Katalog

14 4EYLUL • 973 Islam bilgini Blruni Batı Harezm'de doğdu. • 1768 Fransız yazar François Rene de Chateaubriand doğdu. • 1919 Sıvas Kongresi başladı. • 1921 Türkiye Komünist Gençler Birliği kuruldu. • 1932 Dünya Barış Konseyi Viyana'da toplandı. • 1954 Londra'nın merkezınde toplanan barış gönüllüleri nükleer silahlanmayı kınadı. • 1964Toglıarti Moskova'dan bağımsız hareket çağrısı yaparak Avrupa komünizmınin temellerini attı. • 1989 Georges Simenon Isviçre'de öldü. CUMHURlYET DERG» Saygun Izmlr'de doğdu. • 1946 Türk parasının değeri düşürüldü. Dolar 100 kuruştan 250 kuruşa çıktı. • 1957 DP kurucusu Fuat Köprülü partisinden istifa etti. • 1958 Soma Termiksantralı kuruldu. • 1970AllendeŞiliDevlet Başkanı oldu. • 1971 Madanoğlu tutuklandı. • 1975 Lice depremi 2000 kişi öldü. (6 Eylül) • 1986 NeveŞalom sınagoguna intihar saldırısı 22 kişi öldü. Fuad Köprülü. 8 EYLUL PÜNYA OKUMA YAZMA GUNÜ • 1841 Besteci Antonin Dvorak dodu. • 1849 Besteci Richard Strauss öldü. • 1936 Ankara, lstanbul radyoları kamulaştırıldı. • 1942 RızaNur öldü. • 1943 Italya kayıtsız şartsız teslim oldu. • 1951 Ikinci Dünya Savaşı kâğıt üzerinde resmen sona erdi. • 1974 CelalSılay öldü. • 1979 Jean Seberg ölü bulundu. • 1988 Sedat Hakkı Eldem öldü. 5 EYLUL • 1568 Italyan düşünür, Thomasso Campanella Stilo'da doğdu. • 1735 Johann Cristian Bach Leipzig'de dodu. • 1857 Fransız felsefeci, toplumbilimcı Auguste Comte öldü. • 1881 Avusturyalı düşünür Otto Bauer Viyana'da doğdu. • 1905 Ingilız yazar Arthur Koestler Budapeşte'de doğdu. • 1914 Fransız şair Charles Mao Zendung. Deguy öldü. • 1929 Almanlar zeplinle 20 günde devri alem yaptı. • 1993 Samim Kocagöz öldü. 9EYLUL • 1632 4. Murat içki ye ve fenersiz dolaşmaya idam cezası getirdi. • 1901 Fransız ressam Henri de ToulouseLautrec 37 yaşında öldü. • 1923 Izmir'in kurtuluşu • 1935 Demir özlü doğdu. • 1955 Ankara, lstanbul, Izmir'de üç askeri mahkeme kuruldu. • 1976 Mao öldü. • 1984 Yılmaz Güney Parıs'te öldü. • 1985 Erkan Yücel öldü. • 1985 Sım Atalay öldü. Haremde nargile içen Türk kadınu Amudeo Preziosi'nin 1852 yılında yaptığı sulu boya tablo. 6 EYLUL • 1860 Banş ve Özgürlük için Uluslararası Kadınlar Bırliğı'nın (VVILPF) kurucusu Jane Addams doğdu. • 1955Atatürk'ün Selanik'te doğduğu eve bomba atıldı. lstanbul'da 67 Eylül olayları başladı. • 1956ABD'deOliver Springs kasabasında zencılerın beyazların okullarına kayıt yaptırabileceği haberi olaylara yol açtı. • 1972 Filistinli eylemciler Münih otimpıyat köyüne baskın düzenledi. 17 kişi öldü. • 1980 Yazar Eşref Şefik öldü. 1981 llk kadın ceza hakimi Muazzez Sıdıka Işıkpınar lstanbul'da öldü. • 1982 Azra Erhat öldü. • 1984THKPCüyesillyas Has idam edildi. gözdenin gelmesiyle tehlikeye girerdi. Ikinci Abdülhamit' in kızı Leyla Saz, anılarında bu bahtsız kadınlara değinmedcn geçmez: "Gözdc ve cvlat sahibi olanlann birer ikişer odalan olurdu. Bıkılıp gözden düşenler ise birer ikişer aynı odaiarda yaşardı. Bu bedbahtlann mevkileri halayıktan da düşüktü. Çünkü halayıklar çekinmeyerek efendinin huzurunaçıkarakhizmetederlerdi. Halbukibubiçarclero insafsızadama tesadüfe çekinir, kıskançlık hatıra getirmeyerek, zevcini gasp eden hanıma yaltaklanarak geçinirlerdi." Saray kadınlannın ulaşabileceği enyüksek mevki valide sultanlıktı. Bu, doğurganlık işlevinin esir kıza tüm kapılan sonuna dek açmasını sağlayan şans anahtanydı. Avrupa'da kraliçelik unvanı krahn kansındayken bu, bir bakıma Osmanh'da padişah analarınıntckelindeydi. Padişahlar validelerine geniş temeliklerdcbulunurlardı. Validelerin kalabalık bir cariye kadrosuvardı. Bütün kadınlar ondan çekinirdi. Osmanlı yönetimindeki validelerin rolü, resmi tarih ağzından, yönetime kadın elinin değmesiyle devletin yozlaştığı, çöktüğü gibitanımlarlahakkıyenmişbirkonu olarak yansıtılmışsa da, inkar edilemez bir etkileri vardı. Kısacası madalyonun bir yüzünde günümüz lstanbul hanımefendisi klasının öncüleri olan bir ilim irfan sahipligi, hattabelki de validelik vardı! Obüryüzündeyse duvar ötesindeki haram dünyadan kopartılmış, altın kafes içindekiyaralıkuş... Madalyon kendi çevresinde döndürülmeye başlandığında ise, yanm yamalak yaşanan puslu bir cinsellik altında birbirine kanşan flugörüntüler... Bir de bu görüntü kaosundan arta kalan, feodalitenin kcndi içinde yarattığı akıl almaz biretiğin, bir şarkının o dokunaklı sesiydiharem...^ 10 EYLUL Toulouse Lautrec. • 1623 11 yaşında 4. Murat tahta geçti. • 1920 Genel Türk Komünistleri 1. Kongresi Bakü'de toplandı. TKP kuruldu. • 1922 Bursa Orhaneli işgal altından kurtuldu. • 1941 Norveç'te genel grev yapan işçilerin eylemine misılleme yapan Alman Naziler sendika önderlerini kurşuna dızdler. • 1943 lstanbul Kapalıçarşı yandı. • 1953 Dünya Bankası Türkiye'ye 9 milyon dolar kredi verdi. • 1984 ABD Temsilciler Meclisi 24 Nisan'ı Ermeni Soykırım Günü kabul etti. • 1985AIDSTürkiye'de ihban zorunlu hastalık ilan edildi. 7 EYLUL • 1566 Muhteşem Sultan; Kanuni Sultan Süleyman öldü. • 1871 Islahat Fermanı'nı yürürlüğe koyan Sadrazam Ali Paşa lstanbul'da öldü. • 1907 Ahmet Adnan Erkan YiiceL