Katalog

Kızılderili dualarından Zerdüşt törenlerine... Kıulderüireis "Yılan"(ortada) vesahnentn dört biryamndayer alan Müslüman ve Hıristiyan dininden temsllciler, pıda tüplanarak şükranlarını stınar, düşlerini "Dünya Dinler Kongresi"nin paylaşırlar. Delaware Kızılderililerinin ozgün açıhşında dualarını okuyorlar. adı da "sıradan insanlar" anlamına gelen "Lene Lanape" iıniş... Evet, biz de Amerika'daydık... Seksen beş ulustan, dünyanın başlıca NEVZAT ERKMEN dinlerini temsil eden altı yüzden fazla din adamı ve tanrıbiliınci 1521 Kasım 1985 arasında ABD'nin New Jersey eyaletindeki McAfee in kişi olağanüstü bUyük bır sa kentinde toplanan Dünya Dinlerl Kongresi'nlonda iç içe daireler oluşturtnuş de bir araya gelmişti. bir biçiminde oturuyorduk. Bu daireler evreni, güneş sistemini Bu kongre, 1893 Şikago Dünya Fuan'yla ve dünyayı temsil ediyordu. birlikte başlatılan birinci Dünya Dinleri ParMerkezde ise, kare biçimde sah lamenlosu'nun yuzüncü yıldonumünü kutlanenin ortasına yerleştirilmiş alev alev yanan mak aınacıyla 1993 yılında toplanacak olan bir ateş vardı: Tüm enerjilerin kaynağı olan, dinler arası çahşmaların bir aşamasını oluştusonsuz bilinmezliğiyle, zihni, belleği, ruhuyla ruyordu. 1989 yılında ikinci bir ara kongre dainsanlığın özünü, mayasını simgeleyen bir ha toplanacaktı. ateş... Hepimiz oturmuş, bu ateşe bakıyorduk. Din adamları, bilgınler ve din kurııluşları madıkları kanısındaydı. Tıpkı Birleşmiş Millellcr gibi, bir "Birleşmiş Dinler Topluluğu"nun gerçekleştirilmesiyle bu sorunların çdzülebiieceğine inanıyordu. "tşle, Dünya Dinleri Kongresi' de bu yolda atılan ilk büyiik, öncmli ve tarihi adımdır" diyordu M o o n . Bir Zerdüşt, sevgiyi ve bilgeliği simgeleyen Zerdüşt tanrısı Ahura Mazda'y . ulaşmaya çalışırken, Kızılderili reis, "Ulu Ruh"a sesleniyordu... Her renk ve her dinden insanlar "dinler arası" bir iletişim kurmanın peşinde, bir araya gelmişlerdi. bilseydim, dünyanın en iinlii Gospel müzikçilerini hııra>u getirirdiın bugün" diyerek, bin İjişiye birden Gospel şarkıları söyletti. Kongrenin en coşkulu anlarından biri olmuştu bu. Uluslararası Dinler Vakfı, bu yıl da yeni bir girişim içinde: Dunya Dinler Arası Gençlık Teşkilatı... Bu teşkilat, çeşitli dinlerden gençleri bir araya getirerek, UNESCO'nun Dünya Gençlik Teşkilatı'nın benzeri çalışmalar yapacak. Ücüncü Dünya ülkelerindeki sağlık, eğitim, tarım gibi alanlardaki sorunlara çözümlcr bulmaya çalışacak... Bu girişimin ilk adımı, bu yıl 10 temmuz 10 ağustos tarihleri arasında Senegal'e tüm dunya dinlerini temsil eden 200 gencin gönderilnıesiyle başlatıhyor. Türkiye'den gençlerin de katılacağı bu projede, 200 genç Senegal hükümetiyle isbirliği yaparak ağaçlandırma, okul inşaatı ve köylere sağlık gereçleri ulaşımında çalışacaklar. Senegal'deki bütün masraflar, Uluslararası Dinler Vakfı'nca ödenecek. Ancak gençlerin gidış donüş uçak biletlerini, bu pıograma katkıda bulunmak isteyen kişiler ya da kuruluşlar ödeyecek. B Bin kişilik koro Kongreye davetli 700 kişiden 6()0 kadarı gelmişti. Katılanlardan kimilcri eşlerini ve çocuklarını da getirdiklerinden, konukların sayısı bini buluyordu. Genel konferanslarda, üç ayrı geniş restoranda kongrenin toplandığı otelin uçsuz bucaksız koridorlannda, bahçelerinde, yüzme havuzlarında, golf sahalarında rasılıyordunu7 bu bin kişiye ve diğer kongre yöneticilerine. Müslüman, Hıristiyan, Musevi, Taoeu, Hindu, Budacı, Tantracı, Konfüçyüsçü, Zerdüşti, Sih, Jainist, ilkel Afrika dininden ya da Kızılderili dininden genç, yaşlı, kadın, erkek, Asyalı, Afrikalı, Avustralyalı, Kuzey ve Güney Amerikalı, Avrupalı, beyaz, siyah, sarı ve Kızılderili turlü türlü giysili ve hepsi birbirini "brolher" (erkek kardeş) ve "slster"(kız kardeş) diye çağıran bin kişi... Bu bin kişinin on ikisi de Türkiye'den gelmişti. Kongreye Türkiye'den katılanların arasında, Dr. Kasım Gülek ve eşi Nüüfer Gülek'in yanı sıra, Dokuz Eylül, Marnıara Üniversitesi, Ataturk Üniversitesi öğretim üyeleri, birkaç öğrenci ve bir de Kıbrıs Müflüsü Rifat Mustafa Yüceltan vardı. New Jersey ve New York'taki sekiz günümuz gervekten de örnek bir scvgi, dostluk, barış, kardeşlik havası icindegeçti. Değişik ulus ve dinlerden bin kişinin surekli bir arada oldıığu bir yerde, alışılmadık bir esenlik, bir hu2W vardı. 18 kasım gunu kongreye, öğleden sonra zenciler mahallesi Harlem'deki büyük bir kilisede devam edilecekti... "F.n çarpıeı zenginliklerle yan yana yer alan en yiıreklcr acısı yoksullııkları da si/lere göstermek istiyoruz. Zira dış dünyada her >oy bu kongre ortamında oldugu gibi değil..." dcnıişlerdi bizlere bir gun ünceki toplantınıızda. Turistik ziyaretlerimi? sırasında alışveriş için de biraz zamanımı/ vardı... Sonra gorkemli güzellikler, temizlikler, varsıllıklar aınsından geçip mide bulandırıcı pıslikler, onıılmaz saynlıklar diyarı Harlem'e vardık. Kilisedeki koıuışnıalar bitince, kilisenin genc ve uzuıı boylu (Harleın Globetrotters Basketbol Fakımı'ndan l'ırlayıp gelmışe benzeyen) zenci başrahibi bu önernli günıl giızel bariton sesiyle "(»ospel" şarkıları söyleyerek noktaladı. Pıyano eşliğinde uçu kadın, biri erkek dört /encinin Gospel konseri sırasında bu içlı, oynak "blues" benzeri müziğe aşina olan davetliler de konsere katıldılar. Bunu gören genç başrahip, "Boylesine ilgi duyacagınızı Ateşin dört bir yanında tüm dınlerden birer temsilci, yüzleri bizlere dönük, sessiz duruyorlardı... Dclawarc Kızılderili kavminden Reis Richard Snake (Yılan), yakılan buhurlurdan çıkan kokulu duınanlar arasında, elindekı bir munuın fitilıııi urtadaki aıeşlc tutuşturdu. Bu aieş, dünya uyuın, barış ve anlayış ağacının çiçeklenmesı için herkese dağıtılacaktı. Kı/.ılderili Reis "Yılan", elindcki yanan nuımla, sahnede bizlere dönük durun öbür din temsılcilerinırı cllerindcki mumları da yaktı. Sonra Reis Yılan, Kızılderili şaınan Kara Geyik'in şu sözleıini yineliyordu: "Güzlerimden yaşlar durmaz akar, ey Ulıı Rulı, Ulu Rulı Hüyükatam, gozlerimden yaşlar boşanırken sana ağacın hiç çiçeklennıediğini soyluyoıum. Şimdi senirı karşında acınası bir yaşlı adaın duıuyoı, ben duşmüşüm, hiçbiı şey yapmamışım. Bcn daha küçücükken kolumdan lutup da beııi gelirdığin bu dünyanın oıtasında yaşlı halımle durmuşum, Buyıikaia, Büyükatam, ağacımız kurudu!" "Işte gene, belki de son ke/., bu yeryüzünde bana öğrettiğın düşü anımsıyorum. Ola ki kutsal ağacımızın köklerindeki küçuk bir uç hâlâ yaşanıaktadır. öyleyse besle onu, yapraklansın, çiçek açsııı, tuın dalları öten kuşlarla dolsııiı. Dinle beni, kendim için değil de ıılusum adına dinle beııi; ben yaşlıyım. Beııi dinle ki, iıısanlarını yeniden bulsunlaı o berekeıli yolu, koıuyucu ağaeı." arasında dünya çapında bir bilgi, düşunee ve dostluk alışverişi ortamının yaratılmaya çalışıldığı kongrenin amacı, dünya bansına katkıda bulunabilmek. Kongrenin "Klasik Köklerimizin Yeniden Tanınması ve Çağdaş Soruıılarımıza Çözum Arayışları" diye belirlenen çalışmaları arasında bellibaşlı dinlerin öğretileri üzerinde genel konfcranslar ve on beş yirmi kişiden oluşan küçük grup görüşmeleri yer aldı. Bu grup çalışmalarına katılanlar 12 ayrı konuda birer bıldiri sundular. Konular, dünya dinlerinin, dunya barışının gerçekleştirilmesine ııasıl katkıda bulunabileceğini araştıran türdendi: Dinler arası diyalog, çağımızda latklik, yoksulluk ve insan hakları gibı. Her dinin duası Kızılderili rei.si Richard Snake'in ardından Hindu, Budacı. Taoeu, Zerdüşti, Musevi, Hıristiyan ve Müslüman temsılciler, birer kopyaları bizlere de dağıtılan, kcndi dualarını oku yorlardı. Kııran'dan okunan ayeliıı henıen ardından udi Geoıge Mgrdichian (Mıgırdıçyan)'ın yonettigi Alhanıbra miizik toplulugıınun konseri başlamıştı. Ut, diz kemanı, tet", dumbelek ve şan. . Ardından "Yavuz geliyur Yavu/"ıın bülun sulonu çınlattığını işitnıiştik. Kongre boyunca, bütıın hafta katılanlarındeğişık sanat, şiir ve dans gosterileriyle dinler arası kıılturel biı hava yaralıldı. Ayrıea kongrenin sonuvlanacağı New Yoık'a geçmedcn once, McAfcc'deki her sabahımı/, değişik bir dınin değişik törenleriyle başlıvordıı. Kongre, Koreli din adanıı Sıın Myung Moon'un kurduğu, dınsel diyalog vc ııyunı yolııyla dünya barışını destekleyen ve kâr amacı gutmeyen bir kuıııluş olan lluslarurası Dinler Vakfı'nca du/eıılendı. Sun Myung Moon, devlct adamlarının, işadumlarının bu sorunlara henüz bir çare bula SUN MYUNG MOON KİMDİR? Sun Myung Moon, 1920 yılında Kore'de doğmuş Hıristlyanlığı kabul eden bir allenln seklz çocuğundan beşmcisi. On altı yaşındayken, dunya sorunlanmn insanın kendlslnl dlnsel yola adamasıyla çözümlenebıleceğine inanmış. 1946 yılında Kore'nin Japon işgallnden kurtulmasıyla Moon, Ouney Kore'de öğretllerlne başlamış. Daha sonra Kuzey Kore '/e geçmiş. Orada, dlnsel faaliyetleri resmi makamların dikkatini çektlğinden, yakalanarak kendlslne işkence yapılmış. Ancak öğretisini gene de surdürmuş ve gene tutuklanmış. Bu kez zoria ağır Işlerde çalışmaya mahkum edilmlş. Ûç yıl tutuklu kaldıktan sonra, Kore Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler'e ait kuvvetler tarafından kurtanlmış. Moon, daha sonra Guney Kore 'dekl Pusan kentine gitmlş, orada karton kutularla çamurdan kurduğu bir kulübede öğretısıne yeniden başlamış. 1954 yılında Blrleşik Kıllse'yi kurmuş. 1960'ta Hak Ja Hanile evlenenMoon'unon uççocuğu var. \ Şeksen beş ulus Delaware Kmlderilileri Bering Boğazı'nı geçerek Anıerika'ya göç eden Asyalı kavimlerin öncüleri olduklarına inanırlar. Ortasında ateş yanan ve doğııyu, batıyı, kıızeyi ve güneyi simgeleyen dört kapılı tahtadan yapılmış bir ya 14