Katalog

HAFTANIN KONUGU A H İ N A L P A Y Savaşı hobi edinmiş Salim Kaptan anlatıyor... Meraklıların gözleri Sovyet gemilerinde Savaş gemilerinin, uçakların, endüstriyel ilerlemeyle tasarımdaki estetik gelişmenin buluşma noktaları olduklarını düşünen Salim Kaptan, bugün 'savaş amatörü' meraklıların, en çok Sovyet Donanması'na ilgi gösterdiklerini belirtiyor. ürkiye'de maya üretiminin büyük bölümünden sorumlu olan bir firmanın kalite güvenlik müdürü olan kimya yüksek mühendisj Salim Kaptan, boş zamanlarında meslekleriyle hiç ilgisi olmayan, hatta "kontrast" oluşturan hobilerle uğraşanlara iyi bir örnek. Salim Kaptan'la mesleği, hobileri, Körfez savaşı, savaşlar, uçaklar ve gemiler üzerine konuştuk: Sayın Salim Kaptan, siz bir kimya mühendisisim'z ve yıllardır maya üretimiyle meşgulsünüz. Oysa sizin en büyük hobiniz, savaş uçakları ve savaş gemileri... Böyle bir merakı nasıl edin T diniz? • Bu konulara merak salmam ilkokul 3. sınıfta başladı. O zaman Tünel'de oturuyorduk; okulum Nişantaşı'ndaydı. Yolum üzerinde pek çok seyahat acentesi vardı. Bunlara girip çıkmaya, broşürler almaya başladım. Uçakların çok çeşitli olduğunu gördUm. Kimi bana çok sempatik, kimi daha az sempatik geliyordu. Uçak tipleri hakkında bilgi toplamaya başladım. 1958'de Istanbul'da bir uçak gösterisi oldu; savaş uçakları da katıldı. Savaş uçaklarına merakım bu gösterinin Uzerimde bıraktığı derin izlerle başladı. O sıralar televizyon olmadığından, bol bol uçak resimleri çizerek boş zamanlarımı değerlendiriyordum. Ortaokulda bir arkadaşım, bana o güne kadar yapılmış en büyük savaş gemisinin resmini hediye etti. Derken, 1960'ların başlarında Cumhuriyet'te 2. Dünya Savaşı'ndaki deniz savaşlarını anlatan, "Mağlup Devletler" başlıklı bir yazı dizisi yayımlandı. Bu dizi beni bayağı etkilemiştir... Babam da merakımı bildiği için bana bu konularda kitaplar getirdi. Derken lise bitti. lstanbul Üniversitesi'ne girdim, ama aklım İTÜ'deydi. İTÜ sınavlarına hazırlanırken ders çalışmadığım zamanlar Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne gidiyordum. Orada Cumhuriyet'in savaş yıllarına ait koleksiyonlannı sayfa sayfa okudum... O sayfaları okurken hiçbir romanda olmayacak olaylar yaşanıyor. öyküsünü bildiğim olaylar Türk basınında nasıl yer almış; ne ölçude izin verilmiş... 193944 Cumhuriyet koleksiyonu bugüne kadar okuduğum en harika kitaptır! Peki, ilginiz niçin sivil uçak ve gemilerde değil de savaş uçak ve gemileri üzerinde yoğunlaştı. Bunu açıkiayabiliyor musunuz? • Sahaflar Çarşısı'nda gemilere ve uçaklara ilişkin eski kitapları topladıkça, sanıyorum şöyle bir sonuca vardım: Savaş uçakları ve gemileri, ülkelerin sanayide ve tasarımda vardıkları en üst noktayı yansıtır. Bunları endüstriyel gelişmeyle, tasarımda estetik gelişmenin buluşma noktası olarak görmeye başladım diyebilirim... ÎTÜ'ye girdiniz sonunda, ama gemiya da uçak mühendisi değil, kimya mühendisi oldunuz. Neden? En büyük merakı savaş uçakları ve savaşgemileriolan Salim Kaptan öğrencllik yıllarında, İTÜMakineFakültesi Uçak Mühendisliği Bölümünü birkaç puanla kaçırmış. Bugün Türkiye'de 'maya' üretiminin başlıca sorumlularından biri olan Kaptan, idealinin Türk denizcilik tarihi'ni yazmak olduğunu anlatıyor. • Doğrusu, İTÜ Makine Fakültesi uçak mühendisliği bölümünü birkaç puanla kaçırdım. Ilk yıl kimya mühendisliğine devam edeyim, sonra fark dersleri verip her zaman uçak bölümünc geçebilirim, diye düşündüm başlangıçta. Fakat sonra hem kimya mühendisliğine ısınmaya başladım, hem de Türkiye'de uçak mühendisliği bakımından imkânların çok kısıtlı olduğunu öğrendim. lleride uçak mühendisi olarak çalışmanın bende çok büyük bir hayal kırıklığı yaratacağını hissettim... lşin profesyoneli olmak o konuya duyduğum sevgiyi öldürecekti. Benim çok sayıda hobim var. En büyük merakım olan savaş uçakları ve savaş gemileri yanında fotoğrafçılığı çok seviyorum; mimarlık tarihi beni çok heyecanlandırıyor; posta tarihi, pulculuk da benim derin meraklarım. Aslında kimya mühendisliği yaparak bütün bu heyecanları yaşattım. Bugün tek bir idealim var: O da bir gün dört dörtlük bir Türk denizcilik tarihi kitabı yazmak. Bunu yapabilirsem çok mutlu olacağım... Savaş uçakları, savaş gemileri... Hiç asker olmayı düşünmediniz mi? • Hayır, düşünmedim. Hatta piyade yedeksubay olarak askerliğimi yaparken, keşke deniz subayı olarak yapsam diye bir düşünce bile aklıma gelmedi. Piyade sınıfını çok seven bir piyade oldum. Peki, pilot olmaya bir özlem duymadımz mı hiç? • Hayır, uçmanın çok güzel bir şey olduğunu biliyordum, ama pilot olmayı hiç istemedim... Hep yeni tasarımlarla ilgilendim. Körfez savaşında yakından tanıdığmız birçok uçak deneniyor. Koalisyonun elindeki uçaklar, Irak 'ın uçaklarına ne denli üstün? • Nefes aldırmayacak ölçude üstün. Ama iyi pilotlar larafından kullanıldığı takdirde Irak'ın elindeki MlG29'lar da çok iyi uçaklar. MİG29'lar Sovyetler'in bugüne kadar yaptıkları en mükemmel savaş uçakları. Gerçekte Sovyetler bu alanda çok başarılı. Fakat bunların çok iyi pilotlarca kullanılması lazım... ABlVnin MtG29'dan üstün hangi uçakları var ve şimdiye kadar performansları hakkında ne biliniyor? • F15, F16, F18... Hepsi daha üstün. Bunlar yanında saldırı uçakları olarak Fransızların kullandığı Jaguar'lar, Ingilizlerin Tornado'ları var... Modası geçti derken birden parlayan Jaguar'lar özellikle havaalanlarının tahribine yönelik çok geliştirilmiş bombalar taşıyabiliyor. jaguar'lar çok iyi bir performans gösterdi. Ama Tornado'lar için durum öyle değil. Ingilizler şimdiye kadar 6 Tornado ve 12 pilot kaybettiler... Bu küçük çapta bir skandal... Çünkü Tornado, NATO'nun çok önemli bir uçağı kabul ediliyordu. Otomatik arazi takip radarıyla, 60 m'nin altından ses hızıyla uçan müthiş uçaklar olarak görülüyordu. Performansları ima CUMHURİYETDERQİ3MART1991SAYI26O