Katalog

B gerekiyordu. Topluluk, bu taahhutte bulunmuştu. Ancak, siyasi nedenlerle askıda lululdu. Bu fonlar ne zaman serbesl bırakılacak? Tümu tek bir kalemde Türkiye'ye verilecek mi? Bu soruya yanıt verebılecek durumda değilim. Tek söyleyebileceğim Inısus, hukumetimin dörduncu tnali protokolun serbest bırakılmasını desteklediğidir. gitmeliyiz' karşılığını verdi. Şurası meydanda ki, Mrs. Thatcher'in tavsiyesi, Turkiyenın başvuruyu ağırdan alması yolunda. AET Komisyonu uyesi Claude Cheysson Ankara'da bu konuda daha değişik bir lavır aldı... Cheysson'un tutumu neydı? Türkiye'nin istediği zaman başvurabilecegini söyledi. Siz ise Türkiye'nin başvuruda acele clmemesi gerektiğini söylüyorsunuz... Evet, Sayın Cheysson'un basın önünde aldığı tutum kararın Türk hükümetine O Bakın, YÖK reformu orada Nasıl, güzel mi? aşbakanım Bayan Thatcher, Portekiz ve İspanya'nın katılımı ile AETnin karşı karşıya olduğu yeni sorunlara dikkati çekmişti. Tam üyelik başvurusu için acele etmeyin Başkentteki siyasi çcvrelerdeki hava, Türkiye'nin AET'ye lam uyelik başvurusunu bu sonbaharda yapacağı yolıında. Başbakan liırgut üzal'ın başvuruyu bir an once yapmak konusunda kararlı olduğu ve bu kararlılığını haıiran ayında Ankara'ya gelen AET Komisyuııu uyesi Claude Chcjsson'a da ilettigi biliniyur. Başvurunun sonbaharda yapılması halinde, bu girişim Ingiltere'nin donenı başkanlığına rastlayacak. Ingiltere, donem başkanlığı sırasında yapılabilecek muhlemel bir başvuruya nasıl bakıyor? fam uyelik başvurusu yalnııca lngiliz hukümetini ılgilendiren bir konu değıl. Eğer Turkiye başvuruyu yaparsa bu sonbaharda ya da daha ilerı bir tarihte başvuru AET Bakanlar Konseyı'ne, buradan da inceleme için komisyona havale edilir. Bu ınceleme kısa ya da uzun bir zaman alabilir. Türkiye'nin başvurusu çok karmaşık konuları gundeme getireceğinden, bu inceleıııcnin /aınuıı alacağı tahınin edilebilir. Komısyon, bu ıncclemcsını tamamladıktan sonra bir tavsiyede bulunacaktır. Daha sonra da AET ülkelerinin hükumetleri komisyonunun tavsiyesini de dikkate alarak bir karara varacaktır. Başvurunun ne zaman yapılacağını bilmiyoruz. 'Cumhuriyel' aşağı yukarı uç ay önce başvurunun kasım ayında yapılacağını yazdı. Bu konunun Chcysson'un Ankara'dakı temasları sırasında ele alındığını tahınin ediyorum. Cheysson, başvuruyu yapma kararının Turk hukumetine aıt olduğu şeklinde bir tutum aldı. lngiliz hukumetinin görıışune gelince, Başbakan Sayın Özal'ın geeen şubat ayında Londraya yaptığı zıyaretten bu yana değişmedi. Başbakanım Bayan Thatcher, Portekiz ve lspanya'nın katılımı gibı topluluğun karşı karşıya olduğu sorunlara dikkat çekerek, ılk hedefin normalizasyon sürecinin gercekleştırilmesi olduğunu ve topluluk ile Türkiye arasındaki ilişkilerin adım adım götürülmesi gerektiğini kuvvetli bir şekilde vurguladı. Görüşümüzde bir değişiklik olmadı. Sayın özal da, 'F.vel, anlıyorum. Adım adım ait olduğu vc basvuru yapıldığı takdirde komisyonun bunu inceleyeceği yolunda oldu. Ben, Sayın CLeysson adına konusamam. Ayrıca Başbakan Turgut özal'la yaptığı görüşmede de hazır bulunmadım. Kendisının söyledikleri, mutlaka doğru. Hepimiz biliyoruz ki, 1960 tarihli Ankara Antlaşması koşullar uygun olduğu takdirde, Türkıyenin tam ılyelıği olasılığını öngörüyor. Antlaşmada, bunun zamanlaması konusunda hcrhangı bir ifadeye yer verilmemiş. Ankara Antlaşması, aynı zamanda gümrük birliğini de öngörüyor. Şu an gumruk birliği hedefinin uzağındayız. Türkiye'nin başvuru hakkına sahıp olduğu konusunda şuphe yok Dolayısıyla Sayın Cheysson'un söyledikleri doğru. Karar size ait. Biz ise şunu söylüyoruz: Atılması gereken birçok adım ve normali/asyon surecinde katedilmesi gereken önemli bir yol bulunduğuna inanıyoruz. Öncelik bu hedefc vcrilmeli, bundan sonraki durum daha sonra ele alınmalı. Eğer Turkiye, daha hızlı gitmek isterse, bu oııun hakkıdır. Ancak, biz adım adım yol alınması şeklindeki göru^umuzü koruyacağız. Aaa! Uçuyor da Tam üyelik dışında tercihler Tam uyelik konusundaki tngiliz lutumundan sö/ elmişken, Kasbakan Thatcherın geçen sııbal ayında Başbakan Özal onııruna verdigi yemekle yaptığı konuşmaya deginmek istiyorum. Bayan Thatcher, bu koııuşnıasında oncıligin ilişkilerin normalizasyonu ve gumruk birliğine vcrilmcsi gerektiğini söyledikten sonra 'önce bu ıvedı hedefe doğru çaba sarfedelim ve geleceğe dönük diğer tercihleri açık tutalım' demişti. Başka bir deyişle, TurkiyeAET ilişkilerinin gelecegi için birden çok 'tercih'len söz etmişti. Kaç tane seçenek var? Bilmiyorum. Başbakanımızın bu açıklamasını yaparkcn düşıindüğu tercihlcrden birinin tam Uyelik olduğunu zannediyorum. Türkiye ile AET arasındaki ortaklık antlaşmasında, tam uyelik dışında başka bir tercih var mı ki? Bütün bildiğim şu, Ankara Antlaşması koşullar olgunlaştığı takdirde, Türkiye'nin tam uyeliği olasılığını öngörüyor. Hiçbir anlaşma bundan daha ilerı gidemez, çünkü tam üyeliğin müzakere edilmesi gerekir. Uzun dönemde bu muzakerelerin başarılı olup olmayacağı şimdiden ne sizin, ne de benim söyleyebileceğim bir husustur. Başbakanımın verdiği mesajın özu şu: önce öncelikli konuları halledelim, ondan sonraki durumu, o zamanki koşulların ışığında değerlendirelim... Tabii uçar. Japon modeli Hem ayaklı, hem kanatlı. YÖK Bajkanı Ihsan Doğramacı ve Islam Türk Kiiltür Araftırma Merkeıi Müdürü Ekmeleddin lslamoğlu. (Fotofraflar: MEHMET AKİF)