Katalog

26 ŞUBAT 1995. SAYI 466 ÇEVRE 23 Elenna Dugudjni ve Lin Collins iklim değişikliği felaketini anlatmak için çeşitli ülkeleri gezerken Türkiye 'ye de geldiler. birsürpriziolacakelbettc: Dünyanın her yanından gclccek 500700 gönüllünün katılacağı çok renkli ve yapıcı birçalışma, Conference of the Peoplc, COPl,yani HalkınToplantısı. A SEED'in 11 Şubat Küresel Isınma Günü, Avrupa'nın çeşitli kentlerinde düzenlediği eylemlerin tek amacı, o kentin sorunlarını vurgulamak dcğil, aynı zamanda o sırada Ncw York'ta, Bcrlin toplantısının gündemi üzcrinc görüşmeler yapan BM delegelerinebirmesaj vermekti. Iskoçya'da Budapeşte'de ve Viyana'da kentmerkezlerininmotorlutaşıtlardan kurtarılmasını vctoplutaşımaaraçlannaağırlık verilmesini isteyen yurttaşların büyük bisiklet eyiemleri oldu. Paris'tc gösteri yapan jisikletli sayısı 2000 gibi çarpıcı bir rakamaulaşıyordu. Küresel ısınma/a yol açan gazların yüzde 25'ini jluşturan motorlu taşıtlann önlene•ncyen yükselişini protestoeden In»ilizler, M77 Otoyolu yapım alanınia bir otomobiller anıtı yaptılar. Alnanya'da ise bisiklet rallileri, sokak iyatrosu, sera etkisinin baş. rol oyun:ulan olan akaryakıt istasyonlan ve ıava alanlanna karşı cylcmlcre ek )larak, Bremen'de iklim değişikliğilin göstergcsi olan sel baskını için facia uyansı" yapıldı... 15 Şubat'ta Istanbul'daTankZafer \ınaya Kültür Merkezi'ndeki 3,5 satlik toplantıdan önce, Elenna ve .in'in en çok karşılaştıkları soru, sa>ahın karanlığında vardıkları Istan'Uİ'un hava kirliliğiydi. Onlar, Istanul'un zehirli havasmı, patlayan çöpjğiinü, "hastaeden" trafiğini bizleren dinlediler ve gezip gördükleri ona eski Doğu Bloku ülkesindc edinikleri benzeri izlenimlerin yanına erleştirdiler. Bizcgöstermeyeçalıştıklan şey ise zayda güzel mavi bir top gibi dönüp uran Dünya'ya, onun atmosferine, uzdağlanna, denizlerine, kıy ılarına, rmanlanna, kendi türümüz dahil tüm canlılanna yaptığtmız kötülüktü. tstanbul'un hava kirliliği, çok daha büyük bir kirlcnmcnin, çok daha büyük bir yanlışın, çok daha geri dönülmezbiradımlarzincirininparçasıydı ve temelden ele alınmalıydı. Karbon dioksit ve diğer sera gazlan, tüketim çılgınlığı, fosil yakıt kullanırnı, yanlış. ulaşım politıkaları, yalıtımsızlık, verimsizlik, ormanlann yok edilmesi gibi nedenlerlckorkunç birhızlaartıyor Biliminsanlanbuartışın dünyanın ısısının artmasına ncdenolacağını.birikiderecelikbirartışın bile iklimde geri dönüşü olmayan değişiklikleryaratacağını belirtiyor. Kutuplardaki buzdağlarının erimesi,denizseviyesindeyükselme, kıyıların, adaların sıılar altında kalması, yerleşim ve bereketli tanm alanlannın yok olması, buna bağlı göçler; ormansizlaşma, kuraklık, erozyon, büyük kasırgalar, seller, heyclan, iklim kuşaklarının değişim hızına ayak uyduramayarak yok olan ekosistemlerveyıkılanekonomiler... Bu korkunç tablonun önlenebilmesi için bilimsel çözüm, 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarının yüzde 6080 indirimlc 1990yılı scviyesinde dengelenmesi. Endüstrileşmİ!) Kuzey ülkelerinin sorumlu olduğu İklim Felaketi'nden ilk olarak etkilenecekler, gelişmekte olan Güney ülkeleri.. .Topun ağzındakilerise Pasifik ve Karaipler'deki ada devletleri. Tuzu kuru Kuzey ülkeleri Bcrlin içinhiçbirsomut adımatmazken, Küçük Ada Devletleri Birliği, AOSIS, 2005 yılına kadar karbon dioksit emisyonlarının yüzde 20 indirilmesini talep eden bir protokolu COPI gündemine sokmaya çalışıyor. "İklim Değişmekte Haklıdır" kampanyası somut taleplerle ortaya çıkıyor: AOSIS protokolunun bcnimsenmesi, tüm sera gazlan için indirim takviminin aynntılandırılnıası, uzun vadede yenilenemeyen tüm cnerji kaynaklarının tümüyleyenilencbilirkaynaklarladcğiştirilmcsi. Elenna bunlan anlatmaya başladıgında salonda az önce alevlenen tartışmalar (izleyicilerin kendi aralanndaki) duruldu. "Siz de herşeye karşısınız, ne yapacağız öyleyse, bu geri cilik (?!) olmuyor mu?" diye huzursuzlanan izleyici bile iknaolmuş görünüyordu. öneriler: 0 "Üç sektörde, yani enerji, ulaşımtaşımacılıkveendüstrialanlannda çok farklı düşünmck zorundayız. Kömür,petrol, gaz ve nüklcergibi geleneksel enerji kaynaklarına yapılan devlet sübvansiyonu kaldırılınalı; enerji tasarrufu ve verimliliğinc önem veren toplumsal ve çcvrcscl yönden sağlıklı bir enerji politikası benimsenmeli. Endüstrileşmiş ülkelcrde insanemeği üzcrindeki vergiler azaltılarak, yenilenemeyen tüm enerji kaynaklan vergilcndirilcrek bir ekovergi refomıu gerçekleştirilmelidir. Bölgesel yönetilen yenılenebilirenerjilerdesteklenmeliveyaygınlastınlmalı; ekonomik, güvcnli, sürdürülebi 1 ir bi r seçenck oluşturmayan nükleerenerjidenvazgeçilmelidir. # Ekonomiler, enerji tasarrufu saglamak için daha bölgesel ve yöresel olarak odaklanmalı ve üretitn yöresel koşullara uygun olmalıdır. Isviçre'de üretilen, Portekiz'de düğmeleri dikilen ve üçüncübirülkede tüketilen giysilerin varlığı ne yazık ki garip ama gerçektir! Çevresel açıdan duyarlı bölgeleri ve ormanlan tahrip İklim değişiyor, hükümetler degişmiyor. Ya siz? (Kampanyantn aflşi) edecek Avrupa Aşın Ulaşım Ağı gibi yol yapım projeleri iptal edilmcli; otoyollara vc hava trafiğine yapılan tüm sübvansiyonlar durdurulmalı; otobüs, bisiklet, vapur, tren gibi araçların, uçak, hızlı tren ve kamyonlara göre, önceliği olmalıdır # Ticari bankaların uluslararası kredi politikalan, endüstrileşmiş ülkeler ve Kalkınma Bankalan, büyük bir borç yüküne nedcn olan ve doğayı ve toplumsal yaşamı tahrip eden dev enerjiyogun projcler yerine küçük ölçekli, yenilenebilir enerji projelerine yoğunlaşmalıdır. # En öncmlisi de dünya nüfusunun yüzde 25'ine sahip olduğu haldc kaynaklarının yüzde 75'ini tüketen cndüstrilesmiş ülkelerdeki tüketim alışkanlıkları, herdüzeyde katılım,bilgilcnmevceğitimingeliştirilmesiylc, dcğiştirilmeli, "yeterlilik devrimi" bu yolla yaşama geçirilmelidir." A SEED'in Berlin'e taşıyacaği öneriler işte böyle. Çok zor ama çok da gerekli bir adım attıklannın bilincinde, karşılarındaki "devler"le savaşmaya gönüllüler. Tüm Avrupa'yı gezdiler ve dostluklar kurdular. Berlin'de hep birlikteolalımdiyorlar. Delegelere, konferansın yapıldığı binanın önünde hazırlayacakları "yüzde 20 CO2 indirim kapısı"nı mı yoksa "Dinozorlar kapısf'nı mı ycğlediklerini soracaklar. yüzde 20'yi seçmeyip dinozorlar kapısına yönelen delegelere ise şöylcdiyecekler: "Dinozorlar uyumgöstermekte çok yavaştılar ve yok oldular, ya sizler?" Gezdikleri başka ülkelcrde onları bulup,görüşmeyegelenyetkililerolmuş. Türkiye'de ise resmi bir sessizlik hüküm sürüyordu! Neden mi? Çünkü, sık sık çağ atlamaktan söz" eden ve çoğunlukla gelişmiş ülkeler arasında anılmaya bayılan yctkililer Rio'datersini savunarak İklim Anlaşmasfnaimzaatmadı. 160 ülkc arasında parmakla gösterilecek birkaç ülke arasına yerleşmekte mahsurgörmediler. lmzaatanlardan 50'siparlamentolanna anlaşmayı onaylattıgında, bunun artık uluslararası biryasaya dönüşmesini köşelerinden izlediler. Şimdi ise dünyanın 112 ülkesi anlaşmayı onaylamışdurumda. Türkiye kaynaklarını savurganca kullanmakta, aşırı derecede çok enerjiyle herkesin yansı kadar iş yapmakta, mantıksızca çöp ürctmede ve bu çöpü insanlannı öldürerek patlatmada, tüm Avrupa ülkeleri toplamından fazU savvdalt\ zehu sat;at\, adam öldüren kamyonlarını çoğaltmakta vc çağdışı santrallardaçevreyi kasıpkavurarak enerji üretmekte..dünya rekorları kırarken, bu kez de tüm dünyanın onayladığı bir anlaşmayı yok sayarak yeni birrekora koşuyor. Berlin'de Türkyetkililerolanlanyalnızca"seyredecek". BirdeGökova'nın dumanı savrulacak, yetkililerce verilmiş sözleri önüne katarak, gezegcnimizin ısınan atmosferine... ^j