Katalog

Gelir dağılımı da keza. Dayanıkh Tuketim Mallarma Sahip Ok ın Bunda Türkiye ortalamaAİlcIer % / Proportion of Houseboltls sını yakalayamıyorsunuz. l Istanbul'u kendi başına ou'ing Dnrabte Consumer Products alarak Avrupa ülkeleriyle I kıyaslayabilirsiniz. Zaten • Buzdnlabı / Refriçerators 97.4 nüfus olarak Yunanistan, • Fınn / Ovens < 77.8 Bulgaristan, Isveç, Maca• Ekktrik Süpürgesi / Vactıum Cleaners 83.6 ristan'aeşit." • Bulaşık Mak. /Disbuasbers 15.5 • Otomatik Çanı.Mak. lAut. VCasbfug Macbines 49.8 < ' • Resmlrahanrtar • Normal Çam. Mak. / Wasbiıtg Macbines 73.4 Mustafa Sönmez kendi • Dikiş Mak. /Sening Macbines , N # .,'.'* 60.6 çalışmasını tanımlarken > • Muzik Seti//fı^5rt5 , / r^\'39.8 önemli bir noktaya dikkat • Teyp / RecordePes » •• • . 66.1 Q çekiyor. Kitapta yer alan • Renkli TV / Color TVs * ** 90.6 rakamlann tamamı resmi. • Vicleo/ Videos .. »s 29.8 Bu da şu anlama geliyor: • Bilgisayar / Computers .5.7 Yeraltında yaşayan Istan• Makina I lalısı / Macbines Carpets 86.9 bul bu istatistiklerde hiç • Yemek Odası Takımı / Dining Room SuiteSSA ama hiç görünmüyor. • Misafir Odası Takımı / Guest Room Suites62.7 "Bunlar hep kayıt içi ra• Yatak Odası Takımı / B«?rf .Room 5M//«?S 74.0 kamlar. Bir de kayıt dışı olanlar var. Kentin yansı yer altında yarısı yer üstünde. Hepsini resmetmek mümkün değil. Bunlar bir an fotoğrafı çekilebilmiş ve karenin içine girebilmiş görüntüler. Hiçbirisi de kesin görüntüyü vermez aslında. Devletin ve hükümetin ulaşamadığı yerleşim bölgeleri var. Burada yaşayanlann hiçbir özelliklerini ortaya çıkaramıyorsunuz." Dünya kentleri arasında nereye oturur lstanbul sorusuna Sönmez şu yanıtı veriyor: "Ben böyle bir kıyaslama yapmadım. lstanbul, daha çok Türkiye benzeri megapoller arasında ele ahnmalı. Meksika, Brezilya, Arjantin gibi gelişme trendleri benzeyen ülkelerin megapollerinin özelliklerini gösteriyor. Oralarda da büyük bir megapol, onun çevresinde daha az gelişmiş iller yer ahyor. Geri kalan illerde de OCantUer vekiliseler 1984 Ve 1471 camisiolan lstanbul da bu savı l98Tdel505'i, ' 1994ltedel956'yı buldu. Müftülükçe kadro atanmavan 400 camide eklendiğindebu sayı 2360 a yaklışoı: En çok eamiFatih, Osküdar, Gaziosmapnaşa, Eıııinönü ve Ümranive de. Asırlardırdinlerin nıozaiği olan kentte.halen 142 kilise vesinagog var. C U M H U R İ Y E T m A. Ohtanbul evlerinde neler var? ITO için Berksoy ve Kongar tarafından 1991'deyapılan araştırma sonuçlarma göre, evlerin önemli bir kısmı dayanıkh tüketim eşyalanna sahip. Buzdolabı, renkli TV, elektrik süpürgesi. normal çamaşır makinesi gibi ürün ler çoğu evlerde bulunuyor. Otomatik çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, müzik seti, video ve bilgisayarise henüz birçok ev için lüks. İ S T E S A V I L A R • EvlenmeBoşanma Istanbul'da her yıl ortalama 50 bin çift evleniyor, 4.500'e yakın çift de boşanıyor. • ölüm Her gün 110 kişi ölüyor. Türkiye'de ölümlerin dörtte biri Istanbul'da gerçekleşiyor. • Sosyal Güvenllk Nüfusun yüzde 49'u SSK'lı. Her 5 kişiden 4'ü bir sosyal güvenlik kurumunun şemsiyeslnde. • Gelir Dağılımı Gelirin en adaletsiz dağıldığı il, yine lstanbul. En varlıklı keslmi oluşturan yüzde 20, gelirin yüzde 57.6'sını alıyor. • Kişi Başına Milli Gelir Kocaeli'den sonra kişi başına milli gelirin en yüksek olduğu il. • En Zengin llçeler Beşiktaş, Kadıköy, Sarıyer. • Kentin Yarısı Kiracı Istanbul'da yaşayanların yüzde 44'ü kira evinde yaşıyor. • Gecekondu 1992 belirlemelerine göre gecekondu sayısı 400.000. • Sanayi Büyuk sanayi firmalarının yarısı, sanayi işçilerinin yüzde 30'u Istanbul'da. • Tiyatro 1991 verilerine göre yılda 1 milyon 178 bin kişi tiyatroya gidiyor. • Oteller 22 bin otel odası ve 45 bin yatak var. (1992) • Kazalar Türkiye'deki motorlu araçlann yaklaşık dörtte birine sahip olan kentte, trafik kazası da aynı oranda. • Su Günde 641 bin metreküp su kullanılıyor. Bu suyun yarısı evlerde kullanıhyor.(1992) • Uçak Kente her gün 225 uçak inip kalkıyor. Bu uçaklardan yüzde 32'si yabancı. • Avukat Türkiye'deki toplam avukatların yüzde 35'i Istanbul'da. • Emniyet 600 kişiye bir polis düşüyor. • Sağhk Hastanelerln yüzde 7'si, doktorların üçte biri, hemşirelerin ise yüzde 15'i Istanbul'da. lstanbul'a çıplak gözle bakarken hemen fark ettiğiniz bu gerçek, rakamlarla da doğrulanıyor. Birankendinizi Londra'nın zengin bir pasajında dolaşırken buluyorsunuz, hemen ardından yürüdüğünüz yolun asla düzgün bir kaldırımı bile olmadığına sinirleniyorsunuz. Tam bumunuzdan solurken üstüne hiçbir işaret konmamış birdoğalgazçukuruna teget geçiyorsunuz ve heİstanbol'un İlçekrre Göre Camileri / men moraliniz düzeliyor. Mosques of lstanbul by Districts Ne kadar şanslı olduğunuzu düşünmeye başlıyorsuSayısı / nuz. Dev bir konserden çıo/Mo*que kıp evinize gittiğinizde sularınız akmayabiliyor. Kağtthane Hastalandığınızda başvurduğunuz hastanenin size yeterli bakımı sağlayacağından asla emin olamıyorsunuz. Sokakta ne çok genç dolaşıyor dediğiniz Bcykoz an, o gençlerin yüzde Beyoghı 45'ine lise olanağı olmadıBuyükçekmece ğını belki bilmiyorsunuz Çataka ama birkaç gün sonra bir Emlnönü dergi ya da gazete satırlaEyüp rında okuduğunuzda, vay Fatih Gazloamanpaşa canına diyorsunuz. Dev Güngörcn bir kentköyde yaşamak Kadıköy Toplam / ToUtl /İ9"SS böyle bir şeyişte. ^ 1 9 9 4 SAYI 4 3 1 büyük bir eşitsizlik var." ODTÜ mezunu olan Mustafa Sönmez, çeşitli dönemlerde ekonomi yazan, ekonomi editörü olarak çalışıp ekonomi araştırmalarına çok zaman ayırdığı için lstanbul'un ekonomisine girmeden edemiyor. "Piyasa adı altında uygulanan ekonomik sistemler bölgesel dengesizliği kamçılıyor ve bu kentleri daha fazla yerleşim merkezleri haline getiriyor. Az gelişmiş bölgelere ancak devlet yatınm yapıyor. Bu yatınm durunca göç başlıyor. Bu süreç 1980,9O'lı yıllarda uygulanan ekonomik politikaların etkisiyle iyice çığnndan çıktı. Ortalama gelir açısından bakarsanız Istanbul, zengin bir kent. Ama Istanbul'un en zengini ve fakiri arasında da dehşetlifarklarvar. "Bütçe gelirlerinin yüzde 40'ını lstanbul sağlıyor, buna karşıhk bütçeden yüzde 7 pay ahyor. Hızla büyüyor ama devletin yatınm harcamalarından aldığı pay itibariyle 19. sırada. Nüfusunun önüne geçilemiyor. Nüfusun talep ettiği yatınm harcamasını alamıyor. Bu yüzden hizmet alamıyoryeterince. Köy gibi bir ülke oluyor." Kenneköykoşulları DERGİ 2 6 H A Z İ R A N