Katalog

CUMHURİYETDERGİ Kaybedildiğinde, yani 9 Ağustos 1993'te yirmi üç yaşındaydı Aysel Malkaç. Gazeteciydi. Üç yıldır bir başka kadın kardeşi Leyla, birlikte kurduğu düşlerinin izini sürüyor. Hasta annesine, babasına, altı kardeşine bakarken, vazgeçmiyor düşlerinden. Eskitmiyor sevgilerini, bırakmıyor umutlarını... Inanıyor bir gün çıkıp gelecek Aysel... Bir gün evlenir de bir kızı olursa adını Aysel koyacak, kızı hep Aysel kokacak... Leyla'nın kaybedilen düşleri Dahayirmiliyaşlannda, uhlusı. ly\rl'le birlikte Leyla'nın düfleri kayhetlildi. Amu o vu:^ı\medi. Ordan oraya koşturan, bir ekmek yapan, bir suya giden on beşinde, üstelik babası ölmüş dcolsabirağakızıydı. Anası Hacer, onçocukla bir basına kalmış ama mal var, mülk de başlarını eğdirmemişti önlerinc. Hıdır, Dcşt'c döner dönmez bir kenara çekti orta ikiden orta üçe geemiş, aklına okumayıkoymus Ali'yi. Kızıngüzeliiğini anlattı,maharetlerini."Olma7"dedi Ali"Benevlenmeyeceğim,üstcliknetanırımkızı,nede gördüm." Hıdır ısrarlıydı,efendikızdı Selvi, ondan iyisini nereden bulacaklardı. Baktı babası kararlı, bir sabah habersiz cvden ayrıldı Ali,kendisini Istanbul'aattı. Hıdırvazgeçmedi, sözkcsti, nisan taktı Selvi 'ye. Akrabalarının yanındaki Ali'ye dc bir telgraf cckti, "Baban çok hasta, acele gel." Haberialıralmazköyedöndü Ali.üördüki babası sapasağlam, üstelik nisanlamış kendisini, kacacak da yeri yok "Olur" dedi. Gerdeğegirdiklerindcgördülerbirbirlerının yüzünü.Oanakıllarındangeçenlerinekendilerincsöyleyebileceklerdinebirbirlerine nedeçocuklarına. Evliydiler artık, biri kocaydı diğeri karı. Nüfus Müdürlüğü'ne mcmur yazılınca Ali, Dersim'e tasjndılar. llk çoeukları Aysel doğduğunda Ali askereçağrıldı. Selvi kucağında birkac aylık kızı, Deşt'ekayınpederininevincycrleşti. Yirmi ay dcdiğin ne ki, göz aeıp kapayana kadar geçti. Döndüğünde bu kez Halk Bankası'nda iş buldu Ali. Selvi ikinei kızına, Leyla'yahanıileydi.Onu, Haydar, Diren, Aliizledi.Hıdırdakarısıyla birlikte köydenayrılmi!j, Dersim'e yerle!>mişti ijimdi. Aysel'le Leyla onların yanındaydı. Babaanneleri Fatma, süt dağıtmaya hep Aysel'i göndcrirdi. Biraz uzak, yokus. yerdeydialıeı. Birgünsokakta.arkadaşlarıyla oynadığıoyundançıkarıpLeyla'ya"Bukez sen götürsene s.u sütü" dedi. Inat etti Leyla "Niyebengötürecekmişim"diyeçıkıştı"Sen ablasın, sen götüreceksin." Bununla da yetinmedi,bağırdı çağırdı kızdırdı Aysel'i. Birbirleriniitipkakmayabaşladılarki babaanneleri yetişti, ikisine dekızıp sütü birlikte götürmelcriniemretti. Yolboyuneasürdürdülerkavgayı. Aralannda dört yaş vardı ama oyun yasaktı Aysel'e. O ablaydı vc cv işlerini yapmak zorundaydı. Bu yüzden sütü bırakıp geri döndüklerinde bir kez daha konustu kardeşiyle "Bak"dedi "Sen götürseydin sütü, bcn de evdeki işlcrimi bitirip biraz oynayabilecektim. Şimdi neanlamı varikimizindcbu yolugidipgelmesine?"Güldü Leyla, Aysel onukandırmayaçalışıyorduamakanmayacaktı... BERATGÜNÇIKAN craklısı için, asıklığı ycrden koparılacak, arkasındaki yemek larii'inc, manilere, kız ve oğlan isimlerinebakıldıktan sonra buruşturulup atılacak bir kâğıt parçasıdır 18 Haziran. Kiınisiiçinasklayüzyüzegeliştir. "Bu bas,ka birsey" derken, tepeden tırnağa buna inanırkcn, seyyar aşk mektuplarında, seyyarcümlclcrin pazara çıktığını görmcktir. Yitirmcktir. Haziran'daölmckzordurelbetama, daha da zoru doğmaktır. Peşınde yüzlerce yılın gözyasını sürüklcycrck çıkarbaşın ananın rahmindcn. Helebirdedoğduğunyer"Dcrsim"se,altmısyıllıkağitlarvardııkulağında. Hâlâ kanın aktığı, inlemelerin duyulduğu dcrcnin öyküsüylebüyüyeceksindir. Daha yirmine gclmedcn ısnıi konınuş, tasniflenmişduygularkazınacaktıryürcğine...Böyle birijeydir 18 Haziran'da, Dersim'de doğmak... Bunudaen iyi bilen Leyla'dır. Oündcın Gazetesi muhabiri ablası Aysel Malkaç kaçırıldığından bu yana, yani dört yıldır, o küçüciik bedeni asırlık kök gibi yapiijmiijtırtoprağa. Çocukdalları tanımazhiçbirrüzgarı. Babasına dosttur, annesine hastabakıcı, kardeşlerine anneabla. Yirmi birindcn yirmi ikisine geçtiği o gün, Bergama'da, bir lokalde, gözlerinden akan yaşları dakabullcnmiij.konuşacaktır. Biraltıyaşındaolacaktıranlattıkça, bir yirmi, bir altmış... Bileğindeki iz sorulduğunda, yere indirecektirgözlerini. Parçalanancamlarıanımsayacaktır, içindcki acıyı örtsün diye nasıl bedenincsaldırdığını... Önce Dersim'e,kendisini varkılan, umutlarını, öfkesini saldığı kentine dönecektir anlatırken... Darbenin çoeukları... Aysel dokuzunda, Leyla da bcşindcydi o sıralar. 12 Eylül darbesi yeni olmuştu. Askerlcrsıkgelirdioturduklarımahalleye.Her sokakta bos kovanları görüp topluyorlarama neolduğunuanlamıyorlardı. Askerlergidiyor, bir grup genç geliyordu. "Devrimciler geldi"diyordumahalleli,onlarkim,tanımıyorlardı. Bütünbukoşuşturmalar, korkular onlarayabaneıydı. Anlayabildikleritekşey, Kürtcesarkısöylemenin,dinlemeninyasak olduğuydu. Bir gün, askerlerin geldiğini duyduğundababaannesiyanınaçağırıp Aysel ile Lcyla'yı kasetlcri vermisti ellerine, "Gidinbunlarıtoprağagömün"Dinledikleri,sevdikleri kasctlcr vardı içlerinde. Aysel "Benbunlaragömmeyeeeğim"dedi"Çürürlcrsonra.Taşlarınaltınasaklayalım.askerler gidinceçıkarırız." Biraz sonra askerlergelmiş, Aysel veLeylasevinç içindekarşılamışlardı onları. Karşılarında saygı duruşuna geçmişlerdi,çünküsadece nasıl bir evdeyaşadıklannı görmek için geldiklerini sanıyorlardı. Babaannelerinin,annelerininvediğer kadınlann askerlerin sorularına neden hiç yanıt vermediklerini de sonraları kavrayacaklardı. Sorular Türkçcydi, Kürtçe yanıt vermekyasaktı ve kadınlann hiebiri Kürtçe bilmiyordu. Erkeklcr ise askcrdc öğrenmiijlerdibudili. Beş yıl kadar sonra tayini çıktı Ali Malkaç'ın. Halk Bankası'nın Bergamaşubesine veznedarolacaktı.Taşındılar. Kasabanındar sokaklı mahallelerinden birinde, tek katlı, betonavlulubirevbuldularkcndilerine. Ay Onbeşinde gelin oldu Selvl... Selvi Hasorik, Ali de Dest köyündendi amaevlenip Dersim'e yerleşmişlerdi. Rvlilik deyip geçmemeli öyle kolay olmamıştı Ali'yi kandırmak. Babası Hıdır,yoludüşüp de Hasorik'egittiğindegörmüijtüSelvi'yi. Aysel ve Leyla, bir akraba düğününde birlikte hulay çekerken.