Katalog

CUMHURİYET DERGİ SİNEMA BULMACASI tki gençlik filmi: Kırk yıl önce, kırk yıl sonra 1960'ların sonunda ayaklanmıştı ama, henüz "Aşk Hikayesi"nı mutlu Bu hafta, biri 1950'lerden, sonla bıtırecek gücü yoktu. dığeri 1990'lardan, 'külf Polısıye edebıyatı ve konumuna yükselmiş iki sinemasını çok lyi gençlik filminin yönetmenini özümsedığı belli olan soruyoruz. uuentin Tarantino, "True RomanceÇılgın Romans" James Dean adlı senaryosuyla, bu konuya değerli bir katkıda llk filmımiz "Rebell wıthout bulunuyor. Clarence ve a Cause", ya da bizde Alabama'nın öyküsü, bilınen bilindiği adıyla "Asi Gençlik". kılışelerin ve motiflerin Bugün, oldukça masum ve zekıce bır çeşitlemesı saf görünen film, zamanında nıteliğinde. Fılm, gençliğin yankılar yaratmış, başroldekı özlemi konusundakı büyuk James Dean'i beyazperdenin sırrı da (!) açıklıyor: Mutlu ölümsüzleri arasına aile... "Çılgın Romantik" sokmuştu. gıbi bugünlerde Hali vakti yerinde bir sinemalarda ilgiyle izlenen küçükburjuva anababanın "Aslan Kral"da aynı şekilde, oğlu Jım (James Dean), her mutlu aile tablosuyla sona fırsatta bır 'hır' çıkardıgı içın, eriyor. Demek ki, bu • aile sık sık semt özlemın güçlü toplumsal değiştirmektedır. Jim, otorıter nedenleri var. annesinin ezdiği babası gıbı 'zayıf kalmaktan korktuğu Belli bir ışı olmayan genç içın böyle davranmakta, farklı Clarance, ABD otomobil olduğunu göstermeye endüstrısının merkezi çalışmaktadır. Jim, yeni Detroit'de yaşamakta, kendısını çevreleyen okuiunda, Judy (Natalie tekdüzelığı hareketlı Kung Wood) adlı bır kızla tanışır. Fu filmlerıyle, çizgi Judy'nın erkek arkadaşı romanlarla aşmaya Buzz, şiddet meraklısı bır çalışmaktadır. Bu fılmlerde gençlik grubunun önderıdır. ve romanlarda, bütün Jım ıle önce bir 'bıçak döğüşü', ardından da tehlikeli James Dean 'in unutulmaz filmindeyönetmen kimdi? sorunlar şiddet yoluyla çözülür. Genç adamın da, bir otomobil gösterisi yaşamda karşılaştığı sorunlar yaparlar. Buzz, bu gösterıden TV ekranları aracılığıyla evlere kadar karşısında bu yola başvuracağını sağ çıkamaz. Jim, durumu pollse ulaşmıştı. "Kirli Harry" dizısinin sert tahmin etmek zor değij. Ama, 'vahşı bildirmek ister, ama aılesınin bir polisi Calahan, en çok gençlerle ve umutsuz' olarak çizilen dünyada, skandala daha tahammülü uğraşıyordu. Bu dizinin ilk filmi insanlar zaten zorla şiddette kalmamıştır. Bunun üzerine Jim ve sayılabilecek "Coogan'ın Blöfü"nde itilmektedir. Judy kaçıp, bir eve saklanırlar. (Coogan's Bluff, 1968), ısuçlu genç'in Polisle çıkan çatışmada, sınıf kız arkadaşı, polls Coogan'a şunları Arada bir çalıştığı dükkanın sahibi, arkadaşları Plato (Sal Mineo) vurulur. şöyle diyordu: "Beynimde yeşil bir doğum günü hedıyesi olarak Bu ölüm, Jim ve Judy'nin anne tırtıl var. Karanlıkta parlıyor. Görmek delıkanlıya, gencecık fahişe babasının aklını başına getirecektir... ister misin?"... Yetişkinler, belki de Alabama'yı gönderir. Gençler, "Asi Gençlik", '50'lerde neredeyse gençleri suça iten şeyin bu yeşil tırtıl birbııierine abayı yakar... Clarence, moda haline gelen bu tür filmlerin en olduğunu düşünüyordu. İster Clint Alabama'nın satıcısını öldürüp, bir iyisiydi. Bu filmlere göre, gençlerin Eastvvood, isterşe Charles bavul dolusu uyuşturucuyla yola işledikleri suçlar ve şiddete egılimleri, Bronson'ın fiziğinde olsun, hep onu düşer. Gangsterler ve polis de evdekı psikolojik çatışmaların ve yok etmeye çalıştılar. Gençlik peşlerindedır... çevredekı yetişkinlerin "Dörtyüz Darbe" yemiş, "Nefes Bunalım dönemlerınde, fılmlerde anlayışsızlığının bir sonucuydu. Daha Nefese" kalmış, "Zümrüt kadına uygulanan şiddetin arttığı önce, hep çocuk ya da sorumlu Ormanı"nda kaybolmuştu... yolunda bır tez vardı. Ekonomik yetışkin olarak çizilen yeni durumu sarsılan erkek, yetmeler, ilk kez James kadından bu şekilde öç Dean ile, alıyordu. Alabama'nın serinkanlı ve acımasız bir özdeşleşebilecekleri bir gangsterden dayak yediği karakter bulmuşlardı. Jim, bölüm, bu tezı haklı çıkarır ne çocuk ne de yetışkin nıtelıkte. Filmın yönetmeni, biriydi, sadece gençtı. daha öncekı çalışmalarında Günümüzde "Asi Gençlik" bolca şiddet kullanmış, ama, filminin, gençlik sorunlarını buradaki gibı dramalurjik bır gerçekçi biçimde ışlev kazandıramamıştı. yansıtttığını söylemek Bu yönetmeni tanıdınız olanaksız. Yapıt, değerini ?4 daha çok yönetmenin üstün sineması ve oyuncuların » Geçen haftanın yorumundan alıyor. Bu yanıtları: önemli yönetmeni tanıdınız Françoıs Truffaut'nun mı? "Amerikan Gecesi" (La Nuit Arnerıcaine, 1972) / Karel Bir yönetmen... Reisz'ın "Fransız Teğmenin Kadım" (The French Ve 1990'lar. Arada, başta Lieutnants Woman, 1981) Vietnam olmak üzeri birçok "Çılgın Romantik "in yönetmenini biliyor musunuz? filmleri) savaş yaşanmış ve şiddet ADEM AYAKTA Iklim değişmekte haklıdır! MELDA KESKtN E lenna Dugundji ve Lin Collins bir aylık yorucu ama keyifli bir yolculuğun son durağı olarak Türkiye'deidiler. Amaçlan, konuk oldukları ülkelerde söyleşiler, saydam ve video gösterılcri yaparak, belki henüz farkındaolmasak da içındc bulunduğumuz çok önemli bir tehlikeye karşi bizlcri uyarmaktı. Konu, Birleşmiş Milletlcr'e bağlı Hükümetlerarası Iklım Değişikliği Paneli'ni oluşturan 300 biliminsanının I990yılındaortaya koyduğu Küresel Isınma ve bunun yol açacağı Iklim Değişikliği felaketiydi. Onlantanımakveyapmakistediklerini daha iyi anlamak için bağh bulunduklanörgütlerdensözetmcliyiz. A SEED örgütünün ismi, Dayani!>ma, Eşitlik, Çevre ve K.alkınma için Eylem sözcüklerinin baş harflerinden oluşuyor ve Türkçe anlamı "Bir Tohum." 1992yılındaRio'dayapılan Birleşmiş Milletler Iklim Zirvesinedcniyle kurulan bu iletişim ağının Avrupa kolu, 150 tane çevre ve gençlik örgütünü içeriyor. Afrika, Asya, Karaipler, Latin Amerika, Kuzey Amerika ve Pasifik ülkelerinin ve dünyanın tüm yerli halklannın da yararlanabilecegi A SEED iletişim ağları var.. Rio'da yapılan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı, UNCED'e alternatifolarak aynı biçimde okunan UNSAID, yani Söylenmeyen'lerin festivalinidüzenlediler. "Bilgi Kuvvettir" sloganıyla yola çıkan ve merkezi Amsterdam'da bulunan A SEED Avrupa'nın SEEDlinks ve Climax adlı süreli yayınları var. Lin'in çalıştığı Women's Environmental Network (WEN) ise merkezi Londra'da bulunan bir çevre örgütü: Kadınlann Çevre İletişim Ağı. A SEED'le ortâk çalışan WEN üyeleri, bireylerin bilgi ve haber yolu ile güçlenerek, "dünyayı değiştirecek" öz güvene kavuşmasının olanaklı olduğuna inanıyor. lngiltere'de kadınlann ve erkeklerin katıldığı barışçıl eylemleriyle, tüketim alışkanlıklarını sorgulayıp değiştirmek vc kirleten yok eden endüstri üzerinde doğrudan baskı oluşturmakta büyük başanlarkazanmışlar. Elenna ve Lin'inTürkiye'deki Iklim Turu, Avrupa'da üç koldan yapılan bir çalışmanın Doğu bölümü. A SEED in Batı, Orta ve Doğu Avrupa'da gitmedikleri yer çok az... Doğu gezisindenereleryokki: Rusya, Litvanya, Letonya, Estonya, Belarus, Ukrayna, Romanya, Sırbistan, Makedonya, Arnavutluk, Yunanistan, BulgaristanveTürkiye. 15l9Şubat tarihlerini, Istanbul, Ankara(Greenpeace ve Tiirk yeşillerin mahkeme Hava kirliliği kampanyastndan... si), lzmir, Ankara'ya ayırmışlar. tstedikleri tek şey, karbondioksit başta olmak üzere "Sera Gazlan"nın bizi ve gezegenimizdeki yaşamı nasıl geri dönüşsüz bir iklim felaketinc sürüklediğini duyurmak ve bunu önleyebilmenin yoHannı anlatmak, tartışmak, birlikte eyleme geçmek ve sonuç almak. Önümüzdeki en somut olay, Rio'daki Iklim Anlaşması'na imza atan ve daha sonra bunu parlamentolarına onaylatan devletlerin durumunun ve yapılacaklann tartışılacağı Berlintoplantısı. Mart sonunda yapılacak toplantınınadı,Conference of the Parties, COP1, yani Taraflann Toplantısı; A SEED'in de