Katalog

D OĞADA YAŞAM Haldun Aydıngün R K ASGELE Raif Ertem Ayakkabınızı seçerken... Doğa sporlarındaki ayakkabı uzrpanlaşması, dikkat edilmezse, tüketici için tam bir karmaşaya yol açabilir... ürüyüş, tırmanış gibi doğa etkinliklerinde cn önemli malzemelerden biri, hıç şliphesiz ayakkabılardır. Ancak tek doğa sporunun dağcılık olduğu ve tum dağcıların da aynı ttir ağır çivili ayakkabılar giydikleri romantik çağ, artık çok gerileıde kaldı ve piyasa (yurtdışında), inanılmaz derecede çok çeşitli ayakkabıyla doldu. Yapımcılar bunların her birinin belli bir tür etkinlıkte çok iyi sonuçlar verdiklerini iddia ediyor. Ancak söylemedikleri nokta, bu uzmanlaşmanın sonucu, aynı ayakkâbıların diğer etkinlik türlerinde az ya da tamamen kullanışsız olabilmeleri... öyle ki, buzul tırmandığınız ayakkabıyla, kaya tırmanamıyor; kayada kullanacağınızla, karda yürüyemiyor; yiiksek irlifa ayakkabısıyla yurnuşak bir yürüyüşte dizinizi zedeliyor; rahat yürtlyeceğiniz hafif bir ayakkabıyı da taşlık dağ yüzeylerinde paralıyorsunuz. Bu karmaşaya biraz açıklık getirebilmek için öncelikle doğa yürüyüşlerirte uygun bir ayakkabıdan neler beklediğirnizi belirleyerek işe başlayabiliriz: 1. Arazide yürürken eğim ve çamurda kolaylıkla kaymaması için tabanda değişik yön•lere bakan iri dişlcrın olması gerekir. 2. Arazideki sivri taşlann ayağa batmaması için taban belli bir sağlamlıkta ve kalıklıkta olmalıdır. 3. Bilek burkulmaları arazi yUrüyttşlerindeki cn büyük sorunlardan biridir; ayakkabı, bilcği tam sarmalı, ancak bir çizme gibi de çok yüksek olmamalıdır. 4 Ayakkabının, bildiğimiz deri, ya da GoreTex ve benzeri kumaşlar gibi nefes alan bir malzemeden yapılması gerekir. Doğa yürüyüşlerinde hiç su gcçirmeyen, ama nefes almayıp ayağı terleten lastik botlar kesinlikle kullanılmamalıdır. Ayakkabıyı seçerken ve giyerken de bazı küçük noktalara dikkat etmekte çok fayda vardır: a. Ayakkabıyı ayağınızdan bir numara büyük alın. b. Bir ya da iki ı,ok kalın yün çorap giyip hem ayağınızın ayakkabı içinde oynamamasını sağlayın hem de soğuğa ve ayak vurmalarına karşı onlem almış olun. C Ayağınızı ayakkabı içinde çok sıkmayın (Bu, ya çok fazla çorap giymekten ya da bağcıkların çok fazla sıkılmasından olur); kan dolaşımı yavaşlayıp soğuk bir havada ayak donmasına neden olabilir. n Dışarıda karvar! uşluk vakli. Güncşin ılk ışıklaıı Kıışlann yemlenme /anıanı. Uçuşmaları, koiuiinalaıı gerek. Oysa dallara, balkonlara konmuşlar. Saçak alllanna gi/leıı mijler. Bakıyorlar. Kentc kar yağmii Toprağı kapamış. Çaresı/, Aç! Bakınıyorlar... Durmak da bilmiyor. Umutlanamıyorlar. Ne kadar sürcr? Ne /aınan clunır? Dona cekeı mı? Dayanabilır nıi cılız vUcuıları? Scrilip kalabilirlcr soğuk karlann ustııne Ycryu/tı beya7, gokyu/u beya/. Aı;lık da ıusıl üşulür? Sö/ gcı;irernc?Mnı hıçbır orgaııı na. Bir uyku çöker. Soiı. . Kunırıı, kuniriii.uk. Balkon dcınırıııc kon muş. Tüylcrini kabarlnıış. DaİKrıı, it;erıye b.ı kıyor. Ö/lemle bakıyor. Saka kuşıına bakıyor. Saka kıı^ıı. Kafesiylecama asılı. Yem Uıtusu, su kutusu. Yiyor. ıçıyor. (,'ıglıklaı alı yor. Sıçrıyor, askısma konuyor Sankı çalını satıyor. Mvıtlu mu? Aklı dışarıda ıın'.' Dışa rıdakumru, ıçerıdc saka kuvı. Sankı biıbııleriıım yerinde olraak istiyorlar. Şimdi lutsam. Kumruvu kat'ese koysam. Saka kuşuım salsaın. Kunırıınun Oınındc yem, su. Sıcacık. Ama bılıyorum. Kııtntu vcmeyccck, ıvmcyccck durmadan kafesin tcllerine vuracak. Çırpınacak, çırpınacak. Oncc tUyleri dökülecek. Ba$ı açılacak. Bcya/ bn su akacak. Kanatlan, ayaklan titreyccck. ölecek! Dısarıdaki saka kuşu. Sırtına kar dcğmctnis. Soğuk nedir bilmiyor. Açlığı, susu/lu ğu yaşamamış. Korunamayacak. doyunamayacak. Ya bir kargaya yem olacak ya da kcdilcre. Dışarıda kunuu aç, UşUyor. Içerıde saka kuşu tutsak, özlüyor... Bir serçe kuşu. Üstılndeki karları silkcrck geldi, balkondaki çamasır teline koııdu. Ut; oldular. Bir de ben, dort Ikimi? içeride, ıkimi/ dışarıda. Tedirginim. Nc yapabilmm'' Dolaşıp duruyorum. TıKtıım Saka kuşunu balkona astım. Kumru da, serçc de kavıştılar Serçc bahçedckı nar ağacıııa kotıdu. Kumru karşı evın balkonuna. Tabağa ckmek ufaladmı. Gctlurüp balkona koydum. Giıdim bekliyorum. Garibin saka kuşu. Çırpındı, çırpındı. öttü öttil. Uurdu. Kafcsiıı kıyısına büzüldü. Titriyor, tiıriyor. Ara sıra sıçrıyor, ınıyoı Ne yapacağını bilemiyor Şaşkın... Kumruvla ser^e. Bir şeylerin farkmda. Yer değiştiriyorlar. Gelmek ıslıyoılar. Bütün açlığa, soğuğa karşın gelemiyorlar, korkuyurlar. Bırakıp da gıdemıyorum Grtrmek istiyorum Saka kuşu kafesinde, kumruyla serçe balkonda. Birlikte doyunurkeıı görcbiKcrn .. Kaçınıyorlar, gelmiyorlar. Yaşaıınıyorlar bana mutlııluğu. Pcrdelerı kapattım, oturdum. Aklım dışarıda Ben de sofrayı kurdunı. Doyundunı Pipomu yaktım. Sakanın ^ıf lığıyla C.ılkdm Serve.serçeler olnıuş, uçtular. Kumm !"uı Bir de karga. Kalcs sallanıyoı. AıılaU' kaya saldırnıış. Sakayı içeriye alUım. Kaloriferın ılstüıit astım. lsındı. Korkuyu yendi. Ama oldukça uzun sürdü. Kendine geldi. En gÜ7cl şarkılannı söylcıncyc başladı Ama yanık... Dışarıda doyunuyorlar. GürUllUlcri gclıyor. Serçeler, kumru, bir de karga. Herkes yerlı yerinde. Hepinizc, hepimizc... Rasgele.,7 IJ Y Kaya tırmanışlarında kullandığınız bir ayakkabı ıle karda yurüyemezsiniz! Her doğa sporunun ayrı bir tur ayakkabıyı getırmesinın dışında, dikkat edılmesı kaçmılmaz olan bir nokta da, ayakkabının ayağınız ıle sağlayacağı uyumdur Bu arada, çorap olayını da unutmamak gerek! 80'lerin başına kadar. avakkabı taban desenlerı.ıtek tıptı. ancak şu anda her uretici en tyısı olduğunu iddıa ettiğı, kendı desenıni piyasaya surmektedır MALZEME: Yürüyüş ayakkabısı D oğa sporcularına dönük yürüyüş ayakkabıları, yurdumuzda pek bulunmamaktadır Ancak kısa bir süre önce bir Sümerbank mağazasında gördüğümüz "kışlık bot", aranılan tüm özellıklerı gösterıyordu. Fıyatının 43.000 TL. olduğunu öğrendık, fazla iddıalı beklentiler olmadan, dort mevsım doğa yurüyüşlerı için ya da yazın Toroslar'da yapılacak etkinlıkler ıçın böyle bir ayakkabı düşünülebılir. D 27