Katalog

3EYLÜL 1995. SAYI 493 HAREM 13 nn hepsini sollayarak öyküsünü padişahla eviliklc noktaladı. Yıldırım Bayezıd'ın esir düşen kansına, Timur'un bir içki meclisinde sakilik yaptıımasından sonra yerleştiği öne sürülen, padişahın kadınlanyla niki cariyeler seçilmiş olanı tebrik ederek hamama götürüp y ıkar, güzel kokular sürüp, şık giysilerle süslerlerdi. Hünkar da bu arada kıza bir hediye gönderir, bunun üzerine arkadaşları onu çalgı ve şarkılarla padişahın odasına götürürlerdi. Hünkann odasına yaklaşıldığı zaman, haremağası kızın içeri girmesi için ayncakendisindenizinalırdı.Hükümdarla birlikte olduktan sonra kahya kadına teslim edilen cariye, yine aynı törenle hamama götürülürdü. Bu tören aynı zamanda cariyenin ikbal derecesine yükseldiğini ifade ederdi. Ancak söz konusu cariyenin tekrarpadişahla birlikte olması beğenilmesinebağlıydı. Padişahın iltifatını alamayan cariyeler, eğer bu geceden hamile kalınmamışsa devlet görevlilerinden bi.riyle, çeyizi ve evi padişah tarafından temin edilerek evlendirilirdi. Kutsalbakireliğinçizdiğibuprofil, hünkarlık ve halifelik ünvanının aynı kulda çakışmış olmasından kaynaklanıyordu. Bu durum padişahın ölümüyle birlikte çocuk doğurmamış, kız çocuğu olmuş ya da erKınmlı "densiz"Hurrem Sultan. kek çocuğu yaşamamış kadınlar için desözkonusuydu. Devlet görevlilekâhsız yaşadığı bir gelenekte, Rok rinden biriy le nikâhlandınlıp evlensalon'un kazandığı bu zafer oldukça dirilmeleri için yaşlannın uygun olması yeterliydi. Çocuk doğurarak önemliydi. padişahın kadın efendileri arasına Taze gözıtolerin tehdldl girmiş olan cariyelerin hükümdarla Padişah birlikte olmak istediği ca cinsel ilişkileri de, her an taze bir riyeyi haremağasına bildirirdi. öte dar sevdiği Hurrem Sultan ile ilişkisi böyle gelişmişti. Ahmet Refik in öykülemesine göre, birgün Kanunı hareme girdığinde uzaktan kadın çığlıklarıyla harem ağalannın bağnşlarını duyar. Kargaşanın olduğu yere gelerek validesi Hafsa Sultan'a nedenini sorar. Validesi, "Ah aslanım. Kınmdan gelen kızlardan biri densizlik eder. Haremi hümayunubirbirinekadar,yapmadığını komaz. Eleman bu kızdan" diyerek, Rusya'dan getirilip saraya armağan edilen Roksalon'u gösterir. Hareminkatıdisiplininebaşkaldıran Roksalon, haremağasının başına değerli bir sürahıyı atarak kırmış, kendisine adını soran padışahı yanıtlamadığı gibi onun adına konuşan kalfaya da kızmışti. Sorusunu tekrarlayan padişaha da "Neden soruyorsunuz?Kalfa söyledi ya!" diyerek çıkışmıştı. Harem ağasının müdahalesi karşısında, padişahın huzurunda olmasına bakmaksızın onu tokatlamıştı. Ancak Kanuni, üstübaşı açılmış bu yarı vahşı direnişçiye ceza yerine, ömür boyu süren dillere destan aşkını verdi. Annesine, "Valide emret bu ceylanı incitmesinler, hoş tutsunlar" diyerek Hurrem adını koyduğu Roksalon'a gerekli terbiyeyi vermesi için annesini görevlendirdi. Dişilık cilvelerinin kıran kırana yanştığı, padişahın gözüne girmek ıçın el etek öpHarem 'de bir oda. Valide Sultan ile oğlu Sultan Abdülmecid. menin inceliklerinin öğretıldiği Osya dek, pencereleri Haliç ve Boğa dek padişah evindeki işbölümü ilke manlı sarayında, sıradan bir cariyeza bakan cariyeler dairesinde yaşar si ve ülke çapındaki bu öncü rolüne nin başkaldınsı ve doğallığı, bunlalardı. Çoğu zaman yüzkişininbirlik göre kurumlaşan harem, daha sonrate kaldığı odalarda gündiiz toplanıp, ki süreç icersinde malum tebessümgece serilen yer yataklannda uyur lerimizin gönderme yaptığı o ünlü lardı. Sıcak ve sevgi dolu okşayışla manasınabüründü. llim, irfanyuvara hasret kalan kadınlıklannı, genç smdan çokpadişahlann, şehzadeleliklerini birbirlerinesunmalarınıön rin cinsel ihtiyaçlannı karşılayan kulemek amacıyla da, her on yatak ara rum anlamına gelen o ünlü sıfatını kazandı. sında bir yaşlı kadın yatınlırdı. Cariyelerin eğitimi yalnızcagörOy sa daha önceleri hareminde begü, gelenek ve hizmetin incelikleriy ğendiği bir kadınla birlikte olmakisle srnırlı tutulmazbunlann yanı sıra, teyen padişah belliinceliklerevekumusiki, dans, tarih, teoloji ve genel rallara göre bunu gerçekleştirmek kültürdersleri de verilirdi. Yetenek zorundaydı. tstediği zaman istediği alanlanna göre en ünlü hocalardan gibi birlikte olamazdı. Örneğin heders aldırtılırlardı. Bu özellik, Os nüz eğitimini tamamlamamış bir camanlı haremine enderunun kadınlar riye ile birlikte olması yakışık albölümündeki izdüşümü, hatta ülke mazdı. Bunedenle acemi cariyeler mizdeki ilk kadın üniversitesi olma padişaha tesadüfen rastladıkları anözelliğini kazandırmıştı. da bile saklanarak, ona görünmemeKültüre, zerafete, inceliğe daya yeçalışırlardı. Herşeyerağmenhünnan bu eğitimdeki tek amaç, gözde karbukızlardanbirınigörüpbeğennin padişahın huzurunda el etek öpe miş olsa bile hemen onunla birlikte rek, ona kendisini beğendırmesi, olmaz, annesine ya da haznedar ushünkann hoşuna gidecek bir donanı talaracariyenin eğitimini üstlenmema sahibi olması değildi. Zıra padi lerini buyurur, ancak kızın hazır duşah haremi aynı zamanda Boğaz'da ruma geldiği kendisine iletildiğinde ki ya da Trabzon'daki bir paşa hare görüşürdü. minden, Diyarbakır'daki bir Kürt beyi haremine dek tüm elit sınıf ka Hırçın bir sultan, Hurrem dınlarının davranış ve moda bazınYükseliş Dönemı padişah lanndan daki öncüsüydü. Duraklama devrine K. Sultan Süleyman'ın ölünceye ka II. Abdülhamid'in ilk kadmlanndan biri. Sultan'nın hayatınagirebilecek ba^ka bir tazenin korku.su içinde.