Katalog

Yeşiller Hessen sınavında Federal Almanya'nın en renkli partisi seçimlerden başarıyla çıktığı sırada, Hessen eyaletindeki SPD Yeşil koalisyonu bir plutonyum fabrikası nedeniyle çöktü. Yeşiller ve SPD için 5 nisandaki eyalet seçimi, nükleer enerji sorunu yüzünden bir "mini referandum" niteliğine büründü. İlk SPDYeşil koalisyonu çöktü, gözler 5 nisan seçiminde Kerem Çalışkan eşiller geleceğin partisi mi yoksa bir süre sonra dağı' lıp gidecek politik bir akım mı? tkinci görüştc olanlar Federal Almanya'da 25 Ocak 1987 tarihinde yapılan parlamento seçimlerinden sonra tezlerini yeniden gözden geçirmek zorunda kaldılar. Çunkü "Renginizi belli edin" sloganıyla seçimlere giren bu genç parti, 1983'teki yüzde 5.6'lık oy oranını yüzde 8.3'e ve Bonn'a gönderdiği parlamenter sayısını da 27'den 44'e yükseltmeyi başardı. Federal Almanya'da 3 milyon 124 bin kişi "Yeşll Diişler"e oy vermişti ve bu hiç de küçümsenecek bir rakam değildi. Ama asıl seçim heyecanı şimdi başlıyor. Federal Almanya'da politika ile ilgilenen herkes, nefesini tutarak 5 Nisan 1987'de Hessen'de yapılacak eyalet seçimlerinin sonucunu bekliyor. Çünkü Hessen'de ikı yıl önce SPD ve Yeşiller arasında kurulan KırmızıYeşil Eyalet Hukumeti Koalisyonu 10 şubat tarihinde sansasyonel bir şekilde çoktu. Federal Almanya tarihinin ilk Yeşil Çevre Bakanı Joschka Fischer bir plutonyum fabrikasının kapatılmaması uzerine, ıstifasını verdı. Hessen'in SPD'lı Eyalei Başkanı Börner, önce istıfayı kabul etti, sonra partisi ıçinde meydana gelen çalkantılar nedeniyle kendisi de istifasını veımek zorunda kaldı. Eyalet Meclısi'ndeki CDU, FDP ve Yeşıller'in çoğunluğu sağlayan onergelerı ile Meclis feshedıldi ve 5 Nisan 1987'de seçimlere gıdilmesi kararlaştırıldı. Ba/en bir yerel seçım, hatta küçuk bir kasabada yapılan seçim bıle ülkenın politik dengesinı etkıleyecek bir önem kazanır. Işte Hessen seçımı, şımdı Federal Almanya'da halkın nabzını belirleyecek boyle bir "referandunT'a dönuştu. Pekı niçin? Her şey 25 ocak genel seçimlerinin ortaya çıkardığı tablo ile başladı. tktıdardaki CDU/CSU Birliği yuzde 4 oy kaybetmesine ve 1949'dan berı en kotu sonucu almasına rağmen iktidarını korudu. (Yuzde 44.3) Spiegel dergi Yeşiller, barış yürüyüşleri ve antinükleer kampanyalann heyecamm, 44 milletvekUtyle Bonn Parlamentosu'na taşımayt si, Başbakan Kohl'ün "Yeşil defne taçlı" fotoğrafını kapak yaparken, "Acı zafer" başlığını atıyordu. Iktidarın dığer ortağı liberal FDP yüzde 2'lik bir artışla koalisyondaki pozısyonunu güçlendirdi. (Yuzde 9.1) Asıl kıyamet sol kanatta, SPD ve Yeşiller karargâhında koptu. SPD yuzde l'lık bir duşüşle "yenilenler" arasına yazıldığı için karıştı (yuzde 37). Kohl'un başındaki yeşil zafer tacını simgeleyen Yeşiller ise yüzde 3'lük bir artışla yuzde 8.3'e ulaştılar ve seçimin "en buyük galibi" olduklarını ilan ettiler. Çernobil ve Ren faciaları da Yeşiller'e çalışmıştı. metin anahtarını alacaklarsa, bunu kendilerine ancak Yeşiller'in verebileceğini farkettiler. Çunku Federal Almanya'da yıllar içinde çok buyük kaymaJar göstermeyen oy oranları yuzde 5'lik bir oynama toleransı içinde, SPD'nin ancak Yeşiller'le bırlikte parlamentoda bir çoğunluk elde edebıleceğinı gösteriyordu. SPD'nin başbakan adayı Jolıannes Rau seçimlerden hemen sonra Brandt'ın yerine parti başkanlığına adaylığını koymayacağını acıklayarak parti içi yarıştan "efendice" çekildi. Rau, SPD içinde "Yeşiller'e muhtaç olmayalım" eğilimının temsilcisıydi. 25 ocak yenilgisi bu kanadın da yenilgisi oluyordu. Şimdi sosyal demokratlar, "Yeşiller'le işbirliği yapalım mı, yapmayalım mı?" tartışması içinde nerdeyse ıki belırgın kanada bolunmuş durumdalar. Başını 43 yaşındaki Oskar Lafon(aine'in çektığı sol kanat, Yeşiller'le işbirliği vc olası bir koalisyondan yana. SPD'nin genç uyelerı bu kanadın guçlü tabanını oluşturuyor. HansJochen Vogel'in önderlığindeki kanat başardılar. ise "Yeşiller'le işbirliğine gidilmemesi ve gidilemeyecegi" göruşunde. Eski geleneksel SPD'liler ve özellıkle yıllanmış SPD'li sendikacı kuşağı bu eğilimin temsilcileri. Seçimlerden hemen sonra Federal Alman kamuoyu SPDYeşil işbirliği tartışmasına o kadar kendini kaptırdı ki Spiegel dergisi bile Lafontaine ve Yeşiller'in radikal kanat temsilcısı Julla Ditfurth arasında geçen "Koalisyon yapar mıyi7, yapmaz mıyız?" konusunu içeren upuzun bir tartışma yayımladı. Işte Hessen olayı da tam bu tartışmaların sıcak noklasmda pailak verdı. Hessen, Federal Almanya tarihinde ilk ke/ bir Kırmı/ı Yeşil koalisyonun gerçekleştıği eyalettı. I983'tekı eyalet seçımınden sonra yerel parlamentoda birlıkte çoğunluğa ulaşan SPD ve Yeşiller, ortak bir eyalet hukumctı kurmuş, '68 oğrencı hareketı önderleıinden unlu Yeşi! Joschka Fischer de tarihteki ilk "Yeşil Bakan" olma unvanını kazanarak 1985'te Çevre Bakanlığı koltuğuna oturmuştu. Sosyal demokratların farkettiği gerçek Bu sonuçlar, Federal Almanya'nın geleceğını derınden etkıleyecek bazı temel olguları da ortaya çıkardı. Almanya'da iktıdar alışkanlığı ve gcleneği olan SPD, yanı sosyal demokratlar, birdenbire "salt çogunlukla iktidara gelmenin" artık hayal olduğunu, bir gun Bonn'da huku 10