Katalog

30 THMMUZ 1<W5. SAYI 488 imtiyazkonusunda anlaştılar. Orhan Erkip, gazetcnin sahibi vc sorumlu müdürü Rıfat llga/oiması koşuluylaimtiyazıgeri verdi.Bunakarşılık, o da ortak olacaktı. Markopaşa yenidenyayımlandı. Bu ke/. ilgi dahada çoktu.Gazetetekrarkırkbintirajına ulaştı. Bu arada, basın savcısı ga/eteyi toplatmak için adeta bahaneler arıyordu. Savcı parasal açıdan da gazeteyi çökertnıck istediğinden, daha satışaçıkmadantoplatıyordu.Zaten hurda makinclcrdc basılan gazetenin baskı sayısı net bilincmiyordu. Gündüzlcri, matbaamn kapısından yapılan dağıtım, gccclcri de makinecilcrtarafından pcnccrcdcn kcndi hesaplarına yapılıyordu. Meclisle geçcn bir tokatlama olayınıkonualanbiryazıyüzündcn Rıfat llgaz tekrartutuklandı. Sanatoryumdaki hasta yatağından alınarak SultânahmetCezacvi'ne kondu. 11dağıtıcılarını dolaştı vc o andan itibaren gazcteyi tek başına yiirütmcyekararvcrdi. Markopaşa sırasıyla, Malumpaşa, Merhumpaşa, Ali Baba Kırkharamilcrgibi adlarla, Rıfat llgaz'ın kalcminden yaşamıni siirdürmeyeçalıştı. BAŞKENT GUNLERİ Yaşama sevinci solmuyorsa MÜŞERREF HKKtMOĞLU ;> , iplomathğı meslek seçen ' İ / kadınların belli bir ikilern w * yaşaması kaçınılmaz. Özellıkle bir diplomatla evlenirlerse. Karıkocanın aynı kentte yaşaması hayli güç. Ancak belli merkezlerde birlikte olabiliyor, yoksa ayrılık kaçınılmaz. Yakın ülkelerde görev almaları da mutluluk sayılıyor. Viyana Büyükelçımız Filiz Dinçmen ile Prag Büyükelçimiz Üstün Dinçmen bir örnek buna. Ama daha önce birı Lahey ve Strasbourg'da, öteki Katar'daydı. Devlet Başkanı Orgeneral Evren'ın atama kararnamesıni ımzalarken "aile bölünüyor" diye üzuldüğünü anımsıyorum. Evlilerin ayrılması üzücü olabilir ama bir kadın diplomatın mesleğınde doruğa ulaşması gerekir. Yarışta gerı kalamaz. Başka bir örnek de Profesör Doktor Tomris Türmen ile Bern Büyükelçımız Rıza Türmen. Tomris Türmen Dünya Sağlık Teşkilatı'nda doruğa ulaşan bir bılim kadını, Cenevre'de oturuyor, dünyayı dolaşıyor, kocasıyla çok az buluşuyor. Leyla Gencer. Diplomat değil ama uluslararası bir yarışta geri kalmak istemiyor. Gencay Büyükelçi Özdemir Yiğit'i ben de Gürün de parlak bir diplomattı sevgıyle, saygıyla düşünürüm her vaktiyle. Büyükelçi Kamuran Gürün zaman. Güzel bir erkek, güzel bir ile evlendi, meslek çızgisi kısa sürdü. ınsan, parlak bir diplomat. Sağlık Bükreş'te, Paris'te OECD sorunlarının önemli boyutlara sefireliğınden sonra mesleğine varmasına karşın dış politika dönmedı. tiyatro sevgısı ağır bastı, sorunlarına sağlıklı bakışı, diplomathk dönemıyle degil tiyatro yaklaşımıyla anımsarım onu. Özellikle çalışmalarıyla tanınjyor şımdi. Ege'de 714 sayılı Notam'ın Başka örnekler de var ama diplomat kaldırılması dönemini unutamam. çıfller arasındakı yarışta biri geride Dosyası Dışışlerı arşivinde durur kalıyor her zaman. Ya da evlenmiyor sanırım, AP'Iİ Dışişleri Bakanı kadın diplomatlar. örnegin Füsun Hayrettin Erkmen'ın de içine Çetintaş, Prag'da elçı müsteşardı, sındıremedığı bir ödünü Türk merkezde genel müdür yardımcısı ve kamuoyu Genelkurmay Başkanlığı'nın büyükelçılık bekleyenlerden bırı, bir satırlık açıklamasıyla öğrendi! 60. evlenmeyı düşünmüyor hiç. Meslek doğum günü kutlanırken Betin Yiğit ile İlk kez Sevgi Sanlı'nın evinde sevgisi ağır basıyor. Bence mesleği yeniden yaşadık o günleri. Bakanlığın gördüm Bilge Karasu'yu, kitaplarıyla de onu sevıyor, hayli ilginç, önemli bir simdiki Müsteşarı Büyükelçi Onur gelişen bir dostluğumuz var. Kimi dönemde beş yıl elçı müsteşarlık Oymen ile Büyükelçi Cem Duna da dostluklar uzaktan da oluşur değil mi? yaptığı Prag'a büyükelçi olabilir bir genel sekreterın yakın çevresınde o Özellikle yazarla okur arasında. gün. zaman. Özdemir Yiğit önemli bir Hastalığını da yakından izledim ama uzaktan! Yıtirdiğimiz gün lona ameliyat geçirdi son günlerde, Alman Bir de Betin Yiğit var. Önce Betin Kuçurakis'i aradım, ulaşamadım. Hastanesi'nde yatıyor hâlâ, bir an Kuntol, Dışişleri'ne gıriş sınavını Uzaktan bir çiçek yollayacaktım önce iyileşmesini diliyorum. Bir şey başarıyla veriyor, özellikle Hasan mezarına. Sonra Erol Akyavaş aradı daha diliyorum, anılarını yazması Işık'tan parlak notlar alarak. Londra beni, Türkiye'de olursa Elçiliğirnizde Erol da cenazemde başkâtıplıginın 5. yılında bulunsun, demiş Bilge Özdemir Yiğit ile Karasu. Erol Akyavaş karşılaşıyor, 1965 yılında New York'ta oturuyor evlenıyorlar. Önce Libya ama Kıbrıs'takı büyük sefiresı, ardından yangından sonra uçağa Kapenhag sefiresi, sonra atlayıp önce Ada'ya da Bakanlığın 2 nolu gidiyor, evini gözden kadını oluyor. Meslek geçıriyor, sonra da çızgisinde kaçınılmaz istanbul'a ve Ankara'ya. duraklamalarlatırmanışı Esenboğa'da uçaktan gerıliyor. Özdemir Yiğit'in inınce bir taksiye bıniyor, genel sekreterliği tüm mezarlıkları döneminde yakından dolaşıyor. Bilge tanıdım. Kocası Qoğu Karasu'nun ızinı Berlin'e elçi olunca, o da bulamayınca beni arıyor Varşova elçılığimıze telefonla. Ben de atandı, ardından Dublin'e düşünüyorum hâlâ. ve Tunus'a. Mesleğiyle Dostları, okurları ne güzel bütünleşti ama seviyor Bilge Karasu'yu. kocasından ayrıldı. 60 Sessiz ve törensiz bir doğum günunü kutlarken ayrılık ama ışığın, genç dıplomatlara ıçtenlığin görkemıyle. özdemir Yığıt'ten de söz Solarken yeşeriyor bir Bir zamanlar... özdemir Yiğit güzel hir erkek, güzel bir etti bir aralık. Sevgı ve yaşam. ^ insan, değerli bir diplomat olarak antmsanıyor. saygı dolu sözcüklerle gerekir. Genel sekreterliği döneminde uzun söyleşilerımiz var, olaylar uzak goruşlü kışılığını kanıtladı. Mest Restoran'ın Süleyman Ustası Libya'daki Elçiliğimiz'de çalışmış vaktiyle, sonra Avrupa kentlerinde, ABD'de çalışıyor ama Ankara'dan vazgeçmiyor. Eski sefiresınir dogum gününde dostluğuyla ustalığ ıı birlikte kanıtladı. geçmışten gelecekten konuşarak uzadı saatler, şampanyalar köpürdü, dostça seslenişler, dileklerle yaşam yolunda güzel bir kılometre taşı Betin Yiğit'e. Yaşamımız yıllarla sınırlı değil bence. Yaşama sevincini soldurmayanlar için her yaş güzel. Kimınde bahar, kiminde sonbahar ya da kış. Sevgıniz donmuyorsa yıne sıcak bakarsınız dünyaya... Betin Yeğit Milano Başkonsolosluğu'na gıdiyor şımdi, büyükelçilik gerçekleşmedi ama meslek çizgisine karşın politikada belli olaylara yakın tanıklığı, iyi birikimi var. Milano'da bir görev güzel bir olay kuşkusuz, çünkü Scala var, uzun yıllar Leyla Gencer de yaşadı orada. Masada Daver Darende ile yan yana oturuyorduk, ressam diylomatlardan biri, ayrıca müziksever. Leyla Gencer'e dönük anılarını anlattı. Varşova'da görevliyken dinliyor. Nejat Devrim ile yakın dostluğu var, söyleşilerı ve mektupları doğrultusunda bir kitap yazmayı da düşünüyor. Gerçekleşmesini diliyorum. Annesi gibi önemli ressamlarımızdan biri Nejat Devrim, Paris'in ünlü sanat dergilerinde ardından, sanatından söz edilen ilk Türk ressamı. Mezarı Polonya'nın küçük bir kentinde. Daver Darende Türkiye'ye gelmesini diliyor ama Nejat Devrim ister miydi açaba? Belki de isterdi. Çok kişiye küskün ayrıldı dünyamızda, mezarda barışırlar belki... Hoşgörü savaşı Markopaşa'yıbudenlıönemlikılan.Cumhuriyetdöneınininilksiyasi gülmecc ga/etcsi ulmasıydı. t'umhuriyetdönemindc Markopaşa gazetcsi çıkana kadar gerçek anlamda siyasal gülmeccnin var olduğu söylcncmezdi. II. DiinyaSavaşı'nm yarattığı zorluklar, baskılar, gülmeccnin cgcmcn sınıflara savaşını zorunluhalegetirmişti. Markopaşa da bu ortamın ürünüydü. 19451950 döncminin cn öncmli gülmecc olayı olan Markopaşa harckctini başından sonuna kadar yürütenlcr; Sabahattin Ali, Aziz Nesin. Rıfat llgaz, Haluk Yctiş vc Mim Uykusuz'du. Markopaşa hareketı, sosyalist bir kadronun hareketiydi. Aııcak gencl muhalefct içinde hareket ctmey i uygun gören Markopaşa'da. Sabahattin Ali'nin başyazıları dışında, sosyalist hiçbir tavır yoktu. Markopaşa'nınözelİiği, çok partili hayata geçişin vc demokratik düzcnin mücadelesiniyapmışolmasından geliyordu. DP'nin iktidara gelmesinde, Markopaşa'nmetkisi inkaredilemezdi. Osmanlı lmparatorluğu vc Meşrutiyet dönemi dcdahil, hiçbirzaman iktidara karşı böylesine açık muhalefette bulunulmamıştı. Biranlamda Markopaşa gazctcsi, demokratik birdüzendc olması gcrekcn, sosyal ve politik hoşgörünün savaşını vermişti. Mim Uykmuz gaz'ın tutııklanmasıyla Markopaşa tekrar kapatılmış oldu. Bu csnada, Orhan Erkip dc bir sayı çıkıp toplatılan Hür Markopaşa'dan dolayı hapiscczasınaçarptınldı. Hapiste Rıfat llgaz'ıziyaretegcldivc Hür Markopaşa'yıdevamettirmeyiteklifetti. Ali Karcı'da, YediScki/. Hasan Paşa diye bir dcrginin hazırlıklarını yapıyordu. O da Rıfat Ilgaz'dan yazı istiyordu. Rıfat llgazhapistcnçıktıktansonra, Ali Karcı'nın da öncülük ettiği YediSekiz Hasan Paşa için çalışmaya başladı. Sorumlu müdür Orhan Müs'tü. Onca cczaevi yıllarından sonra yazılar daha ılımlı olmaya başlamıştı. Doğal olarak satış pek parlakdeğildi. Orhan Erkip de, Hür Markopaşa'yı çıkardı. Elindeki üç beş yazı bittikten sonra, yürütemeyecegini anladı vc imtiyazını Rıfat llgaz'a dcvrctti. llgaz, Mim Uykıısuz'la görüştükten sonra, Babıali Azlz Nesin'in savaşımı Beş yıl sürcn Markopaşa harcketi, tek parti yönetimine karşı olan halkınveaydmçevrelerinolağanüstii ilgisiylc ayakta durmuştu. Osmanlı vc Meşrutiyet günleri dahil. hiçbir zanıan iktidar böylesine açık hiciv oklarına hcdef olmadığı için Markopaşa harekelihalkınbüyük ilgi vesevgisinitoplamıştı. Markopaşa gazetesi A/iz Nesin'in yaşamında, demokrasiye olan inaneıyla sürdürdüğü gerçek bir gülmece savaşıydı.Türkiye'desiyasi iktidara karşı ilk gerçek muhalefeti vc çok partili demokratik hayata gcçiş için verdigi mücadeleyle gülmecc tarilıimizde de, hakettiği ycrini almıştı. (,'ok partili hayata gcçişlc birlikte, Markopaşa harekcti, Aziz Nesin'in ifadesiyle"göreviniyerinegetirdiği inaneıyla" yaymına son ^