Katalog

M E T İ N T Ü K E N M E Z Halı sahalar genelllkle yol konarlannda kuruluyor. Egzozlardan çıkan kurşun, havada kolay dağılmadıgından sağlığı tahdlt adlyor. alı futbol alunlan bir gereksinimin yanılı oluruk mı ortaya çıktr? F.ğcr işe çarpık kentleşme nedeniyle gidcrek yok olan oyun alanları ve yeşil alanlar açısından hakursak, insunın gözlerini lırmalayacak dcnli gelişigü/el yüksclcn binalann araşında veya yol kenarlarında yapılıp ilk' bakışta ınsanlara "bir soluk" aldınyormuş gibı görünen halı sahaların çoğalması anlam kazanır. Ama işi bıra/ genis boyullarda düşünürscniz halı futbol alanlarının insanlara yesjil görünümü nedcniyle verdiği göz zevki eksersi/ yapanlann organizmalannda oluşan yıkımlardan ötürü kısa bir sürc sonra kcyifsi/liğc dönüşebiliyor. Işc biraz espri katarsak halı futbol alanları arttıkça ortopcdi uzmanlarının jşi de çoğaldı diycbiliri/. Geçen yılla'rda halı futbol alanları üzerine çok şcy söylendi, ya/ıldı, ya/ı di/.ilcri yapıldı ve pancllcr dü/.cnlendi. Sporun pralisyenleri halı futbol alanlarının bir gereksinimc yanıt verdiğini savunurkcn spor bilimcileri, spor hekimlcri, doklorlar gcnelliklc hah sahalara karşı oldukla HALI SAHALARA DİKKAT Hiç unutmam. llaccttcpc Üniversitesi Spor Tcknolojisi Boliimü'nün düzenlediği I. Spor Bilimleri Scmpo/.yumu'nda Doç. l)r. Şinasi Numan halı futbol alan H rını, en azından bugün Türkiye'de yapılmış. olan halı alanların büyük çoğunluğunun sağlıksız olduğunu bcjirtiyorlar. larıyla ilgili bir bildiri sundu. Doç. Dr. Numan iki yıl önce yapılan o sempozyumda hastanelerin ortopedi bölümlerine gelen hastların yüzde sO'ninin halı saha' sakatı olduğunu söylüyordu. Oynamak, günün stresinden biraz olsun arınmak için halı sahalara koşan insanlar ncdcn sakatlamyor? Bir yerde sağlıksı/lık varsa dcmck ki o ycrde insan sağlığını ters yöndc etkileyen olumsuz koşullar bulunuyor. Bu sahalar ilk ortaya çıktığı yıllarda bclon zemin üzerine halı scrmck ycterli görülüyordu. Bugün halı ılc bcton arasına bir iiçüncü yumu^ak senlctik ıııaddc konuyor. Ama bu uygulama da sakallıkların artmasına engcl olamıyor. Araştırmalar halı futbol alanlarında oynayan insanların gcncllikle 30 ile 50 3 5 9 yaşjarı araşında yoğunlaştığını gösteriyor. Bu dcmcktir ki halı sahalarda oynamak için belli bir ekonomik kazanım gerekiyor. F.ğer böylc olmasa büyük paralar yatmlarak bu denli çok halı saha yapılamazdı. Demek ki halı sahalar Türk gençlcrinin futbol bccerilerini geliştirmck gibi saf ve temiz amaçlarla yapılmadı, amaç ticaret. Bu alanlarda oynamak için 10 kişjnin bir araya gelerek en az 300 bin lira ödeme yapma zorunluluğu var. 20 yaşın altındaki gençlcr vc çocuklar sistemli olarak hcr hafta halı sahalara bu paralan ödeyemiyor. Halı sahada her hafta oynamak için belli bir ekonomik standardı yakalamak kaçınılmaz. Bütün gün ofislerinde, kapalı ortamda çoğunlukla oturarak çalışan insanların akşam iş çıkışında halı futbol alanlannda biriktiğini düşünün. Zemin sert. Kışın çoğunlukla kaygan. Futbol mücadeleci, çarpmalan, düşmeleri bol bir spor. Bcdenler bu çaıpmalara, düşmelere direnç göstcrecek kadar antrcnmanlı da değil. Sakatlıklann büyük çoğunluğu etkinliğc haar olmayan bedenlerin sert ze mine çarpınası veya kaymayı önlemek için giyilen ayakkabıların halıyı tutması nedeniyle eklem yerlerinden oluyor! İij çıkışı belli bir /aınan diliminden yararlanmak için ısınmadan, viicudu ycterli derecede ha/ırlamadan hemen maça ba^lamak ise sakatlık riskini daha da artlırıyor. Sözünii ettiğimiz olumsuzluklar sadece hareket sistemini etkileyen faktörler. Bir de kalp damar sistemini vc hormon sistemini etkileyen olumsuzluklar var. Içınde bulunduğumuz şu günlerde İstanbul ve birçok büyük kcnti etkisi altına alan kirli havanın insanları ne denli etkilediği tartiijilıyor. Hava kirliliği birçok kentte insanların yaşamını tehdit ediyor. Kırlilik toplu ölümlerdcn söz cdilceek dcnli büyüdü. Spor yapmadan normal yaşamını sürdürmek için mücadele eden insanların bile ncfcs almakta güçlük çektiği ortamda, spor yapmak adına sağlıksız halı sahalara koşmak çok tehlikeli. Spor yapmak uğruna halı sahalara koşan insanlar havadaki yüksck oranlı kükürdü ciğerlerine çckcrck gelecek yaşamlannı tehlikeye attıklarının ayrımındalar mı? Hava kirliliğinin tek nedcni kalorifer bacalarından çıkan kömür artığı değil. otomobillerin egzozundan çıkan artıklar da kirliliğin olu$masında önemli bir etken. Eğer dikkat ederseniz; ulaşım ve reklam açısından olsa gerek; halı futbol alanlarının büyük çoğunluğu ana arter yollarının üze'rine kuruluyor. Bu demektir ki otomobillerin egzozundan çıkan kurşun halı sahaları kaplıyor. Kurşunu ciğerlerine çckcn insanlar da hiç farkında olmadan yavaş yavas kalp damar hastalıklarına doğru yol alıyor. Kurşunun özclliği havada fazla yol almamasıdır. Yani yaklaşık kara yolunun yüz metre uzağına kurulan halı sahaya kurşun ulaşamıyor. Bu nedenle halı saha düşkünlerinin en azından ana yollara uzak alanları seçmesinin kendi sağlıkları açısından önemli olduğu uzmanlarca vurgulanıyor. Son bir söz dc gccc yapılan halı saha maçlannın hormon sistemini nasıj ctkilediğine ilişkin. İstanbul Teknik Üniversitesi Bcdcn Kğitimi Bölümünün düzcnlediği Akademik Yılı Semincrlcri'dc ko Görevlisi Prof. Dr. Üstün Korugan "Gecc saal 10'dan sonra halı sahalarda futbol oynayanlar hormon sistemini aşırı /orlıı nuşan İstanbul Üniversitesi Öğretim yorlar" diyor. Prof. Korugan'm söylediğine görc, insan organizması yorucu bir günden sonra yavaş yavaş dinlcnmeye geçip kent yaşamının oluşturduğu stresi onarmaya çalışıyor. Böyle bir dönemde organizmayı ycni bir zorlanmaya sokmak hormonal sistemi olumsuz clkıliyor. İnsan organizması mükcmmel bir uyum yetencğine sahip olsa da devamlı olarak geç saatlerde bcdeninı zorlayanlar gelccekteki yaşamı için kalp rahatsızlığına davetiye çıkartıyorlar. ^ 23 C U M H U R İ Y E T D E R G İ 7 Ş U B A T 1 9 9 3 S A Y I