Katalog

2 zulmadan. Bir ara, Güney Kutbu buzlarının getnilerle çekilerek su sıkıntısı çeken ülkeleretaşınması için girişimler olmuştu. Fakat, yapılacak hayır ürkütülecek kurbağaya değmeyeceği düşüncesi ile bundan şimdilik vazgeçildi. Kutba en yakın bir ülke olan vc sürekli su sıkıntısı çeken Avustralya belki bu buzlardan yararlanma yollarını arayacak. 45 yıl önceki kuraklıkta, bu ülkede, yarım milyona yakın kanguru, soykırımına uğratılmıştı; zaten az olan bitkilerin bu hayvanlarca bitirilmemesi için... Iki yıl sonra başlayacak olan yeni antlaşma görüşmelerinde, bugune kadar toplanmış olan bilimsel bilgiler de ortaya dökülecek. Esasen bilgi alışverişi bugune kadar hep yapılmıştır. 1] •P Güney Kutbu'nda dinazorlar Bugün dunyanın en soğuk anakarası, bir zamanlar ot yiyen canlılan yaşatabılıyormuş Arjantın Guney Kutbu Enstıtusu bılım adamları (Antarctıc Instıtute), kutup anakarasının Guney Amerıkaya doğru uzanan James Ross kısmınm bıraz ılerısındekı bir adada, 70 mılyon yıl önce yaşamış dınazor fosıllerı bulduklarını haber vermışler Ek bılgılere gore, fosıller, Ormıthıschıa turunden ot yıyenler grubundan Yenı buluş ılgınç sonuçlara yol açmıştır Bırıncı sonuca göre dınazorlar, anakaralarm hemen hepsınde yaşamışlar Ikıncı sonuca göre. bugun dunyanın en soğuk anakarası sayılan Guney Kutbu, bir zamanlar ot yıyen canlılan yaşatabılecek bir ıklım duzeyinde imlş Yeryüzünün buzdan sayfalan Güney Kutbu ortalama 3 bin metre kalınlıkta bir buz tabakası ile örtülü. Bugün bu kıtada yapılan kazüarda sıcak iklim hayvanlannm kalmtılarına rastlanması, dünya tarihinde yeni sayfalar açılacağını gösteriyor. "Paylaşılamayan 6. Kıt'a" adh 11 yazılık dizide (1525 Mart 1979) Güney Kutbu'nu tek başlarına ele geçirmek isteyen sömürgeci ülkelerin, çatışmav ,imdilik önlemek için, 1 Aralık 1959'da JO yıllık bir antlaşma imzaladıklarını, bununla, aralarındaki anlaşmazlıklan, 30 yıllığına buzdolabına koyduklarını belirttikten sonra, Avrupa ile Amerika Birleşik Devletleri'nin toplam yüzeyindeki bu buzlar, fırtınalar ülkesi hakkında geniş açıklama yapmıştık. Süre, 2 yıl sonra bitiyor. Belge önce 12 ülkece imzalanmıştı (Amerika, Arjantin, Avustralya, Belçika, Fransa, Güney Afrika, tngiltere, Japonya, Norvec, Sovyetler Birliği, Şili, Yeni Zelanda). Bunlara Almanya, Hindistan... gibi sonradan katılan Ulkeler de oldu. Imzacı devletler, iki yıl sonra bir araya gelerek, dünyamızın alt anakarasına, değisen koşullara göre yeni bir düzenleme getirecekler. Son 28 yıl içinde Güney Kutbu, antlaşma hükümlerine göre, sadece bilimsel inceleme ve arastırmalara sahne oldu. Her devlet, kendisine ayrılan bölgede bir laboratuvar kurarak çalışmalara başladı. lnceleme, araştırma konuları nelerdi? Kimilerini şöyle özetleyebiliriz: •Ortalama 3.000 metre kalınlıkta bir buz tabakası ile örtülü olan bu 13 milyon kilometre karelik anakara, dünyamızla birlikte mi oluştu, sonradan mı oluştu? Bugün guneşin 6 ayda bir ışık saçtığı, altı ay zifiri karanlığa gömdüğü bir yerin buzlarla kaplı olması doğaldır. Ama, jeolojik tarih boyunca bu hep böyle mi oldu? Kazılarda, sıcak iklim hayvanlannm kalıntılanna rastlanması kuşkular yaratıyor. Bir kurama göre, dünyamızın bebeklik döneminde bütün anakaralar tek bir bütün oluştururken sonradan ayrılmaya başlamışlar. Gittikçe yandaş toplayan bu görüşe göre, ayrılma bugün de sürüyor. Bu ne dereceye kadar doğru? • Kutbun buzları milyonlarca, belki milyarlarca yıldır üst Uste biniyor. Yağan karlar atmosferdeki gazları, tozları da birlikte indiriyor. Üst üste binen buzlar, bir tür "vak'anüvis" gibi iklim olaylarını kayda geçiriyor. Günümüzdeki olayları da bu kayıtlardan izlemek kabil. Hiroşima ve Nagasaki'ye atılan bombalarla Güney Pasifik'te, Sovyetler Birliği'nde, Amerika'da deneme için patlatılan bombalann havaya yaydığı ışınımlar (radyasyonlar) üst tabakalardaki karları kirletmiştir. Bu kirler, atom çağının kanıtlarıdır. Tıpkı bunun gibi, Asya ve Güney Asya uygarlıtkları ile Mezopotomya, Mısır, Hitit, Fenike... uygarlıkları zamanındaki, iklimlerin, hatta, jeolojik dönemler ve örneğin dinazorlar dönemi iklimlerinin kalıntıları; yanardağ küllerı, serpıntilen Antarktika'nın milyarlarca sayfalık jeolojik dönemler kitabımn sayfalarında yazılıdır. Binlerce metre aşağılardakı buzlann içindeki hava kabarcıkları 25.000100.000 yıl önceki iklim koşularının numunelerini bize kadar ulaştırmıştır. Şimdi buzlar 2.000 metre derinliklerden kesitler vermektedir. Bu kesitler kuraklık dönemlerini, bol yağış dönemlerini de bıl Bugtin soğuk iklim hayvanlartnın yaşayabildiği Guney Kutbu'nda yapılan kazüarda, sıcak iklim hayvanlannm foslllerlne rastlanıyor. Buz tabakaları arasında yapılan araştırmaiar geliştikçe, dunyamızın sırları da yavaş yavaş çozülecek. diriyor: Ağaç gövde kesitlerindeki dairelerin, ağacın hem yaşım hem de iklim durumlarını göstermesi gibi. • Başka önemM bir nokta, dünyamıan yeni bir "Buz çağına" doğru gidip gitmediğinin araştırılmasıdır. Bir kısım bilgine göre, dünya iklimi ısınıyor. Bir an gelecek bu sıcaklık kutup buzlarını eritecek, denizlerin yükselmesine yol açacak. Bu da bütün kıyı kentlerinin 50 metre su altında kalmasına yol açacak. Başka bilginler ise tam tersi görüşteler. Bunlar da, ycrküremizin, on bin yıl önce kurtulduğumuz "Buz çağY'na doğru hızla yol aldığı iddiasındalar. Bulgular, dunyanın, birbiri arkasından, belirli aralıklarla birkaç kez buz çağını yaşadığını göstermekte. örneğin, son buz çağında, Iskandinavya Yarımadası 25003000 metre buzlar altında kalmıştı. Buzlar zamanla aşağıya inerek Kuzey İngiltere'yi, Almanya'yı, Moskova'yı sarmıştı. Amerika1 da da, Kanada ve bugünkü Amerika Birleşik Devletleri 1500 metre kalınlıkta buzlar altında yaşamıştı. 13.000 yıl önce çekilen buzlar, eriye eriye denizleri 100 metre yükseltmişti. Araştırılan bir olay da budur. Bunun yanında, buzlann, buzulların nasıl oluştuğu, buzaltı maden zenginlikleri, petrol kaynaklan, penguenlerin 6 aylık kutup gecesinde 5080 dereceye düşmesine rağmen bu paytak kuşların vücut sıcaklıklannı nasıl olup da hep 37 derecede tuttukları... da araştırılıyor. Güney Kutbu, VVerner von Braun zamanında uzay çahşmaları için de deney yeri oîarak kullanılmıştı. Ilerde daha da çok kullanılacak: Mars gezegenine gitme hazırlıklarının başladığı sırada... Güney Kutbu hem bir frijider hem bir tükenmez tatlı su deposudur. Ilerde ürün fazlaları belki burada saklanacak; bo Üc boyutlu elektron mıkroskobu Yeni mıkroskoplarla hucre içl olaylar, cisim havasızlıktan ölmeden incelenebiliyor. Massachusetts Teknolojı Enstıtusu uzmanları, hucre ıçı olayları uç boyutlu olarak gösteren elektron mıkroskobu yaptıklarını haber vermışler Bunda üç araç kullanılıyor Bırıncısı mıkroskop, ıkıncısı, mcelenek maddeyı 90 derece dönduren bir araç, uçuncusu bir bılgısayar Bu uç aracı bırleştıren grubun başkanı Dr Alan Nelson. şoyle demış "Evvelce, cısımler, havasız bir ortamda ıncelenıyordu Bu yuzd'en canlı oluyordu Şımdı buna gerek Kalmıyor Hucrenın ölmeden ıncelenmesı uç boyutlu göruntu sağlıyor Döndurucu. cısmı 90 derece döndururken bılgısayar da hucreyı özel bir ekrana yansıtıyor " Mıkroskoba "Mıkrotomografı' adı verilmış nasıl yaşadıkları, sıcaklığın ortaJama eksi 23