Katalog

Kısa bir süre önce kanserden ölen ünlü îngiliz televizyon yazarı vegazeteci Dennis Potter, ölümünden önce BBC'yleyaptığı röportajda, 'dünya basın kralı', Rupert Murdoch içinşöylediyor: "Biraz daha vaktim olsaydı dünya basınını pisleten bu adamı vurmak isterdim." Kanserimin adını Rupert koydum Dennis Potter'ı tammasanız bile öliim haberini okuduğunuzu belki de hatırlayacaksımz. Çok yeni veda etti bu dünyaya. tngiltere 'nin en ünlü televizyon yazarıydu Kanserdi, çok az ömrü kaldığını biliyordu. Veda konuşmasım da yine tngiliz BBCtelevizyonuyla yaptı ve ölüm bekleyişini o renkli diliyle anlattu 14 Şubat Sevgililer Günü'nde öğrenmiş Potter yaktnda öleceğinL Bu röportaj ise nisan başında yapılmtş. Potter, haziran başında ö'ldü. Röportajı özetleyerekyayımhyoruz: K anser olduğunuzu ne zaman öğrendiniz? Tam emin değilim. Ama Sevgililer Günü'ydü herhalde. Sanki küçük bir armağan gibi geldi ölüm bana. Küçük bir öpücük gibi. Başlangıçta ülser ya da spastik kolondan kuşkulanmışlardı. Kanser acısı olduğunu sonradan anladığım o büyük acıyı panadolla kontrol etmeye çalışıyordum. Ne kemoterapi iyi geldi ne de ameliyat. Bakım benim için bir 'Allahaısmarladık'tı aslında. O günden beri çalışıyorum. Hem de çok acayip saatlerde . Gece yaklaşınca morfin yüzünden tükcniyorum zaten. Acı da insana müthiş bir enerji veriyor. Bir bakıyorum sabahın beşinde masamın başındayım. Bitirmem gereken sayfalan birer birer tüketiyorum. Bizler ölcceğini bilen, hayvanlar arasında tekiz. Yine de borçlanmızı ödemeye devam ediyoruz, işimizi yapıyoruz, sanki sonsuza kadar yaşam sürecekmişçesine davranıyoruz. Aslında yaşamın sadece şimdiki zaman fıiline uygun olduğunu unutuveriyoruz. Şimdi ve şu an var sadece. Yann hiç öngörülebilen bir gün değil ki. Şimdiyi yaşamak öylesine herşeyi bastıran bir olay ki. Hep serinkanlıyım. Hayatı kutlayabilırim. Penceremin altında bahar çiçekleri var. Bir erik ağacının çiçekleri bunlar. Bembeyaz, köpük gibi ve bütün bahar çiçekleri arasında en çok bahara benzeyen çiçekler bunlar. Ve her şey şu anda olmadığı kadar önemsiz. Her şey şu anda olmadığı kadar da önemli. Bu aradaki farka hiç aldırmıyorum. Şimdiyi yaşamak öylesine mükemmel bir olay kiinsanlar bunu bir bilebilscler bu anlatılamayacak bir duygu. Hiç yaşamadığınız. Çok asil bir duygu; insanı rahatlatan, insana güven veren bir duygu. Sakın insanlan ikna etmek istediğimi düşünmeyin. Söylemek istediğim şu: Şimdiki zamanı göre rek yaşayabiliyorsanız, vay canına. Kutla» manızlazımbuanı. Yaşamın sonsuz bir kavram olduğunu düşünüyor musunuz?Tann'ya hiçbir zaman tam anlamıyla inanmadığınızı söylcrdirîz? Evet. Bence bu bir rivayet. Tann varsa eğer, o bizim aramızda ya da bizim yanımızda. O bizim bilgimizin, söylediğimiz şarkının ya da dansımızın içinde. Geçmişe baktığınızda yanlış, kötü ve feci şeyler yaşandığını düşünüyor musunuz? "Anılardaki Mavi Tepeler" adlı oyunumda bir şey yapmıştım. Çocuklan büyük rollerinde oynatıp onlann büyüteçle olduklanndan büyük görünmelerini sağlamıştım. Şimdi çocuklara şöyle bir bakın. Yaşadıklan bu değil mi? Yağmurlu bir salı akşamı hiç istcnmcyecck kadar uzun yaşanabilir. Çocuklukta korku, heyecan, neşe, aşk, ruh sıkıntısı hepsi bir arada yaşanır. Çocukluğumdaki kilise korolannı anımsıyorum. Savaş zamanıydı. Yoksulduk. Babam maden işçisiydi. Ama yaptığı iş nedeniyle askere çağrılmadı. Bütün bu madenler şimdi kapatıldı. öldüresiye ağır bir işti. tnsanı yiyip bitircn bir iş. Tuvaletleri yoktu. Cuma akşamları maden ateşinin önünc çinko bir banyo konurdu. Erkekler evlerine üstlerine yapışmış kömür karasıyla dönerlerdi. Ama bütün ülke siyasetle ilgilcnirdi. Çocuklar bilc savaşın ncrdcn çıktığını bilirlcrdi. Tarih yeniden yazıldt Revizyonist tarih bizlerle berebar yürüyüp geliyor. Biz tngilizler kolayca komik duruma düşebiliyoruz. Çünkü kendimizc olan güveni ve kimliğimizi yitirdik. O zaman ccsur ve kararlı insanlardık. O dönemi gururla hatırlıyorum. Siz elinizdeki sigaraya aldırmıyor musunuz? Niye aldırayım ki? Hiiç. Bugünlerdc insanlar pek bir öfkelenip sigaraya sanlıyorlar. Tanrı'ya şükür Amerika'ya gitmek zorunda değilim. Amerika'da belinizdcki tabancayı daha kolay çekiyorsunuz, paketinizdeki sigaradan. Ama ben hep lüks mevkide uçanm. Parayı ve para harcamayı seviyorum. Hızlı trende sigara içenler için kompartıman var. Orada sigara içmeyen insanlan görünce hep şunu söylemek geliyor içimden: "Biliyor musunuz, burası sigara içilen kompartıman." Ben şimdi sigaralanmı zincirleme yakıyorum, çünkü artık yemek yiyemiyorum. Artık çiğneyemeyeceğim kural yok. Hem de her şeyi çiğneyebilirim. İşçi Partisi'nden bir döncm adaylığı Dennis Potter (19351994) Bir maden işçininin oğlu iken Oxford'da okuma şansını elde etti. önce gazetecilik yaptı, sonra oyun yazaıiığında karar kıldı. Zaman zaman çok sivri olduğu için oyunlan yasaklandı. 19761987 yıllan arasında BBC onun eserlerini boykot etti. Dennis Potter'ın kınanmasına yol açan oyun, sağır ve özürlü bir genç kızın, belirsiz bir figürün tecavüzü CUMHURIYETOERGİ 26 HAZİRAN 1994 SAYI «31