Katalog

26ŞUBAT1995 SAYI466 fHnpT slzı latnfnsN süiecek PAZARIN PENCERESINDEN ) PANTELWeA6llTÜSüyi£0PATAktW30Mliy#J < •Ş epıvt). PUVCYf P6 SATA8SAK M2~ DOLAROeu DANN.AB GIB( G(O(W ANASINt SATAVtfiA HfiÇ PUANIA KAPAM1Ş POASAYt,. yAZ lUiietVB'C(N\ YAZ.. yA BATfCAZ. YA çiliACAZSENİN KAÇ TANB Bll£Z(6<N VARPI ? Devlette yozlaşmayı yenmek SELÇUK EREZ L£ ttm urkıye Cumhunyetı 5 Şubat 1937'de • Anayasa'ya gıren bır hukumle laık bir • devlet olmuştur Laıklık, devletın organlarının ve ıdarenın, ışlem ve eylemlerınde dınl nıtelıktekl kuralları uygulamak amacıyla hareket edemeyeceklerı anlamına gelır Laık devlet dunya ışlerını, toplumun ıhtıyaçlarına bakarak duzenler ve Tann'dan geldığıne ınanılan emırlere ıtaat edıp etmemeyı vatandaşlarının kışısel vıcdanî takdırıne bırakır' "Boyle olunca, kışılerın dın ve vıcdan hurrıyetı laık devJeUe tamdır Laık devlet, dınler, mezhepler ıle ılahıyat ve felsefeye llışkın ınançlar ve göruşler arasında tamamıyla taralsızdır " "Aslında devlet, dınî faalıyetlerın kendl varlığına ve temellerıne karşı olmamasını her donemde sağlamak ıstemıştır Dın ve vıcdan hurrıyetının en ust duzeyde bulunduğu devletlerde bıle devlet, dını faalıyetlerın, kendı varlığına ve temellerıne, mıllı guvenlığe, kamu duzenıne aykırı olmasına karşı çıkmış ve hatta bu gıbı faalıyetlerı dınî saymamıştır Daha laık devlet fıkri ortaya çıkmadan gerek Batıda gerekse Turk alemınde devlet, dın adına gırışılen bu tur faalıyetlerı cezalandırmış, bu faalıyetlere karşı tedbırler alınmıştır Osmanlı Padışahı, hılafetı ustlenmekle gerçekte dıniî bır nltelık almıyor, halıfe sıfatı ıle her çeşıt dınîfaahyetlen, Şeyhul'ıslam vasıtasıyla kesın olarak gözetımı ve denetımı altına sokuyordu " " Hırıstıyanlığın hukuku ıle Islamıyetın ve Musevılığın hukuku arasında çok fark vardır Islamıyet'te ve Musevılık'te, dunya ışlerıne ılışkın hukuk kuralları, ınsan hayatının her alanına yayılan ve yuzyıllardır yerleşmış bır yorum ıçınde sertleşmış ve katılaşmış kurallardır Bu dınlerın belırlı bır yorumu ıse kurallarmın ıçerığı açısından devlete mudahale etmek eğılımındedır Insan hakları kavramını kendısıne dayanak yapan bır devletın, ne erkeğın kadın karşısında ustunluğunu ne boşanma hakkının tek taraflı olarak erkeğe tanınmasını ne hırsızın elının kesılmesını ne dının varlığa ve yaradılışa daır dogmalannın eğıtım ve toplumsal hayatın her vechesınde benımsenıp herkesın de benımsemeye zorlanmasının kabul edılmesı duşunulebıhr Boyle bır dın anlayışı, kendısını ıster ıstemez devletın rakıbı halıne getırır Ya bu tarzda yorumlanan dın devletı hakımıyetı altına alacaktır ya da devlet dının kendısını hakımıyetı altına almasına musaade etmeyecektır (Öyleyse) Devlet, dınî faalıyetlerı gözetımı ve denetımı altına almaya mecburdur' Eskı Buyukelçı halen Istanbul Mılletvekılı ve yazar Coşkun Kırca "Devlette Yozlaşmayı Yenmek" başlıklı yenı eserınde (Mıllıyet Yayınları Ekım 1994) "Cumhurıyetın laık olma nıtelığını" ve Dını faalıyetlerın devletçe kontrolunun" gerekçelerını sıralarken bunları soyluyor Bu eserde, "Demokratık Sıstemımızın Genel Yapısı ve Tutarlı Duzeltme Çarelen" başlığı altında "TBMM'nın çalışamaması" "Hukumet ıcraatının aksaması", "Yargı organındakı aksaklıklar ", "Partı sıstemının yozlaşması" ırdelenmış, çarelen başka ulkelerde yuruıiukte bulunan çözumler de zıkredılerek sunulmuştur Sonra, Turkıye Cumhurıyetı'nın genel esasları (Devletın, mılletın ve ulkenın bolunmezlığının dayanakları vb) vatandaşın temel hak ve yukumluluklen, seçmen toplulugu, Turkıye Buyuk Mıllet Meclısı'nın (oluşumu ve ışleyışı ıle ılgılı göruşler), Cumhurbaşkanıyla ılgılı eksıklıkler yurutme organının sorunları, yargı organlarının meselelen ırdelenmıştır Kırca, mılletvekılı, buyukelçı ve yazar olarak surdurduğu yaşamı boyunca gözledıklerını, ustunde ınce ınce duşunerek ve engın kulturu ve zekâsıyla yoğurarak bu eserde toplamış, bıze sunmuştur Bu kıtap nıçın yazılmıştır'? Etkısının "Balkanlar'dan Çın Seddı'ne" kadar uzandığını ıddıa edıp şışındığımız halde % 160'a varan enflasyonu ıle en sıradan sorunlara bıle çozum uretmedekı başarısızlıklarıyla parçalanması ıçın cıddı çabalara gırışılmış ulkemızın ıçınde bulunduğu labırentlerden bır turlu çıkamaması cıddi çozumlerın aranmasını gerektırmıştır de onun ıçın1 Kırca'nın dedıgı gıbı "Meclıs çalışmamakta, çunku çalışamamaktadır Her hafta, ıkı gununu yasama faalıyetlerıne, bır gununu de denetım faalıyetıne ayırmaktadır Her bırleşımın başında dunyanın hıçbır parlamentosunda rastlanmayan bır uygulamaya göre uç mılletvekılıne gundem dışı beşer dakıka soz verılmesı adet halını almıştır Bu konuşmaların her bırıne hukumet adına daha uzun surelerle cevap venlmesı de adet olmuştur Bu suretle en CAYAAAA/*><. Coşkun Kırca az 45 dakıka zıyan öimakta ve meclıs, onceden tespıt edılmış gundemını ele almaktan alıkonmaktadır " Butun partilerımızın sıyasette bır gun söz sahıbı olmayı duşunen uyelerının demokrasının sadece katılımla degıl aynı zamanda bılerek katılmayla gerçekleşeceğını kavramış yurttaşlarımızın başucu kıtabı olması gereklı bır (ıkı cıltlık) eser uretmıştır Kırca "Bu kıtap kamu hukuku uzmanlan ıçın yazılmamıştır Asıl maksat, yeterlı kultur sahıbı okuyucuya ulaşmaktır Bununla beraber, bu ınceleme bır basıtleştırme de değıldır Zıra, Konulan (y( KavravabdmeK «;ın tamartuyla hazmedılmış olması gereken kavramların ayrıntıyla ızah edılmesınden kaçınılmamıştır " demış Kırca. Geçen gun Istanbul Tabıp Odası'nın görevlendırmesı nedenıyle tıbbî etık konuları ustunde çalışırken Kırca'nın kıtabında "ana rahmındekı cenının hayatına saygı" kuralından bahseden bolumden oğrendıklerımden yararlandım Boylece bundan boyle Turkıye'de haftada bır gazete yazıları yazan ve ulkemın sorunlarını konu edınen bırı olarak 'Devlette yozlaşmayı yenmek'e sık sık başvuracağımı kavradım Sayın Kırca, sıze teşekkur ederız' ^ Fejjıan Güner'in çizgileri (Leman dergisinden)... yırgulu' adlı ko^ede kdrkaturlerım ydyımlanmayabaijladı 'Bayırgulu' ısmınıdergıdekıarkadaşlarımkoymuşlar Koydeoturduğumıçın olacak Benbuısmıpektuttum Bırsurcdaha karıkdturlenmı koydcn gondcrmcyc devamettım Sonralstanbul'akaçtım Koyden kızlargenellıkleartıstolmakıçınkaçarbendekarıkaturıst olmakıçınkaçtım Tabııbuışınesprısı Aılemden Istanbul'a ycrlc>>mck ıçın ızın ıstedım Tepkı gostereceklerını sanıyordum Yanılmı!>ım Şımdılıkgayetıyıgıdıyor" Turkıye'demızahdergılen çoksatıyor Onedenle var olan mızah dergı lerıne her gun bır yenısı eklenıyor Karıkatur dunyası "Bayırgulu"nundededığı gıbı dahaçokerkeklennhakim olduğu bırdunya Bu dunyanın kabukları bırkaç cadının fırça darbelerıyle yavaş yavaş yıkılsa da henuz ıstısna sayılabılecek duzeyde Kankatur çı?en kadınlann sayısi hâlâ bırelın paımakları kadar Dergilennerkeksıortamının bunu engelledığını one suren Feyhan Guner, " Mızahın zaman zaman gerektirdığı sertlıkler kadınlarauymuyor Bundaaslındakımsenınsuçu yok (ielencksel ahlak kurallannı zorlayan bırkankaturuerkekçızdığındehoşkarşılanıyor amabayan çızdığındc sorgulanıyor Erkck kankaturıstlcre yuklenmeyen sıf atlar bayanlara rahatlıkla yuklenıyor Aslında bayanlar olarak keşkeçızebılsek"dıyor Pekı 'erkekegemenbu dunyadan hâlâ tedırgın m ı 9 ' dıye soracakolduk, "OooLımon'daılkgıttığımortamartıkyok brkekçızerlcrbuyudulerartık Tutumlarıfarklı " Yazılarartık surmuyor, tumuyle karıkature yoğunlaşmiş Ancakeskıdenyayınlanan mızah yazıları "Feyhan Sofrası"adıylakıtapoluyor Kendısıbununhazırlığında ^