Katalog

Londra'nın Babıâli'si müzelik mi olacak? Bazı taşra gazeteleri ve Times'tan sonra Daily Telegraph ve Observer da Ingiltere'nin Babıâlisi Fleet Street'ten taşınıyor. Sendikacılar, matbaa işçileri ve pub sahipleri üzgün. Dally Mlrror Sunday Mlrror The People The Sun New* of the VVorld Parlamento on Su he Standard THAMES NEHRI Sunday Telegrap Daily Telegraph CSKİ VEDLEŞİM VENI VERL6JIM RAGIP DURAN aha 16. yüzyılda "dünyanın basın merkezi" sıfatını kazanmtş olan Londra'nın gazete, matbaa semti Fleet Street, muhafazakâr egilimli Daily Telegraph ve ortasol egilimli pazar gazetesi Observer'ın da taşınmasıyla terk edilmiş sokak görünümü almaya hazırlanırken, tşçi Partili yerel yönetirnler, sendikalar ve sol egilimli işverenler bir araya gelerek 1987 nisanından itibaren yeni bir pazar gazetesi çıkarmaya karar verdiklerini açıkladılar "News on Sunday" (pazar haberleri) adını alacak gazetenin kuruluş çalışmalannın başında Manchesterli bir işadamı bulunuyor. "General Foods" adlı bir besın maddeleri firmasının sahibi olan Nicholas Horsley, yeni gazetesini şöyletanımlıyor: "Evel, açıkça ortanın solunda yer alacağı/, ama ne tsvi Partislnin, ne de sendikaların kolesi olacagız. Bagımsız, renkli olacagız. Yani eğlendirici olacagız, degisik olacagız." Gazetenin kuruluşu için gerekli olan 6.5 milyon sterlin (yaklaşık 6.5 milyar TL.) bir yıllık süre içinde toplanabildi. Batı Avrupa'da en yüksek gazete okuma oranına sahip olan Ingiltere'de günde ortalama 40 milyon gazete satılıyor. Toplam satış sayısı ise pazar günleri, renkli eklere rağmen, fiyatın iki katına çıkması nedeniyle 20 milyon dolayına düşüyor. öte yandan Ingiltere'de çeşitli konuları işleyen 1200'ü aşkın haftahk dergi yayımlanıyor. 1960'lara kadar, sol egilimli okurlar, "DaUy Mirror", "Dally Herald" ve "News Chronicle" arasında seçim hakkına sahipken, "radikal sol" olarak tanımlanan "(iuardlan"ın dışında bugün sadece "Daily Mirror" yaşamını sürdürüyor ve hâlâ tşçi Partisi'ni des san 1987'de piyasaya çıkması beklenen "Newürekkep son Sunday" gazetesini maddi ve mali olarak Sokağı" olarak da destekleyen sol eğilimli aydınlardan yazar Ken anılan Fleet Street, Follett, "Ingiltere'de gerçek anlamıyla sol, raLondra'da, Thames dikal sol bir gunluk gaıeteyc ihtiyacımı/ var. Nehrine paralel, OrtaBu ülkedeki gazetelerin buyuk bir çogunlugu çağ kent merkezinin sağ egilimli" diyerek bu eksikliği vurguluyor. önemli bir parçası. Sol egilimli basının güç yitirmesi kimi uzÜnlü Saint Paul Kilimanlar tarafından geleneksel basın merkezi sesı ile mali merkez Fleet Street'in gözden dUşmesiyle açıklanıyor. City'nin arasında uzaFleet Street'te yıllar süren mücadelelerden sonnan dar bir cadde, ra matbaa ve yazıişleri çahçanları, gazete işözellikle iş saatlerinde verenlerine çeşitli haklannı kabul ettirebilmişolağanüstü kalabalık lerdi. özellikle, işverenlerin gazetenin gUnlük ve trafık hep tıkanık. yayın politikasına karışmaması, bu alanda\ka16. yüzyılın ortalaTlmer zanılan en büyük başarı olarak değerlendırirına doğru, Wynkyn Guardlan liyordu. Ne var ki, Avustralya doğumlu Arhede Worde adlı bir rikan yurttaşı Basın tmparatoru Rupert Murmatbaacının gelisiyle, EET" doch.Times, Sun, News of the VVorld ve Sunday Times gazetelerini, Fleet Street'ten Wa basın dünyasının merkezini oluştur^ı Fleet lly Expret« Street, 1702 yılında ilk günlük gazeteyi ağırhSunday EupreM yor: Daily Courtanl. Gazeteciliğin 'altın çağı' The Star olarak adlandırılan 19. yüzyılda ise Fleet Street, tüm dünyanın basın merkezi haline geliyor. niE*M»TIM!:.S Ünlü lngiliz haber ajansı Reuter de, 85 numaTHE SurfBRV TIMES radaki dev binada hâlâ görkeminı koruyor. Eski pubları, kâğıt depoları ve matbaacıhkla ilgili tüm yan sanayi kuruluşları ile Fleet Street gerçekten de mürekkep kokan, rotatif sesli bir cadde. Ne var ki, son yıllar içinde, işverenler, artan maliyetler ve sendikaların kimi zaman aşın taleplerini karşılayamaz hale gelip, teknolojinin meydan okumasına karşı çare olaTHE GUARDIAN rak modernleşme yoluna gitmeye karar verince, maliyeti düşürmek için, personel giderlerinden kısıntı yapıp, gelişmiş tekrıolojiye büyük yatırımlar yaptılar. Bu dönenıin en tipik örneği "Today" gazetesi. lngiltere'nin ilk NDtt IMM.ItU'H renkli günlük gazetesi, bugünlerde mali bunahma girdi. Hattâ gazetenin hisselcrinın büyuk bir bölümünün Observer gazetesinın işvereni tarafından satın alınacağı söyleniyor. YAZIIŞLERININ TA$INACAGl YER HENUZ BEUI DE6IL pping'teki süper modern, elektronık matbaaya taşımasıyla, Fleet Street'teki güçlü sendikaların baskılarından kurtulmayı başardı. Böylece gazetelerinin günlük yayın siyasetlerini de, etkilemeye başladı. NVapping'teki yeni matbaa önünde, eski gazeteciler grev ve eylemlerini sürdürüyor. Anlaşmazhk mahkemelerde henüz sonuçlanmadı. Ûf SUNDAY L'XPRESS Fleet Street, Ingüiz basmınm 500 yılhk mekâru. 19. yüıyılda tüm dünya basınmm da merkezi haline gelerek altın çağım yaşayan Fleet Street Türkçe anlamı, Füo Sokağt şimdi bazı "gemilerln" battığı, bavlanmn da ümanı terk ettiği hüzünlü btr geçmiş zaman mekiıu olma yolunda. Son yülarda, artan maUyetler ve sendikaların aşın talepleri karşmnda, gelişmiş teknolojinin kanatlan altma gimeye karar veren birçok gazete patronu, Fleet Street Ji terk etmeye karar verdi. teklıyor. Sağ egilimli gazetelerden, popüler kategoride yer alan "Daily Express" ve "Daily Mail" 2 ila 4'er milyon tirajını sürdurürken, ciddi türdeki "Daily Telegraph" Kanadalı yeni patronunun girişımleriylc teknolojik açıdan modernleşmeye başladı. 1960'lardan bu yana kapanan üçüncü gazete ise "Reynolds News." Sol egilimli günlük gazetelerin gerek sayısında, gerek toplam tirajlarındaki azalmayı, "New Statesman" ve "Tribune" gibi haftahk, ancak esas olarak 'aydın okurlara' seslenen haftahk dergiler de dengeleyemiyor. Ni YEft DE6l$TIRME PROJELERI HEMUZ KESINLESMEMIS Sonuç olarak Ingiltere'de son 10 yıl içinde, yeni okur kitlesi ortaya çikmadı, ayrıca reklam gelirleri pastası da yeni gazeteleri besleyecek kadar büyümedi. Dolayısıyla satışlar artmayınca, işverenler maliyetlerı düşürmek, kârı azaltmamak amacıyla gelişmiş teknolojinin kanatlan altına sığınmaya karar verdiler. Ve böylece Fleet Street müze olmaya aday olduğunu artık açıkca ilan etti... U Fleet Street'den bir manjara: Seçim günü DaUy Telegraph gaıetesinin önü. 15