Katalog

18 Ressam Avni Memedoğlu, gözaltılan, tutuklamalar, kapatmalar, toplatmalarla geçen sanat yaşamını bugün Kadıköy'de bir işhanının çatı katına sığdınyor. Her şeye rağmen fırçasına güveniyor. Bir de beynine. Onu, sosyalizme olan inancı ayakta tutuyor.. CUMHURlYET DERGİ Fırça yasak dinlemez BERAT GÜNÇIKAN zel koleksiyonumda| ki on beş tablomu ' anti demokratik iş yasasının 13 ve 17. maddelerine dayanılarak işverenlerce işlerine son verilip çoluk ve çocuğu ile açlık ve yoksulluğa itilen işçi kardeşlerime yardım ve bugün yaşları seksene varmış biri felç, diğeri ağıralbüminhastası.yalnızlığa itilmiş eski devrimci iki militan dostumla, gcne ağır hasta, dünyalar kadar sevdiğim kanmı tedavi ettirmek ve biriken atölye borçlarımla, çerçevecilere ve dostlanma olan borçlanmı ödeyebilmek için satışa çıkarmış bulunuyorum..." Bu yazı "Zorunlu ve ivedili bir tablo satış duyurusu" başlığıyla 1988 yılının Mayıs ayında, gazetelerdeyeraldı. Resimleilgılensinilgilenmesin pek çok kişinin ilgisini çekti. Sonuçbeklenendi. Çorlu'dan bir hurdacı, Küçükçekmece'den genç bir doktor alıcı oldu ama paralan tablolara değil de eskizlere yetti... Toplanan para on beş milyonu geçmedi. Ressam Avni Memedoğlu'ydu. Akadcmi mezunuydu. Sosyalist gerçekçilik akımını benimseyen Yeni Dal Grubu'nun kurucularındandı. Kezlerce yargılandı. Resimleri toplatıldı, sergileri mühürlendi. Fırçanın renkle buluştuğu tuvaline düşen işçiydi, umuttu, barıştı, özgürlüktü...Suçlananda o oldu. Bugün Kadıköy'de bir işhanının çatı katındaki atölyesinde bu suçlarına yenilerini ekliyor Memedoğlu. Yine işçüeri, fabrikaları, güvercinleri suçuna ortak ediyor. Vazgeçmiyor... Erzurum'un AşkaleilçesininTaşağıl köyündebaşlıyor Memedoğ "O lu' nunyaşamserüveni. Dedesi.kıtlık zamanında ağalardan aldığı koyunlan köy meydanmda kestirip köylülere dağıtan, Dersim sürgünü eşkıya Abdullah. Oğlu Mehmet'i dahaon dördüne basmadan dayı kızıyla evlendiriyor. Zaman Birinci Dünya Savaşı'na denk. Gelin altı ayına varmadan tifodan ölüyor. tİcinci kansı ise köyün en güzeli. Rus çekildikten sonra köyü talan eden Ermeniler, Mehmet' i bir direğe bağlayıp gözlerinin önünde kansına tecavüz ediyor. O anı anımsadığında ya da anımsatıldığında sara tutmuş gibi titreyen Mehmet kırk yedisinde üçüncü kez evleniyor. Kansı on dört yaşındaki köylüsü Ayşe. On bir çocuklan oluyor, beşi y aşıyor. Avni de o yaşayanlardan biri işte... Yuımırtadan tuvale... Altı yaşlarındaydı yumurtalann üzerine yanmış söğüdün kömürleriyle kaş göz yapmayabaşladığında Avni. Kızdıklarının evini taşlaması yetmiyormuş gibi yumurtalarla oynaması köylülerin gözünde sıfatını pekiştirdi, "deli". Bir yıl sonra da yatağı, yorganı ve yiyecek dengiyle Purnaka'yagönderildi. Babasının bir ahbabının evinde kalacak, okuyacaktı. öğretmeni lstanbullu Mesut Bey' in çizgilerini fark ermesi uzun sürmedi. "Sen" dedi Mesut Bey, "Büyük birressam olacaksın". Avni öğrendi ki, ressamlık diyc bir meslekdevar... Avni ikinci sınıfa geçtiğinde Mehmet Bey zatürreye yakalanıp öldü. Halasının kocası , Erzurum Kongresi milıtanlarından, Gazipaşa llkokulu müdürü dinsiz Fıkri Saygun, Ayşe Hanım'la çocuklarını yanınaaldı. llkokuluburadabitirdi. Ortaokulda resme olan tutkusu Bugün çatı katındaki atölyesinde yeni suçlar işliyor Avni Memedoğlu. Suç aletleri tuval, boya ve fırça... daha da arttı. tki derste başarıhydı resim vctabiatbilgisi. Fizikvekimyaöğretmenlerini kızdıracakbirbaşanydı bu, "Resim ders de" diye soruyorlardı, "Bunlarders değil mi?" Kısa yoldan elı ekmeğe kavuşsun diye muallim mektebine gönderildı ortaokul bıtınce. Müdür Bahattin örnekol'du. Okulların acılmasının üzerindenbirhaftagcçmiştiki.çarşıda karşılaştılar. Avni'nin başında okulun kasketi yoktu. Parasızlıktan alamamış.sivil kaskettakmıştı. Örnekol, "Gel bakayım" dedi, "Sen nasıl birtalcbesin? Kasketin yok". Henüz liscye kaydolmadığını söyledi Avni. Bir hafta sonra yine karşılaştılar ama kırk beş kişilik sınıfta. Matematik dersine de giren örnekoltanıdıAvni'yi.Sınıfınortasında, arkadaşlarının arasında dövmeye başladı. Sınıfın kabadayısı Vecihi araya girip de "Yeter artık öldüreceksin. Rus çocuğu mu sandın?" demese bitmeyecek birdayaktı. Yüzü gözü kan içinde kalmıştı. Eve döndü. Tandınn başında ekmek pişiren annesine anlattı olanları. "Bu şehir bana dar gelıyor artık" dedi, "Istanbul'a gideceğim, akadc