Katalog

18 CUMHURİYET DERGİ Niyagara Şelalesi'nin Kanada'dan çekilmiş birfotoğrafu FITNAT SARAN Horseshue ^elaiesı 'nin gökyu<.uuUi.ıı görunumu... JL Mf%* ınırlaragereksinme™ ^ h t a ^ miz var mı? Sınırlar tembeller veya denB l ^ gelerini çabuk yitirenler için değil midir?' Ünlü yönetmen Vısconti' nin 1948 yılinda söy lediği bu sözlcnn de nc işi varşimdi buradadiyedüşünebilirsiniz. Bizdetam kestircmiyoruz. Hayatm heralanında hcp sınırlarla içli dışlı olduğumuz kesin. Kesin de Niyagara Şelalesi'nin önündc bu isyan niye, bu topyekun başkaldm neden? Yukarıdaki altntının yazımızın başlangıcına kurulup yerleştiğinc bakılırsa bu düşünceden öy le kolay kolay yakamızı kurtaramayacağız. Galiba sınırsızlık, sonsuzluk gibı çok yoğun, coşkun ve gürül gürül duygular yaşadık gümbür gümbür y uvarlanıp akan bu muazzam su kitlesinin yanı başında. Evrenin doğasını tanımayayöncldik. Emily Dickinson'ın yazdığı, Nazmi Ağıl'ın çevirdiği ' 1599' başlıkh şiirin bir dörtlüğünü anımsadık: 'Zarargclmezgürleycn sudan/ Tehlike durgun sudadır/ Derinlcrinde çünkü doğanın/ Bn ölümcül scbebı pusuladadır' Kışjscl ilişkilerde saydamlığa geçişı tamamlayamayanlann yaşadığı güdükleşmeden ve giderek görünürdeki suskunlugun ardında kopan fırtınadan eser yok doğada. Ontario ve Erie Gölleri'ni birbinne bağlayan Niyagara Nehri üzerindeki bu şelaleler, 50 küsur metredcn aşağıya dökülürken çcvrcsini de yıpratıyor, yatağını da erozyona uğratıyor. Ama gizlısı saklısı, örtülüsü yok. Her şey apaçık ortada. Burada karşılaştığımiz doğanın doğasını kısacabetımledikten sonrabireyselliğe doğru kayıp çaresizliğımizi, aczimi zi ve güçsüzlüğümüzü de solumaya başladık. Aşk gibi, ölum gibi, doğanın bu şiddetli gücü ve kudreti, elimizi kolumuzu bağladı. Sanki boşunalık ve anlamsızlığa ve de söz geçirilemez dogal güdülerimize dair bir dizi gözlem ve izlenime bir yenisi daha eklcndi. Bakakaldık. Şclaleden gökyüzüne yükselen su zerreciklennin benliğimizı sınlsıklam etmesine aldınş etmeksizin, köpüklen n suyun yüzeyinde oluşturduğu şckillerc gözümüz takılarak, bunların kafamızda yarattı ğı çağnşımlara ve izdüşümlcre izin vererek baka 50 metreden aşağı dökülen sular sanki başkaldırmış bir doğanın isyancılarını anımsatıyor. kaldık. Anlık,dakikalıkdaolsa,sınırlan aşmanın, çizgi ötesine geçip o güne dcğin düşünülmetnişarayışlara vc görülmemiş düşlcre yönelmcnin ta§kın keyfıni yaşadık. AmerikaKanada sınırı Bu kısacık benlik ferahlamasının hemen ertesinde, daha sınırsızlığın tadı damagımızdayken, kişisel dinamizmimizi ölçülü kılmaya iten yeni bir sınır konumuyla karşı karşiya geliyoruz. Amerika ulusal sınınnın nerede başlayıp nerede bittiğini bilmemız gerektığıni, şelalcnin karşı yakada görünen daha gözal ıcı ve görkemli kısmının Kanada'ya ait olduğunu ve bu defa, öyle elimizi kolumuzu sallayarak, emek vermeksizin sınır ötesine geçmenin engellendıgıni an lıyoruz. Ne pahasına olursa olsun karşı yakaya ulaşmamız, maddi/manevi olanaklann el verdiği ölçüde doğal olanı yakalamışken koyvermememiz, doğal olanla doğal olarak yaşamak tutkumuz adı na mücadcle vermeliyiz. Sınırlara gerek olmadığını duyurmalı, iki yakanın vizesiz ve sınırsız bir araya gelmesini sağlamahyız. Ancak elimize geçen her turlü yayın, kitap, kitapçık, broşür ve haritalar, bununçizgiyi bırakınız daha ütopyadan öteye gcçilemeyecek bir dilek olarak kalacağını gösteriyor. Belli ki iki ülke tek başına sahip çıkamay ıp kardeş kardeşc pay etmişler bu güzelliği ve aralanndaki sının Niyagara Nehri'nin ve Şelalesi'nin tam ortasından, boydan boya geçecek şekildc tariflemişler. Haritalarda Horseshoe Şelalesi'nin Terrapin noktası yakınmdan geçcn kesik kesik çizgiler halinde gösterilsc de bu sınır, salt insanlann zihninde yer almış; yaklaşık 12.500 yıldırdurduraklanımadan dökülen suyun gücü bu çizginin varlığını, olması gerektiği yerde, doğada, fıziksel gerçeklık yapmama konusunda sanki direnişc geçmiş. Su kitlcsi üzeri, sının belli edecek bir işaret,birtabelabanndırmadığı gibi nehrin doğal yatağı boyunca da senede 0.92.4 metre hızla geriye doğru kayarak değişkenliğini korumus. öyle ki şelalenin başlangic noktası olarak Niyagara Escarpment'ından toplam 12 km güneye doğru almış başını gitmiş. Sınırlara meydan okuyan doğanın ta kendisi olmuş. Bize düşen ise, algılama olanağı sunan ve üretici olmamızı sağlayan bu şelaleyi tümüyle duyumsamak, doyasıyaözümsemek ve suyun/duygunun akışına kendımizi bırakarak