Katalog

10 İNSANLAR komşusu Kürdü anlatı "Gâvur yorum, Kildani'yi anlatıyorum, Türk'ü anlatı Mahallesi" ve yorum." Yoksa "Kent Gözlem "Söyle cisi" mi demck lazim Margosyan'a? Çünkü Margos bir yandan edebiyat es Nerelisen?" tetiği kaygısı varbiryandan da belgeselcilik ya kitaplanmn da gcrçeği aktarma sorunu var. Margosyan Istan yazarı buP a gcldiğinde anadilini bilmeyen bir ortaokul Mıgırdıç öğrencisi. Ermeni okuluna geldiğinde arkadaş Margosyan, lan ona "A bak Kürt gel üçüncü di" demişler. O biraz Kürt, biraz Türk, biraz baskıları Süryani yani... Ama aslı Diyarbaİcırlı. Diyarba hazırlanan kır'ın Gâvur Mahallesi vatandaşı. Ermenice dü kitaplanmn şünüyor Ermcnileri yazarkcn. Sıra Kürde gel geçmişini, diğinde Kürtçe düşünü OZUJÎU yor, Türkçe yazdığında ise tabii ki Türkçe ön plana çıkıyor. Düşüncelerin, dillerin, Diyarba anlattı. Los kırhların bir sentezi ol Allfl(il€S 'tdfl muş Margosyan. ° sen'in peşinden koşarkcn "Kcşiş keşiş, götüne şiş" diye nakarat tutturduklannı da yazıvcriyor. Papaz Der Arsen'in tcmsil cttiği din kurumu sizin açınızdan mı çok önemli yoksa Ermeni cemaati açısından mı? "Benim açımdan, şahsen değil. Ama bizim oranın Ermenileri açısından çok önemli. Çünkü Diyarbakır'da Ermeni okulu yoktu bizim zamanımızda. Bugün bu Ermeni cemaati hâlâ ayakta kalabilmişse bu da Kilise'nin saycsindc. Yani oradaki Ermeni, Ermeni olduğunun bilincinde dcğildi. Ermenice bilmiyordu. Onun tek özgün kimliği dini kimliktc. Onu, Kürtten, Türkten, Süryani ve Keldani'den ayıran belki de tek ve en önemli şey kiliscydi. Bu bakımdan Diyarbakır Ermeni cemaati açısından, Der Arsen kimliğinden vücut bulan din Ermeni, Ermenistan ErİVait 'a olgusu önemliydi." sözcükleribuaralargünTkinci kitapta söz dizicel. OralÇahşlar'ındizinin de sadcce iki kez geleştirdiği belki de tarihe çen ama Ermeni tarihi geçecek Ermenistan zi kimliklerini açısından önemli olan yareti... Ermeni tarihiy hatta bir sözcük de "Kafle". le ilgili birkitabın yargıErmenice bir sözcük mü lanması... Ermeni sözcü ahrabalannı bu? ğünün anlam değiştirip kimi çevrelerce hakaret arayan "Yok,hayırdcğil.Bihatta küfiir olarak kullazim Diyarbakırlılar zanılması. Margosyan bu okurlar... ten Ermenice konuşson durumdan rahatsız: mazdı ki... Kafle, kafile"Bugün birinc en tumturakh bir şenin yöresel söyleniş şekli. Acı bir kilde küfiir edilccekse Ermeni diyorolay tabii. Bcn geçmişin küllerini kalar. Bazı kesimler tabii. Bu kötü. nştınp oradan acı bir şeyler çıkarÇünkü yarın öbürgün, Kürt, Türk, makla uğraşmıyorum. O tarihçilerin Laz sözcükleri de böyle küfiir anlaişi. Ama ben tarihi görmezden de gemına gelirse, n'olur o zaman?" lemem. Duyduklanmı, oranın insanı nasıl söylemişsc öyle geçirdim hiMargosyan, her firsatta edebiyatkâyelerime." çı, öykücü ya da genel olarak yazar Sonunda Margosyan okurlannın olduğunu belirtiyor. Bir öykü kitamerak ettiği soruya geldi sıra: Bubında nadirrastlananbiruygulama. Kitabın sonuna Söz Dizini yayımla gün Diyarbakır'a gitseniz? "Yanılmıyorsam 1965'tegitmişmış. Neden? "Bir çok yöresel deyim var. Ermc tim son kez. Bugün gitmek istemiyorum. Çünkü oradan gelenlerinanlatnice, Kürtçe sözcükler var. özel isimler var. İşlevsellik. Hangi kelime tıkları çok kötü şeyler, fcci şeyler. Bizim oturduğumuz yerlcr gecekonnerede geçiyor sorusuna yanıt için. Bazen ben de bir kelimeyi anyonım, du olmuş, Diyarbakır tamamcn denerede hangi hikâyede nasıl kullan ğişmiş. Benim bıraktığım 4050 nüfuslu kentte bugün 1 milyonuaşkın mışım diye bakıyorum". Söz Dizininde Ermeniler, Kürtler insan yaşıyor. Insanlar, kendi iradclerinin dışında güzcllik ürctcmiyorve Türkler'den sonra galiba en sık lar artık. Sadcce Diyarbakır değil geçenisimlerdenbiride DerArsen. bütün o bizim çevrcde siyasi saçma Diyarbakır Ermeni Kilisesinin pasapan kötülükler var. Gidersem ne pazı. Margosyan her ne kadar "Bukadar büyük hayal kınklığına uğrarada Tann huzurunda konuşuyoruz" yacağımı tahmin ettiğim için kendifilan gibi dini içerikli cümlelersarfetse de, din kurumuyla ilişkisi gemi tutuyorum, gitmemek için. Ama nelde oldukça ironik. Hikâyenin bi içimden de müthiş bir gitme isteği rinde sokaktaki çocuklann Der Ar var..."^ CUMHURİYET DERGİ 17TEMMUZ • 1928 Bir aylık Meksıka Cumhurbaşkanı Alvaro Obregon öldürüldü. • 1946Tito, General Draja Mıhailoviç ve arkadaşlarını ışbirlikçilikten ötürü kurşuna dizdirdi. • 1961 Anıtkabir projesini hazırlayan ıki mimardan biri olan Emin Onat öldü. • 1961 VasfiMahir Kocatürk Ankara'da öldü. • 1975UzaydaABDSSCB buluşması. • 1983 500 ışgalcı, nükleer atıkların doğaya bırakılmasını protesto eylemini tamamladı. 0 1987 Irangate skandalı ortaya çıktı. Fikret Mualla Sözleşmesi imzalandı. • 1952 "Gömleksızlerin Lıderi" kadın haklan savaşımcısı Maria Eva Ibarguren öldü. • 1954 Nevşehir ili kuruldu. • 1959 Musahipzade Celal Istanbul'da öldü. • 1967 Inönü, "Anayasa sosyalizme açıktır" dedi. • 1967Fikret Mualla (Saygı) Fransa'da hastanede öldü. • 1972 500.000. işçimiz Giresunlu Necati Güven Almanya'ya ugurlandı. • 1974KıbnsBanş Harekâtı başladı. • 1988 Başbakan Turgut Özal hacca gitti. 21TEMMUZ • 1905Abdülhamit'e suikast; 26 kişi öldü. • 1922 Türkiye işçileri konferansı toplandı. •1922 Cemal Paşa Tiflis'te öldürüldü. • 1946 Çok partili seçim yapıldı. • 1953Profesörlerin politika ile uğraşmalannı yasaklayan yasa kabul edildi. • 1969 Neil Armstrong Ay'a ayak bastı. • 1971 TİP kapatıldı. 18TEMMUZ • 1811 Ingiliz yazar VVilliam Thackeray Kalküta'da doğdu. • 1918 Nelson Mandela doğdu. • 1921 Fransız bilim adamları BCG aşısını ılk kez bir çocuk üzerinde denediler. • 1925 Hitler'in Kavgam kitabının ilk cildi çıktı. • 1932Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne girdi. • 1933 Yevgeniy Yevtuşenko Zima'da doğdu. • 1955 Ilk Disneyland açıldı. • 1965RefikHalit Karay Istanbul'da öldü. • 1983 Barış Derneği savunmaları başladı. • 1972EnverSedat SSCB'den diplomatlarını Mısır'dan geri çekmesini istedi. • 1983 Barış Derneği savunmaları başladı. Elvis Prestey 22TEMMUZ • 1969 Franco, parlamentodan Juan Carlos'u geleceğin Ispanya Kralı olarak tanıyan yasayı geçirdi. Carlos,1975'te tahta çıktı. • 1977DörtlüÇete ÇKP'den atıldı. Deng Siao Ping'in itiban geri verildi. • 1980 Kemal Türkler öldürüldü. • 1987 örsan Öymen öldü. • 1987 Fahrertin Kerim Gökay öldü. 19TEMMUZ • 1896 Cronın doğdu. • 1920lkinci Düzce Ayaklanması. • 1954 Elvis Presley'in ilk plağı çıktı. • 1966BestekârSuphi Ziya özbekkan Ankara'da öldü. • 1968 Trabzon'da Radar üssüne yürüyen gençler ile polis çatıştı. • 1980Nihat Erim öldürüldü. 23TEMMUZ ArifDamar • 1908 Abdülhamıt, Kanunu Esası'yi yürürlüğe koydu. • 1908 Behçet Kemal Çağlar Erzincan'da doğdu. • 1908 Basında sansür kaldınldı. • 1919 Erzurum Kongresi çalışmalanna başladı. • 1924 Gazanfer Bilge doğdu. • 1925 Arif Damar doğdu. • 1967 Ahmet Kutsi Tecer Istanbul'da öldü. •1968 Konya'da gericiler ayaklandı. •1972 Suat Derviş öldü. • 1979 Humeyni, gençlerı olumsuz etkilediği için her türiü müziğin çalınması ve dinlenmesini yasakladı ^ YAŞMÖZTURK 20TEMMUZ •1900 Alman Iktisatçı Fritz Neumark Hannover'de doğdu. II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de çalıştı. • 1919 Mustafa Kemal, Mazhar Müfıt Kansu'nun anı defterine "Yönetimin şekli, zamanı gelince cumhuriyet olacaktır" sözlerini not ettirdi. • 1919 Türkiye Sosyalist Fırkası ilk kongresi. • 1936 Montreux Boğazlar Örsan öytnen