de keyifleniyorum ama biryılın içinde olsa olsa ikiya da üçşiir yazılabilir. Cehennemde bir başka kapı,düzyazı.Şon zamanlarda Berk'in düzyazılarının öznesi cansızşeylertoplumu. Nesnelerinkendisinı neden çektiğini bilmese de bir bardağa bardakolarakbakamıyor."Ben,hervarlıkcanlıdır diyen bir Şaman gibi yaklaşıyorum masaya, masanın üzerindeki kâğıda, kaleme, tabağa,fincana"diyor.. Bcrk bu ılışkiyi yazıyor...Bundan kurtulamıyor. Neden? Berk: Çoğunonlarbenisürüklüyor. Yakamı bırakmayan onlar... Siz de izin veriyorsunıi7... Berk: Evet. Banagötvdünyayazılmakiçin var! Cehennem bu işte! Yincdecehennemisadcceşiireyıkmamalı, şaire de. Eğer bir ressam da gördüğü herşeyi rcsmetmeye kalkarsa şair gibi cehenncme düşer. Ama eğer seçerse, eğer görmezse: Cennetehoşgeldiniz... Herşeyi yazmak. istiyor İlhan Berk ama eli ancak milyardabirineulaşıyor. Yığınla "şey" dışarda kalıyor. Içine girilen "şey", şiir yadadüzyazı, bazende başansızlığa çarpıyor.Ozamanyakılıyor... Yazılmakistenılen şiir, daha önce yazilan şiirden ayrı olmalı. Her şiinn bir macerası var vc diğer şiirlerin macerasıylabirleşerekyürüyor. Berk'in parÇalanmadediği iştebu. Hayattaolupda şiinn içinegirmeyenlerdevar. Sokulunmayanlar, kapalı kalınan konular... Neler? Berk: Mesela aile hayatı diye birşey... Şairin umudu yoktur Çoğunluğun yaşamına girmeyen, kuşkuyla karşılanan bir yaratıyı, şiiri seçti İlhan Berk. Ebemkuşağı neyse şiirin de o olduğunu bilerek seçti. Cehennem, herşeyi yazmak istemesiydi, yaşamak varken, cehennemde kaldı... • 1. Sayfanın devamı • GazieğitimKnstitüsü,bukezFransızcaöğretmenliği,evlilik,biroğul... Neden? Berk: Öğretmenlikteyazmak için vakitbuluyordum vehepyazmak istiyordum, başka hirşeyigörmüyordum. Çocukbirsüre engel oldu. Bunu bildiğim için tek çocukta kaldım. Şiir için tek çocuk. Şiir için başka nelcrc "dur"denildi? Berk: Biitün hayatımda neyaptımsa, herşeyi uzaktaki, çok uzakta olan, neydiyi belli olmayan şiir admdakihirşey için yaptıgımı samyorum. Eğer burası şiiryazmama engel olan birodaysa o odayı genişletmeye çalıştım. Şiir benim bütün yaşamımı alt üst etti. Tum bir cehennemyaşadım. Neden? Berk: Gördügüm herşeyi, yazmak istiyorum Budaelbelanlaşıltrbirşeydeğil. Bundan kurtulamıyorum...' Kurtulmakmı ıstiyorsunuz? Berk. Hayır, istemiyorum. Amayalnızyazmak için deyaşanmaz ki... Dünyanın neredeyse her yerine gidilse de Berk'in hemen gerı dönme isteğinin nedeni buydu işte. Yazının yaşamını elinden alması, elindcn başka birşey gelmemesi.TıpkıBehçet Necatigil gibi. Madem anımsadı Berk, anımsanananlatılmalı: " Necatigil 'le uzun arkadaşlıklarımız olmuştu. Özellikle ölümüneyakın bir ikiyıl önce çokyazmaya başlamtştı. Ben de kızarak ona 'başka birşey yok mu' diyordum 'boşver'. Odasoruyordu 'neyapayım?' Yıllar sonraeşiylebuluşmamızda, 'İlhan Bey, hâlâ kitaplarının amsından şiirleri çıkıyor' dedi. Kendinden desıkılmış, onları layettayin bir yerlere bırakmış..." Şairin kendinden sıkılması... BENİM İHTİYAR OLDUĞUM BİR DÜNYA. ... Yürürken dik yürürüm, çocukken sağ omuzumu eğerek yürürdüm, buyuyünce duzelttım bu kusurumu. Uzun süre orta yaşlılığımda gözlük taktım, şimdi yalnız çok gerekli yerlerde kullanıyorum gözlüğü... Vucut yapımı, ^vdeml böyle çiziyorum, bir fotoğrafa çıKrnış gibi. Böyle diyorum Jfna vücuduma eğilip baktığımda onün bir cehennem olduğunu görüyorum. Hep bir arzu eksikliğini, hep bir doyumsuzluğu duyurur durur bana. Böyleee her şeyin onda başlayıp onda bıttığini görürüm. MerleauPonty'nın baba bir sözü var: 'Ressam gövdesinı dünyaya vererek dunyayı resme çevifir,' Bu bütün yaratıcılar ıçın geçerlidtr. Benim dünyaya bakışım da böyle bir şeydir. Poetika, Dün Dağlardu Dolııştım Evde Yoktum kitaplarını da besleyen defterlerdi... Varlığımın bütün antenleri açıktır. Her şey ona vurur, yansır. Kalır. Bu yüzden gövdenin yazıcılarıdır sanatçılar. Hem ondan daha yüce, daha tükenmez ne vardır? Bunun için Nıetzsche: 'Şımdılerde bedenden daha sağlam inanılacak ne var' demez mı? Dunyayı depolar gövde. Oraya kurulur. Her turlu değışimı gövde yaşar. Gövdeyı dınlemek yeter hem. Her türlü duyum, daha dünyanın yabancısı olduğu, bılmedıği duygular, yeni algılar, sesler, renkler onda yansır. Geçmiş, gelecek, şimdiki zaman olarak vardır gövdede. Imgeleyen tek yaratık, tek yaratıcıdır. Bu şeyleşmiş, kokmuş yaşamı daraltmak, genişletmek gövdenin elındedir... ^ "Uzun BirAdam" kitabından