Katalog

14 JAPONYA CUMHURrYET DERGİ Küçük küçük adımlarla bir çayevinden diğerine koşturup, onlara ücretlerini ödeyen herkes için şarkı söyleyip, dans ettiler. Geyşalar tam 250 yıldır müşterileriyle yaşam üzerine muhabbet edip, sevgiden, aşktan söz ettiler. Ve bazen de eğer müşteri yetenekli, geyşa da huzurlu ve sorunsuzsa geceler bölünmeyip, başka hizmetler de verildi. tçlerinden biri, Hagika kendini tanımlarken "Benim ellerim yorgun değil" diyor. Eşlerin efleri yorgundur. K arbcyaz, kan kırmızı ve kömürkarası... Bırbcbekoyunu,erkekleriçinevcilik, Japonlaraözgüsıcaklık... Kiraz çiçeklerigibigelipgeçici,sisebürünmüş Fuji zirvesi gibi de gizemli... Bir kadın, beyaz koy u bir sıvıyla dolu kâseye ellerini daldınyor. Y üz önce bu boyay la beyaza boyanıyor. Ardından, revlon marka, kömür karası bir eycliner çekılıyor gözlere ve kırmızı vuruluyor dudaklara, kan gibi... Enseye topuz şeklinde bir postiş ekleniyor, saçlar dümdüz, sımsıkı tepede. Biriçbirdedış kimonogiyiliyor, kollar kelebek kesimi, eteğin arka kısmı beldendüğumlenipkuyrukgibi sarkıtılmış. Saça kokulu ağaçtan tahta çubuklar ve günlük taze çiçekler takılıyor. Beden çok daha öncesinde, tazebaharçiçeklerikokanbiresansiaovulmuş. Kadın yanm saat içinde hazırlanıp, bir geyşaya dönüştürüyor kendini. Genç, gözlcrindc zcki pırıltılar dolu bir kadın bir anda bir taşbcbek oluyor, bir Japon fenomenine dönüşüyor. Sonra da 250 yı Idı r tüm diğer gey şalann yaptığı gibi küçük, hızlı adımlarla bir çay evinden diğenne koşturup, ay ve yıldızlan anlatan şarkılarsöyleyip, yaşam ve sevgi üzerine bitmek tükenmek bilmeyen muhabbetlere giımek üzere, ona ücretini ödeyen herkesle, son 5 yıldırkendisınc öğretilen sanatını icraedip, müşterilerini şımartmayaeidiyor. Içlcrindenbiri, Hagika,şuandahcnüz6grenme aşamasında bir geyşa, bir maiko. " Ve eski başkenttc, her şcy in başladığı yerde, geyşalara geyşa denmiyor, onlann buradaki adı geiko" diyerek bir kâse yeşil çay uzatıyor, ürkek. Bir maikonun en önemli özclliği birccylan kadarürkckolmasıdcniyorburalarda.birgeikoisctecrübeli birkadın, aralanndaki farkbu. Kiotolarda, gcyşalann çalıştığı çay evlerindc, 6O'lı yıllara kadar, çok özel misafirler Mizuage törenini izleyebiliyorlardı.Mizuage'ninkelimeanlamı 'sudançıkarma'. AnlamıiseSyıllıkeğitimini tamamlamışolanmaikonunbirerkeğesunumu. Törentam7günsürer. Builkerkeğinbelirlibir yaşın ü/.erinde, sakm ve yetenekli biri olması ise onunseçimindearanılanözelliktir. 7 gecenin ilkindc, seçilcn erkek maikoyu diğer geyşalar eşliğinde hazırlanrruş bir odaya alır. Kızlar, yastıklann üzerine üç çiğ yumurta bırakır ve yan odaya geçerler. Seslcri sürekli duyulacak şekilde konuşur, gülerlcr. Bunun anlamı 'bizyanındayız' demektir. Adam, kızı soyar, yumurtalan alıp kırar ve yumurta akıyla kızın bacaklanna masaj yapmaya başlar. Saatlerce sürcn masajın sonunda daberaberce uykuya dalarlar. llk gecenin tüm aksiyonubudur. Sonraki gecelerdc bu oyun yoğunlaşarak sürer ve 7. gecede olabilecek olan her şey zaten maikonunda isteğiyle kendiliğindcn oluşur. Eller yaşamın kendlsldir 6O'lı yıllardan bu yana, bu gelenekler artık gündemde görülmüyor. Ancak maikonun yada geyşanın müşterisini yatağına nc zaman ve hangi şartlarda alacağı hâlâ çok hassas bir konu. Hagika, "Beni çağırdıklan zaman her şeyi unutmak isterler. tş, stres, çoluk, çocuk yokturo anda. Onlar bir maiko ile eğlenmek, bir maiko ile oynamak isterler" diyorveelleriniağaçmasanın üzerine koyaraksözlerinedevamediyor: "Eller yaşamın kendisidir. Eşlerin clleri yorgundur. Bulaşıktan, çamaşırdan, ycmekten...^. Benim ellerim ise genç ve yorgunluğun izlerinî"* taşımazlar. Sonra geyşanın büyüsü crkeğe gerçek anlamda her şeyi unutturmaktan gcçer. Onlan tuvalette dahi yalnızbırakmayız. Bıraktığımız an günlük problemlerini hatırlayabılirler. Istenilen de bu değildir." Hagika'ya baktığımızda, bu boyalı porselen bcbck yüzünün ardında özgün ve özgür bir iradcnin varlığı çok zor akla geliyor. Bu kadının bir sürc önce öğretmenini mahkemeye vererek 11 milyonyenlikbir^ tazminat davası açarak Japan Times'a manşet olduğudüşünülemiyor. Onunyasalara,adalete veryansın edebileceğine olasılık tanınamıyor. Bu 'büyüksahncdc' oynayanbirkadınınoradan aşağı indiğinde demokratik açı oluşturarak yaşamakistemesibizibileşaşkınlığadüşürüyor. ' Maikolar, geikolar ya da geyşalar bugün hâlâ kapalı ve hiyerarşik kurallarlabezcnmiş farklı birdünyadayaşıyorlar. Geyşa evlerindeki 'anneler', yani öğretmenler hem egitimleri hem de gelirlcri denetliyorlar. Bir 'sponsor' ise yılda 270 bin marka varan, geyşalann giysi, makyaj, parfüm gibi iş harcamalarını üstleniyor. Fuhuş