Katalog

I S1V1: Sirke BEN NASiU KuL Hamarat bir Çeşitli lezzetleri dengede tutan bir besin maddesi olmasımn yanı sıra, sirke av etlerinin korunmasında da kullanıhr. Mutfağın dışında da birçok görevleri vardır sirkenin... çekleşti. Asitli fermantasyonun canlı mikroorganizmalar sayesinde olduğunu kanıtla dı. Peki, neydi bu hayvancıklar? Ne yiyip içiyorlardı? Uzun sürc bu tam olarak bulıınamadı. 1953'e kadar. Bu tarihten itibaren sirke teknolojisi tamamiyle değişti; zira sirkeyi sirke yapan esas sorumlu keşfedildi: "Aselobakter" denilen bir cins bakteriydi bu. Bu da herhangi bir şekilde veya her şart altında gelişmiyordu. Yeni aletler, yeni yapım şekilleri gcrçekleşlirildi ve sirkecilik moderni/,e edildi. Japonya'da Ö7Ü alınıp fermente ettirilcn pirinç, nişasta; Ingiltere'de nıalt hülasası; Ortadoğu ülkelerinde çeşitli meyve suları, üzüm, elma, hurma ve Kuzey ülkelerinde üzüm, elma şarabı vc de alkolden sirke uretilir oldu... Birçok ülkede tarhunotulu siıke sevilerek kullanılıyor. Yeşil biberli, naneli, limonlu sirkeler de revaçta. Zira, sirke çeşitli lezzetleri dengede tutari harika bir besin maddesidir. Sirkenin başka marifetleri de var. Suzulmüş (filtre) kahve içen ülkelerde, son yıllarda sirke tüketimi nerdeyse iki kalına çıktı. Çunku sirke elektrikli kahve makinelerini kireçten arıtan en ideal temizleyicı. Patateslerin altın sarısı rengini korumak, cam, lavabo ve kristal vazoları parlatmak, halıların rengini daha cazip yapmak, mazot kokusunu gidermek, yeni ayakkabıları yunııışatmak, yünlülerin yumuşakhğını korumak, ipekli kumaşları canlandırmak, siyah kumaşların parlaklığını gidermek vc tam tersine saçlara parlaklık kazandırmak gibı marifetleri saymakla bitmez... Hele şu sıcak günler içinde en önemlisi, sirke sürulmuş vüeuda sinek gelmemesi... Avrupa ülkelerinde hâlâ kendi sirkesini kendi üreten epey ev hanımı var. üenellikle şaraptan yapıyorlar. Bunun dışında birçok evde ballı, frambuazlı, çilekli, dutlu veya bilumum şifalı ya da aromatik otlarla sirke yapıyorlar. Bu sirkeleri teruhe göre genellikle salatalarda veya zevke göre, çeşitli et yemeklerinde kullanıyorlar. U Mizah terihinden Bu karikatürü yorumlar mmniz? Basında her gün yüzlerce karikatür yayımlamr. Kimi zaman uzun bir düşünce süresi sonunda, bu karikatüre kendimizce bir yorum yapıp, çizer işte bu mesajı bize iletmek istemiş deriz... Acaba gerçekten bu karikatürleri doğru olarak yorumlayabiliyor muyuz? Mizah Tarihinden köşemizde bazen bir parti, bir işçi liderine, yazar, sanatçı ve değişik meslek gruplanndan kişilere karikatür gösterip, bu karikatürlerin yorumunu isteyeceğiz. Bu hafta karikatürünü yorumlattığtmız çizer Turhan Selçuk. gp*fSö^ • TURHAN SF.LÇUK'urı bu karikatürünün altına, pck çok karikatüründe olduğu gibi yakişacak olan en güzel lejand YAZlSIZ'dıı. Çunkıi Turhan, genelde çok somut gerçekieri vurgulayan eşsi/ bir tıstadır. (iüldürüsü de kara güldurudüı. Her türlü yorııma da açıktır. Izleyicisini tartışmaya ve daha da önemlisi duşünmeye çağırır. Adeta zoriar. Ben yukarıdaki karikatüre baka baka, hiç güldürü yeteneğim de olmadığından bııla bula şu lcjandt buldum: Urtalığı temülemck ivin bazı kafaları ktsmek gerek. Anıa, Turhan kadar insancıl, barış yanlısı bir sanatçının bunca acımasız ve katı olabileceğini de sanmıyorum. Bir de belki cadaloz ve kinci bir eşin şu sö/leri söylemesi olası: BANA SÜPÜRGK AI.MAZSIN HA! Ya da, BKN SAÇIMI SÜPÜRGi: IDFCKGIME SEN SAKALINl ET! llhurrıi Soysal (Gazeteci, yazar) • Bu karikatür, kocasının tahakkümüne yıllarca baş eğen kadının şuuıunıı kaybedip, kocasına isyan ettnesidir. "Ben sa<,ıını sanu yıllarca süpürge ıllim, hunıiaıı böyle ben de senin sakalını süpur«c cdiyorum" demcsidir. Ahdutlah Baştürk (DtSK Genel Başkam) • Insanın değer açısından kıymeti olmayıp süpürge yeıiae kullanılrnası. Alı Şanlı (Çiçekçi) • Bu karikaıür, gericiliğin lıı/la yayıldığı günümüzde, onların daha güçlü vc daha çirkef azınlıklar desteğiyle nasıl kukla ınsanlar haline gelip, el birliğiyle ozgür ve uygar insan düşüncesini yok etmeye çalışmalarını içeriyor. Ozlem Salman (Yüksekokul öğrentisi) • Sokağa pisletenin kafasını kesip sakalıyla süpürürüm. Salifı Bıyıklı (Kupiti) er mutlak dolabında şckerin, yağın, tuzun, biberin yanında çok sık kullandığımız, salatala r ımızin üzerine bolca döktüğümüz, antik medeniyetlerden çağımıza uzanan sirke de yerini alır. Bütün iklimlerde, her ırktan irısan çağlar boyunca tuz lezzetini beninv.ediği gibi, asitli yiyecekleri de severek tüketmiş. Tahılları, meyveleri, hatta sütU bile çeşitli şekillerde mayalamış. M.ö. 15. yüzyılda yapılmış bir freske göre Mısırlılar şaraptan sirke yapıyorlaıdı. Incil'de de Booz, Ruth'a, "Gel ekmeğimizi sirkeye batınp yiyelim" der. Yunanlılarda ve Romalılarda masada her zaman bir "oxibafon" ve "acetabulum" bulunurdu. Gelen misafirlerin ekmeklerini batıracağı sirke kaplarıydı bunlar. Romalıların go/de içkisi sirkeli sıı idi. Hıristiyanlık yayıldıktan sonra birçok ulkede çarmıhtaki lsa hcykclinin ağzına sungerle sirke damlatıhrdı. Sirkenin başka marifetleri de var. Anibal'in, dillere destan olan Alpleri geçişi gibı... Üstlerine sirkeyi döküp kayaları crittikten sonra fillerini geçirmedi mi? Acaba sirke nasıl keşfedildi? Herhalde o da geçen yazımızda sözünü ettiğimiz kahve gibi veya bazı peynirler gibi, tesadüfendir... Şarap, hava ile temas edince lezzeti dönüyor, ekşime yapıyor. Fakat bu ekşime damak tadına pek fazla hitap etmediğinden, bazı işlemlcrlc onu daha lezzetli hale getirdiler. Sirkecilik tam bir mcslck haline dönuşmuştu. Herkes kullandığı yöntemi bir ;>ır gibi saklıyordu. "sirkeci dernekleri" bile vardı. 9. Charles zamanında, 1567 yılında, Paris'te kırmızı şapkalı, önlüklü çocuklar, sokak sokak gezip sirke satıyorlardı. 15. yüzyılda Namur Kontesi elma sirkesi yaptırıyordu. Elmasuyunu bülün kış bekletip şişelere dolduıtuyordu. Yavaş yavaş birçok ülkcde de çok tutulan bir sirke oldu elma sirkesi. H Ballı sirke IHalzemo Siyasi Atasözleri Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık, tükrüğü yutarsam siyaset. Atılan oy geri dönmcz. Ayıpsız iktidar arayan iktidarsız kalır. Bakma ile usta olunsa muhalefetin Mecliste olması gerek. Balık ağa girdikten, siyasi koltuktan düştükten sonra aklı başına gelir. Balıkla, parti baştan kokar. Balık tavada, tavşan ovada, geveze muhalif kodeste. Dag dağ üstüne olur, parti parti üstüne olmaz. Dağ dağa kavusmaz, muhalif muhalife kavuşur. Dağ tavşansız, iktidar burunsuz olmaz. Dağdan gelen dağa, partiden kovulan başka partiye gider. Damdan düşen damdan dtlşenin, iktidardan du$en de iktidardan düşcnin halini bilir. Davul çalan isitraez, derdini dinlemeğe kalkar. Ecele çare bulunmaz, muhalefete bulunur. Edepli edebi edepsizden, iktidar iktidan eski iktidardan ögrenir. Eğreti atla sallantılı koltuğa binen tez iner. Eğri ağaca yayım, her partiye dayun deme. Egri iktidardan doğru i$ çıkmaz. Eğri otur, doğru söyle. Ekinci yağmur ister, muhalif kurak, her ikisinin muradını verir halk. Ekmeğini it yer, yakasını bit, dert dinletmek isterscn muhalefete git. 125 gr. bal /4 lt. su 10 gr maya 200 gr. sirke 3 Balı toprak bir kabın içine koyun. içine maya, ılık su koyup, 45 gun mayalandırın. Sonra sirkeyi içine dökün. Filtre edip kavanozlara doldurun. Yapılış Sirke, salatalarda olduğu kadar, birçok besin maddesi için de koruyucu olarak kullanıldı. Avcılaı avladıkları hayvanları eskidcn sırkcye yatınp, bozulmadan uzunca sure saklıyor, balıkları da sirke ile yarı konserve yapıyoılardı. Hardal tohumu alıp, hardalını herkes evinde yapıyoıdu. Tıbbi yönden de sirke evlerde çok kullanılırdı. Ateş duşurmeye, böcek sokmasına, ısırgan otu yakmasına karşı sirkeye"başvuruluyordu. Hatta doğurnda zorlanan kadınlar, sıcak sirke buhanna oturtulurdu. "Sirke devrimi" Louis Pasteur ile ger Frambuazlı, çilekli, dutlu sirke 500 gr. meyve Vı lt. sirke 750 gr. şeker Toprak bir kabın içine meyveleri koyun. Üstüne sirkeyi dökün. Sıkıca ağzını kapatın. 40 gün bir köşede kalsın. Süzün şeker ilave ettikten sonra 56 dakika kaynatın... Soğutup, şişelere doldurun. Doknuş l?5« HAKAN DERMAN 21