Katalog

12 13 ARALIK 2009 / SAYI 1238 Balkon bahçıvanları işbaşında! Pembe Domates Ağı, doğal tohumlara, nesli tükenmeye yüz tutan “pembe domatesler” üzerinden sahip çıkıyor. Onlar doğal döngüsünü “kent tarımı” yöntemiyle sürdürüyor. ŞİRİN GÜVEN T ohumculuk yasası, GDO’larla ilgili yönetmelik derken temiz tohuma ulaşmak iyice zor hale geldi. Yani işin aslı yerel tohumlarımız ve biyolojik çeşitliliğimiz yok olma tehlikesiyle yüz yüze, gıda güvenliğimiz ise elden gidiyor! İşte Avniye ve Mehmet Ata Tansuğ çifti bunlara karşı harekete geçmiş ve bizim topraklarımıza özgü olan “evladiyelik pembe domateslere” sahip çıkmışlar. Onların İstanbul’daki evlerinin balkonunda başlayan serüveni şimdi Türkiye’nin dört bir yanına yayıldı. Kurdukları “Pembe Domates Ağı” ile 2 binin üzerindeki üyelerine doğal pembe domates tohumlarını ulaştırıyorlar. Avniye Tansuğ, amaçlarının doğal pembe domates tohumlarına sahip çıkmak, onları terminatör teknolojilerden, kâr peşindeki çevrelerden, doğa düşmanlarından uzak tutmak ve kentte de doğal tarımsal üretim yapılabileceğini göstermek olduğunu söylüyor. Pembe domateslere sahip çıkmaya sizi ne itti? Biz pembe domatesle 2005 yılında tanıştık. Aslında yıllardır çocukluğumuzun gerçek domateslerinin arayışı içindeydik hep... Kırmızı, güzel kokulu, lezzetli, etli domateslerin... Pembe domates, bu özelliklerin tümüne fazlasıyla sahip. Hiç duymamış olmamızın nedeni çok ince kabuklu olduğundan çabuk bozulması, bu yüzden çarşıya pazara yollanamaması. Bunu sonradan öğrendik tabii. Pembe domatesin kokusu ve lezzeti o kadar güzeldi ki ondan bir kere yiyen kolay kolay başka domatesleri beğenmezdi... Dolayısıyla sahip çıkılması, herkesin bundan tatması ve yaygınlaşması gerekiyordu... Balkonda yetiştirerek temiz pembe domatesleri çoğaltma fikrini nasıl buldunuz? Bizi pembe domatesle tanıştıran arkadaşlarımız Hakkı ve Sevinç Baliç, domatesi annelerinin Çerkesköy’deki bahçesinden getirmişlerdi. Anne Baliç, her yıl çekirdeklerini temiz bir tülbent üzerinde kurutup bir sonraki yıl ekerek bu domatesleri 50 yıldır doğal yöntemlerle yetiştiriyordu o zaman. Belki içgüdüsel, bizimkilerin de çekirdeklerini saklamıştık. 2006 baharında “Bu tohumları ne yapsak” diye düşünürken, doğal tarımla ilgilenen dostumuz Münevver Eminoğlu, pekâlâ balkonda da yetiştirebileceğimizi söyleyerek bizi teşvik etti. Tohumları evde çimlendirdik, fideler oluştu. O fideleri eşe dosta dağıttık ve böylece bu işe gönül veren dostlarımızla birlikte amatör balkon bahçıvanları olarak bu nadir tohumların doğal döngüsünü “kent tarımı” yöntemiyle sürdürmeye karar verdik. AMAÇ TOHUMLARI KORUMAK Pembe Domates Ağı’nın amacı nedir? Topladığımız bilgileri ve pembelerin geçirdiği evreleri belgelemek ve paylaşabilmek için adını “Evde Pembe Domates Serüveni” koyduğumuz (http://pembedomates.blogspot.com ) bir de web günlüğü açtık. Internette günlüğümüze rastlayan ve bizim gibi nitelikli domates özlemi çeken diğer insanlar da bize katıldı. Böylece bir ağ oluştu... Bu ağın amacı tamamen karşılıksız olarak bilgi, deney ve tohum paylaşmak, kentte de doğal tarımsal üretim yapılabileceğini göstermek. Temel amaç evladiyelik doğal pembe domates tohumlarını korumak; terminatör teknolojilerden, kâr peşindeki çevrelerden, doğa düşmanlarından... Pembe Domates Ağı’nın bugün kaç üyesi var? Bugün üye sayımız 2 bini aşmış durumda. Ülkenin her köşesinden üyemiz var. İklim koşulları açısından bu nazenin domates daha çok Marmara ve Kuzey Ege’yi seviyor, o yüzden bu bölgelerden daha çok üye var. Ama Sivas, Diyarbakır, Trabzon, Artvin, Konya gibi umulmadık yörelerde de pembe domates yetişiyor. Ana sitemizde bir PDA haritası mevcut. İsteyen herkes deneyebiliyor mu? Ağa üye olmak için gereklilikler var mı? Elimizdeki evladiyelik (“heirloom”) doğal tohumlarının korunması çok önemliydi. Bu yüzden bir manifesto ile “Pembe Domates Ağı”nın ilkelerini belirledik. Bu tohumların; tarım ilacı, sentetik gübre gibi yöntemler kullanmadan, ancak doğal yöntemlerle yetiştirilebileceğini, para ile alınıp satılamayacağını, genetiği ile oynanmasına yol açacak kimse ve kuruluşlara verilemeyeceğini kabul eden herkes PDA’ya üye olabilir. Biz sadece “hobi” olarak balkonda domates yetiştirmiyoruz. Yoksa bu herhangi bir domates fidesi ile de yapılabilir. Bizim pembeler o kadar narin ve nadir ki tek bir pembe çekirdeği bile filizlenip fideye dönüşmezse yüreği titreyecek kadar onları sevmek ve korumak sanırız grup üyelerimizin ortak özelliklerinden birkaçı. Aramıza katılmak isteyen, önce güvene dayalı bu birliktelik için Manifesto’ya uygun davranacağına söz verir. Bunun için www.pembedomates.org sitemizdeki “üyelik” sayfasındaki form kullanılır. Kimileri de bu tohumları sattığımızı sanarak, “bana her kaç lira ise yollayın” diyor. Oysa biz bunları kesinlikle karşılıksız paylaşıyoruz. Bunları alıp işi ticarete dökmeyi düşünenleri ise aramızda görmek istemiyoruz. G C M Y B C MY B