Katalog

19ŞUBAT1995. SAYI465 red'e fısıldardı. Eisenhower'in Kuzey Afrika'da ilerliyorolmasıyadaRuslarınStalingradbaşanları...AlfredbununkendikaderiylcHitler'in kaderi arasında bir yarışma olduğunu düşünmcyebaşlamıştı. DERGİ'DEN Merhaba, Auschwitz Toplama Kampı 'nın boşaltümasının üstünden 50yılgeçti. Bu hafta öyküsünü aktardığımız Alfred Stirner ırkçılığın kurbatu onbinlerce insandan sadece 107.907 numarayı taşıyandı. Auschwitz isesayısız toplama kampından biriydi. Almanya 'da toplama kamplannın kuruluşu aslında 2. Dünya Savaşı yıllanndan çok öncelere uzanıyordu. Hitler 1933yılında işbaşına gelince sistemli birşekilde bu utanç kampları kurulmaya başlandı. Kamuoyu bu kampları uzun yıllar görmezden geldi. Üstelik bu kamplar öyle görünmeyen yerlerde degildi. Toplanıp buralara kapatılanlar da öyle birkaçyüzya da birkaç bin kişi ile de sınırlı değildi.Ama A vrupa nın göbeğindeyaşanan vahşete savaş çıkana dek neredeyse sessiz kalındı. Kampların müdavimleri Yahudiler, Çingeneler. komünistler, muhalifler ve eşcinsellerdi. Yani ırk, düşünce ve cins düşmanfığı idi NAZt lerin besin damarı. Kamplara atılanların sistematik kayıtlan tutuldu. Yahudilere sarı, eşcinsellerepembe, komünistlere kırmızı üçgenleryapıştırıldı.Bir toplama kampını ziyaret ettiğinizde camekan içinde bu tanımlanmış üçgenlerin asıllannı hâlâ görebilirsiniz. Krematoryuma giden yolun başlangıcıdır bu uğursuz üçgenler. Toplama kampları tek tip insan yaratmak amacıyla kurulmuştu. Bu resim, bir başka toplama kampından, GURS'tan. Ressamı da kamp müdavimi J. Turner. Hitler in ülkesi dışına taşan ırkçı politikası sonunda dünyanın yarısını birlerini çaresiz öptüler. Sözcüklerin artık bir niveyüzüğünüvermeyi düşünmüyorduhenüz. anlamı kalmamıştı. Erkeklertekertekersubayİki SS subayı tutuklulann üzerlerindeki yü ayaga kaldırdı. Ama insanlar lann önünden geçirilmeye başlandı. Subaylar zük, saat, kolye gibi değerli ne var ne yok her şe yanıbaşlarındaki toplama kamplarına önlerinden geçenlere ikiüç soru soruyor, veri yi çıkarmalannı istedi. Sonra da soyunmalan karşı ilk günlerden hassas olabilselerdi len yanıtlara göre başparmaklannı aşağı ya da nı... Ardından saçlan kazındı, vücutlan da... belki de bugün bambaşka bir dünyada yukan kaldınyorlardı. Alfred'e önce kaç yaşın Üzerlenne kalın hortumlarlamazotabenzerbir yaşıyor olacaktık. daolduğusoruldu, sonra damesleği.Ardından dezenfektansıkıldı.Duşodalannda.martayısubayın başparmagı yukan kalktı! nın o can altcı soğuğunda sanki asırlarca bekler Farklılıklara saygı duyan, hoşgörülü Toplanan erkeklerönce vagonlan temizledi ken, bugüne değin duymuş olduklan geldi akıl bir dünya için geçmişi hatırlarken ler. Sonra araziyi. Akşam havakaranncakam lanna. Duş odalan gaz odalanydı..." Bitti" diye bugüne pür dikkat bakmayı bağırmaya başladılar. O sırada iki görevli geldi yonlargetirildiveadamlarkamyonlarabindirilunutmayalımyeter. Farklılıklann di. Askerler tüfeklerin dipçıkleriyle zaten dolu ve onlara susmalannı söyleyerek, ileride görüzenginlik olarak algılanacağı günlere... kamyona 20 kişi daha bindirdiler. Nefesalına nen fabrikayı gösterdi. Çalışacaklan yeri... tyipazarlar... cak yer kalmamıştı. Stirner iki SS subayıyla ko Ölüm korkusu bir an için dinmişti. Alfred, asnuşmayı denedi ama adamlar Almanca bilmi kerlerin arkasından gelen bir SS subayına aileIpek Çalışlar sini sordu ve aldığı yanıtı yıllarca hecesi hecesiyorlardı. Konvoy, Polonya içinde ilerliyordu. Kamyon tel örgülerle çevrilmiş ve makineli tü nehatırladı: CUMHURİYET DERGİİMTİYAZ ŞAHİBİ BERİN NADİ fekli askerlerce korunmuş bir yerde durunca, "Eşleriniz ve çocuklannız adına kaygılan• BASANVEYAYAN YENİGÜNHABERAJANSI Stirner bunun sonun başlangıcı olduğunu his mayın. Onlar kendi yollanna gittiler siz de ken BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN setti. Kamyon yine silahlı askerlerce boşaltıldı di yolunuza. Eğersürekli değiştiremeyeceğiniz YÖNETMENİ ORHANERİNÇBGENELYAYIN vetutuklulannboşbirbarakada beklemeleri isşeyler üzerinde kafanızı yorarsanız, kendi mü KOORDİNATÖRU HİKMETÇETİNKAYA B Y A Z I İŞLERİMUDURLERİ DİNÇTAYANÇ.İBRAHİM tendi. Orada bekleşirken bir çan sesi duyuldu. cadeleniz için gereken gücünüzü yitirirsiniz. YILDIZ ( S O R U M L U ) B YAYIN YÖNETMENİ: İPEK Ardından gelen askerler, tutuklulann üzerlerin Eğer bir gün buradan dışan çıkabilmek istiyorÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR dekideğerlieşyalarkarşılığındabirşeyleryiyesanız, söylediklerime kulak verin. Yoksa hiçbir ÇOLAK • REKLAM: REHAIŞITMAN bileceklenni söylediler. Stirner açtı, ama saati zaman güçlü olamayacaksınız. Buradaki çogu Stlrnerler de tutuklanıyor... 27 şubat günü gcldiğinde, SS subaylan Yahudilerin çalıştığı fabrikalara gidip onları toplamaya başladı lar. Aynı gün cvler de basıhyor ve Yahudilerkitlelerhalindetutuklanıyorlardı.Saat 16.00 civannda ıki Gestapo gelip Stirnerlerin kapısına dayandı. O gün üç yaşını tam üç ay geçmiş olan Jacob uyuyordu. H içbir korku bel irtisi göstermeyen Lcna Stirner, adamlardan çocuğu uyandınpgiydirmekiçin45dakikazamanistedi. 45 dakikadolduğunda, Gestapolar, Stirnerlerin kapısına tebeşırle bir Yahudi yıldızı çizdilervekapıyı mühüriediler. Askerlerin eşliğinde kapıdabekleyen ve içinde birkaç yabancının daha oturduğu kamyona binildi. Kamyon bazı evlerin önünde duruyor, o evlerden toptanan Yahudilerle birlikte tekrar yolunadevamediyordu. Havabuzgibiydi. Kent içinde tam altı saat dolaşarak insan toplandı. Herkesbirbiriylekorku içinde fisıldaşıyordu. Gece karanlığında bir yerlerde kamyon durdu. Gelmişlerdi. lndikleri yerde bırçok dolu kamyon daha vardı. Sonra askerlerin sesi duyuldu. Geceburadageçirilecekti. Neyiyecekleri, ne sulan ne de gidebi lecekleri birtuvalet vardı. Sabahuyandıklannda,subaylarhepsiyletekertekerkonuştu. Lena'yakırmızıbirgörevli kolbandı verildi. Kadın, Alfred için de görev talepetti. Ailesinibiraradatutmayaçalışıyordu. lnsanlargidiyor, insanlargeliyordu. Oradagünlerce kaldılar. 9 mart sabahı onlara resmi suçları ve tutuklanma nedenleri bildirildi: "Almanya'yakarşıaldığınızdüşmancatutum..." 11 mart sabahı, 60 kişilik guruplar halinde eskidenhayvanlarıntaşındığıvagonlaradolduruldular. Stirnerleryinedemutsuzdeğildi. Birbirlerindenayrılmamışlarveeskiarkadaşlanndan da birkaçını bularak onlarla aynı vagona düşmeyi başarmışlardı. Artık en kötü duygu yalnızlıktıçünkü... Vagondakihavalandırmadeliklerindengeçtikleri istasyonların adını okumaya calışarak, götürüldükleriyolukavramayaçalışıyorlardı. Anladıklan tek şey yolculuğun Doğuya doğru yapıldığıotdu. Birarayanlanndakiküçükküçük kâğıtlara "doğuya doğru götürülüyoruz, iy iyiz" gibi notlar yazarak, onlan havalandırma deliklerinden dışanya attılar. Umut gitgide tükeniyordu. Sonra oturup eski günlerden, 1938 ve öncesinden konuşmaya başladılar. Ve toplu halde şarkı söylemeye. Auschwltz dlye bir yer... Ertesi sabah, vagondakilerdenbiri Katowice isimli istasyonu okuyunca, Auschwitz'e götürüldükierini anladılar. Bukamphakkındapek bir şey bilinmiyordu. 12 martta Auschwitz'e vanldı. Tren durduğunda herkes soluğunu tutmuştu. Birkaç dakika sonra kapılar açılıp dışan çıkmalan emredildiğinde, büyükboşbiralandadizilmişaskerve subaylargörüldü. Trenden inenlerden ellerinde nc var ne yok bir kenara yığmaları istendi. Soneşyalar, son anılardı bunlar. Daha sonra üçgruba aynldılar. Birtarafagüçlüerkekler, bir tarafa çocuksuz ve çalışabilecek kadınlar bir yana da hastalar, yaşlılar ve cocuklu kadınlar. Stirnerlerin aynlık saati gelmişti. Bir