Katalog

28 TEMMUZ 1996. SAY1 540 13 PAZARIN PENCERESINDEN Şaban Hortladı! SELÇUK KREZ aldun Taner'ın kabare tıyatrosu ıçın yazdığı oyunların bırınde "Vatan Kurtaran Şaban" vardır Kultur ışlerınden sorumlu olan bu Şaban, kulturün mıllı olanının evrenselden ayrılabıleceğını sanarak, evrensel kulturden mıllı sandığını sakınmaya çalışarak guldururdu bızlerı Aradan otuz yıla yakın bir sure geçtıkten sonra bir de ne gorelım? Refahlı Kultur Bakanı Ismail Kahraman, Vatan Kurtaran Şaban kesılmemış mı? "Elense çekmek bizim insanımıza mal olmuş. Toplumun geniş kesimleri Kırkpınar güreşlerini seviyor. Opera ve bale için aynı şeyleri söylemek mümkün değil." demış basın toplantısında Her ne kadar sonra Oktay Ekşi'yı arayarak "Boyle bırcumle kullanmadım" demışse de Doğan Hızlan, Kultur Bakanı'nın bunları, toplantıda, Star televızyonu muhabırının bir sorusu uzerıne soyledığını, musteşarının da bu hususu doğruladığını saptamış Her şeyden once şu sorulmalıydı bakan beye: "Bu ne bıçım gerekçedır?" Aslında bu gerekçe bıle geçersızdır. Çağdaşlığa karşı çıkmak ıçın ılerı surulen geçmışte bıle geçersızdır. Özdemır Nutku'nun "Tarıhımızden Kultur Manzaralan"na (Kabalcı Yayınevı, Istanbul, 1995) bakarsanız Refahlı Osmanlı şenlıklerınde nelerın yeraldığını, hangısının daha 'populer' olduğunu gorursunuz. Mesela 1675'te Edıme'de duzenlenmış bir şenlıkte "Seyırlık gosterıler arasında muzık, çeşıtlı huner gosterılerı (canbaz ., golge oyuncuları ve kuklacılar), sportıf oyun ve yarışmalar ( okçuluk, bınıcılık, koşular, gureş), donanma ve gece eğlencelerı vardı Ayrıca danslar (dınsel ve erotık danslar, savaş, huner ve taklıt dansları), komık çok seyırcı topluyordu Ancak bu gosterılerın ıçınde en renklılerı drama^osterılerdı Çeşıtlı oyun kollarının temsıl ettıklerı konulu gulduruler çok seyırcı buluyorlardı." (s 3) Gorulduğu gıbı "eskı, mıllı, ananevı...." ne dersenız deyın gosterılerı ıncelersenız bıle gureşın değıl dansların (hatta dınsel ve erotık dansların), dramatık, konulu gosterılerın çok seyırcı toplamış olduğunu gorursunuz. Kırkpınar gureşlerinın aslında Yunan Mıtolojısıne uzanan bir geçmışı olduğunu, bu ermeydanında uygulanagelen kural ve başta "elense çekmek" olmak uzere tum oyunların eskı Yunan'dan geldığını, eskı Yunan sıkkelerınde bu fıgurlerın yer aldığını bılmez m;siniz? Kultur Bakanı'nın kulturlu olması şart olmayabılır Ama Kultur Bakanlığı'nın danışmanları olmalıdır. Bu d'anışmanlar da bakana ta 17. yy.'da yaşamış olan Halıfepadışahlarımızın bıle, konulu dramatık oyunlar ve erotık danslar kadar populer değıl dıye gureşlerı hor görmemış olduklarını hatırlatmalıydı.) Bir konunun onemsenmesı ıçın populer olması mı gerekır? Operaya, baleye yeterlı tahsısatı ayırıp bu sanat dallarının yeterlı duzeyde Turk halkına sunulmasını sağladınız mı kı bu soruları sorasınız? Kulturden sorumlu yetkılıler tarafından kötülenen, baltalanan sanat dalları nasıl populer olur? Sız ve sıze benzer yetkılılere rağmen bu dallarda yurdumuzda onemli sanatçıların yetışmış olmaları ve bunların dunyanın dört bir yanında ulkemızın saygı ıle anılmasına yol açmaları, bıze, "Bu dallar baltalanmasalar bugun uluslararası arenalarda ağırlığımız fazla olurdu!" dıye duşundurmektedır. Bir tarıhte unlü Rus filozofu Nikolas Ali Rıza Eroğlıı. Heryer annelerle dolıı olduğıı için o biraz yalnız. Kiiltür Bakanı isıııail Kahraman. Berdyaev "Dostoyevski'nın değerı öyle yucedır kı boyle bir yazarı yetıştırmış olmak, Rus halkının yeryuzunde varolmasının gerekçesı kabul edılebılır!" demıştır. (Studıes ın Short FıctıonDoughlas Hughes Holt, Rınehart, VVınton Inc New York, 1974 s. 28) Bale gıbı, opera gıbı evrensel sanat dallarında dunya çapında tek bir sanatçı yetıştırmek bir ulkenın varoluşunun yeterlı gerekçesı ıse Kultur Bakanlarının varoiuşlarının gerekçesı de bu dallarda daha çok sayıda ve yeterlı sanatçının yetışebılmesı ıçın çalışmaktır Aksını yapmak ne kulturle ne de vatanseverlıkle bağdaşır! Dünya çapında sanatçının yetışmesı ıçın butun bu koşulların yanı sıra, Enis Batur'un "Saatsiz Maarif Takvimi"ınde belırttığı gıbı bızım geleneğımız dıye altı sertçe çızılen v e ıçıne çağrıldığımız k o r kuyuya d a l m a m a k gerekır." Ç u n k u bılmeyebılırsınız, danışmanlarınıza s o r u n en k o y u gelenek örneğı sandıklarınızın bıle aslında alabıldığıne evrensel koklerı ve bağlantıları vardır! ^ (iiizel Şahin. ölüler çoğaldıkça o da ölüme yakluşıyor. Nabız atışları arasıru duyulııyor. olmakıstıyorlaı (, ünkübıı annc, "Bendaha Sevda,6ya!jincla. Annesıyle2kezgözaltıçok çocuk doğururum" dıyor durmadan. naalındı. Anncsı tckrarguzaltınaalındığınAnlayamadıkları, kabul edcmedıklerı onca da ağlamaya ba^ladı, saatlcrce susmadı. !jcyınarasındacnöncmlı.sı,naMİolupdabu "Anncmı öldürecekler" dıye bağırıyor. Alıülkedekı annelcrın ses.siz kalabıldığı, nasıl nanın gerı gelmeyebıleceğmı kısa .sürede öğolupdakcndılcrını onlarınycrinekoyamarcndı çiinkü. llıçbır^cyı unutnıuyor. Aylar öncc eylemlere ba^ladıklar ıııda olanları bıı dıkları. llâlâbağırıyorlar.eylemdcneyleme gidıyorlar, ama bazcn sloganların anlamsıztıınayrmtılaııylaanımsıyor. HaftalardırÖzlaijtığıoluyor. Tamyumruklarıhavadaykcn, gürliık vc Dayani!>ma Partısı'ndençıkmıyor. tam bağırmak ıçın .scslerinı yükscltmiîjken, Süreklı habcr dınliyor, ölum haberinı o da tamoandaküfürcdıpağlamamak ıçınkcnbckliyor. Ablasinın lftya^ınaaçlıkgrcvınde dilerınızortutuyorlar. Çünküdayanılırgıbı gırdığinıanlatıyor: " Bızcezaevıncgittik Sonra,çıçcklcrvar değıl ölümün hızına kar^ılık bu heryanı sadı. Ablamlara çiçck verdik. Annenı çok ağla rançaresizlik. Analar, "Anadolu" dcdığımizbutoprağın clı. Ablamküçiikulmu1}. Sonra polislergcldi. i>i^man,eMiıcr,yuzlcri(;okçızgılı,acınınher Bırkadınmbaijina vurdular. Annem 'O,kalp türlüsüylctanıijikogüzcl ınsanları. Onlar hastasııı dıyebagırdı. Sonrapolıslerkadmı artık, küfüretmcyı dcscslcrını yükscltmeyi bıraktı. Anncmı tultular. Kıılağınacopla vurde, soru sormayı da öğrendilcr. Artık evlerıdular Öyle ı>tc. Benablamlaabımıcoközlenedöncmezler. Acıylabirhktehesapsoımaciıın. Ama öleceklermi!>. Ölürlcrse ben çok nın da i'jcısı oldular. Omuzlannda obüyük, uzülürüm." göçmençantaları.NokaklardaolmayıöğrenHalblardırÖzgürlük ve Dayam^ma Partıdiler. Sokaklararlıkonlarıngıbı. Artık, telesı'nin(ÖDP)içindeler. Dıvındasağırhayat vızyonda haberler okunurken dantel öresürüyor. A l l kattakı notcrın daktıloları hıç susmuyor. Doktorlarko^u^turuyor, .siirckli mezler, cylemler yerıne komşu gezmcsine tans>iyon ölçülüyor, haplaı verilıyor,kolonya gidemezler. Bildıklcn, gördükleı ı hıçbır^eyi unutamazlar. Seslcri yükselmışkcn, bir kokuları yayılıyor. Scvda, bütün bunların daha fısıltıyla konuşama/lar. Yüzlerınc kaarasındakoşuşturupduruyor. (,'ocukluğunu zınanacınınızlcrı hıçgeçmczvcçocuklarıyaşıyor! nı unutamazlar. Çünkü onlar örgütdcğıl.anBa:>lanbağlı,Doğu!}ivelıkadın!arağıtlane ve bunu herkes anlayana kadar burada, rını ıçlerindcbcklctıyorlar Olupbıtcnhcr^etam sokağın ortasında kalacaklar. Bızc susyın bcdelını bıraz da onlar ödüyor. Açlık . manın en ağır bedehnı hatırlatmak ve bclki ı>revlcnndeölmckdeğıl,çoğalmakı.stıyorlar. Belki de eski bir savaş fi Imindeki gibi da deendoğrusloganlarını bağırmak içın. ha çok çocuk doğurup,çoğalmak,çoğunluk "Susma, sustukça sıra sana gelecek! " ^ DOĞAYLA BAŞBAŞA DAĞ BAŞINDA aOnlOkDoğaYOrOyOfhri 3 Aflustos Cumartesl Rumeîı " FenenKılyos **" ' 4 Aâuslos Pazar Sudüşen Şelalesı CfOrOyOşlK, 1500000,TLdlr) J » KAÇKARLAB vS^ (311 Aâustos) **(1724AQustos) (23AğustosT Eylul) (Tf> tSOOOOOO.Tl) 1011 Ağustos Aâva Cadır Kamp (İP4 SA.OOO.TL ) 1018Ağustos Bu ülke ne kadar bızim ülcenııze banzlyor, blıyor musunuz? YUNAMSTAN ustos Pazanesı JNLAŞTIRILMIS RAF ÖERSLERI BAŞUYOR! (Aynntılar ve kayıtlar ıçın hemen arayın) MİRALAYNAZ1MSK. 3ta (Mc Donakfs çafrazı) KAOKÖYİST. TELFAKS: 0216414 44 74 0Z1Bı336S843 FAKS MOOEM: 021&34762 S7 FOTOĞRAF KULÜBÜ