Katalog

4 13 AĞUSTOS 2006 / SAYI 1064 Bu fotoğraftaki kadını bulunuz! Kadınlar sadece Türkiye’de değil, dünyada da iletişim ve bilgi teknolojileri ile sınırlı ilişki kurabiliyor. Yapılan araştırmalar da aynı şeyi söylüyor: Erkeklerin teknolojik bir araç olarak kabul ettiği bilgisayar, kadınlar için yalnızca bir iletişim aracı! Bu durum, kadından değil, kadını dışarıda tutan zihniyetten kaynaklanıyor. Teknolojinin kendisi yansız olsa da erkek hâkimiyeti, yani kullanılış biçimi teknolojiyi taraflı yapıyor. Bilgisayar dünyasını kadınlar anlatıyor... Özlem Altunok AYŞEGÜL İLDENİZ Intel Türkiye, Ortadoğu ve Afrika Bölge Direktörü Türkiye’de kadınların iletişim ve bilgi teknolojisiyle ilişkisinin zayıf olmasının sebepleri neler? Türkiye’de toplam dört milyon bilgisayar kullanıcısı var ve bunun yaklaşık 240 bini kadın. Aslında kadınlar, yenilikleri takip etme konusunda çok hızlı ve algıları açık. Ancak iş, teknolojiye gelince durum biraz değişiyor. Bunu kadın ve erkeğin toplumsal hayat içerisinde üstlendiği rollere, eğitim ve yetiştirilme sistemine bağlıyorum. Siz bu anlamda ne tür girişimlerde bulunuyorsunuz? Intel olarak iki yıldır KADER ile birlikte düzenlediğimiz “Kadın ve Bilişim Günü”nü uluslararası platforma taşımayı hedefliyoruz. Bu girişimi, devam projeleriyle de canlı tutmaya özen gösteriyoruz. Bu kapsamda, bu ay kadınlara özel yeni bir bilgisayar eğitim projesi başlattık. Hedefimiz; milyonlarca kadınımıza ücretsiz bilgisayar eğitimi vermek ve kullanım oranlarını daha yükseklere çekmek. Bilgisayar ve internet kadının hayatına ne gibi kolaylıklar getirebilir? İnternet, kadınların yaşam standartlarını iyileştirmede önemli rol oynuyor. Kadınlar bu sayede, sosyal hayata daha fazla katılıyor, özgüvenleri artıyor, yeni fikirlerle tanışıyor, yeni hobiler ediniyor. Ayrıca kendi internet sitesini kuran birçok kadın bu işi profesyonelliğe dönüştürebiliyor. Bu konuda Türkiye’deki en başarılı hikâyelere Anneyiz.biz sitesinin kurucusu Pınar Yücel ve Tarimsalpazarlama.com sitesinin kurucusu Tülin Akın’ı örnek gösterebiliriz. Yücel, bugün 28 bin üyeli sitenin 4. yılını kutluyor. Akın ise, tarım ürünleri üreticisini İnternet ile tanıştırarak büyük bir başarıya imza attı. Sitesinin yaklaşık sekiz bin üyesi var ve ürünlerini internet üzerinde dünyaya açıyor. Dünyada kadınların bilgisayar kullanma oranları ve bilgisayarla kurdukları ilişki farklılık gösteriyor mu? Evet. Kadınlar genelde, bilgisayarı sosyal alanlarda kullanmayı tercih ediyor. Bilgisayarla yaptıkları işlerin bir amaca hizmet etmesini istiyor. Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yapılan araştırmalarda, üniversiteli kız öğrencilerin kendilerini bir odaya kapatıp bilgisayarla ilgilenmek istemedikleri ancak tarih, ekonomi gibi sosyal bilimler söz konusu olduğunda bilgisayarı hevesle kullandıkları ortaya çıktı. Amerika’da yapılan bir başka araştırmada kadınların erkeklerden daha fazla eposta kullandığı ortaya çıktı. Asya ülkelerinde ise kadınlar, bilgisayar ve internet kullanma konusunda 1990’lı yıllardan bu yana önemli bir yol kat etti. Örneğin Kore’de 1999’da kadınların yüzde 33’ü internet kullanırken, 2002’de bu oran yüzde 47’ye çıktı. Dünya Bankası istatistiklerine göre ise bilgisayar kullanan kadın oranı Fransa’da yüzde 33.4, İngiltere’de yüzde 35.9, Amerika’da ise yüzde 66. S on haberlerden biri İtalya’daki bir araştırmanın sonucu: Erkekler ve kadınlar için bilgisayar farklı anlam taşıyor. Erkeklerin başlı başına teknolojik bir araç olarak kabul ettiği bilgisayar, kadınlar için yalnızca bir iletişim aracı! Microsoft İtalya’nın iki bin lise öğrencisine uyguladığı pilot araştırmanın sonucuna göre, kadınlar daha çok psikoloji, edebiyat gibi sosyal bilimlere, erkeklerse fizik, kimya gibi fen bilimlerine yöneliyor. Yine habere göre, bilgi işlem ve teknolojiyi gelecekteki iş alanlarından biri olarak düşünmeyen çok sayıda kadının aksine, bilgisayar ve teknolojik uygulamalar erkeklerin dünyasının ayrılmaz bir parçası ... Çoğunluğun onaylayacağı ve yadırgamayacağı bir haber ya da araştırma gibi durduğu kesin. Elbette yalan değil. İstatistikler de tüm dünyada aynı sonucu gösteriyor. Yine de haberin önyargılı olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü bütün bu araştırmalar aslında kadının matematikle, fizikle, uzay bilimleriyle, teknolojiyle, haydi açık söyleyelim zekâyla fazla işi yok demeye getiriyor. Reklamlardan dizilere, gündelik hayattan eğitime, iş dünyasına her yerde tekrarlanan bu nakarat, bilgisayar dünyası için de geçerli. Oysa bilgisayar, kadınlar için sosyal hayatı güçlendiren, yeniliklerden haberdar eden, örgütlenmeyi, dayanışmayı, hatta para kazanmayı sağlayan bir alan. dışındaki her türlü teknolojik aygıt, erkeklere ait, onların anlayabileceği, ‘karmaşık’, ‘komple’ bir cihaz olarak görülüyor ve kadınların bilgisayarı ‘bozacağı’ düşünülüyor. Bir de kadınların bilgisayar kullanmak için gündelik ev işlerinden ayıracakları özel bir zamana ihtiyaçları var ve herkes bu zamanı ‘lüks’ buluyor” diyor ve ekliyor: “Oysa bilişim sektöründe ağırlıklı olarak kadın çalışan var. Çünkü uzun saatler boyunca Çiğdem Aydın, KADER’in düzenlediği “Kadınlar Bilgisayar Başına” projesinin eski koordinatörü. kesintisiz dikkatle oturabiliyor ve ayrıntıları gözden hiç kaçırmıyorlar”. Aydın, bilgisayar kullanımının kadınların toplumsal hayata, karar alma mekanizmalarına katılımlarını kolaylaştıracağını ve yalnızlık duygusundan kurtaracağını düşünüyor. İnternetin kadın politikalarına katkısına dair iki de örneği var: Medeni Kanun ve TCK kadın kampanyası. “Bu iki kampanyada, kadın sorunlarıyla uğraşan pek çok STK, internet üzerinden hızlı ve yaygın bir şekilde haberleşebildi, örgütlendi ve hükümete iletilen değişiklik taleplerinde bütün kadınların görüşü ve sesi yer alabildi” diyor. Zaten DİE’nin 2005 yılı araştırma sonuçlarına baktığımızda da erkeklerle kadınlar arasında bir uçurum yok. Türkiye’de kadınların yüzde 43’ünün, erkeklerin de 35’inin bilgisayarla hiç tanışmadığını görüyoruz. Durum bilişim sektöründe daha da parlak. Avrupa ülkeleri içinde bağımsız araştırma şirketi olan International Data Corporation (IDC) tarafından 2001 yılında yapılan bir araştırmaya göre internet sektöründe çalışan kadın sayısı açısından Türkiye yüzde 10.7 ile ön sıralarda... ?? Bilgisayarı kim kullanıyor? DİE’nin “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2005 yılı Sonuçları”na göre 2004 yılında bilgisayar kullanan kadınların oranı yüzde 5.2. Bu oran 2005 yılında yüzde 5.77’ye çıktı. İnternet kullanım oranı 2004’te yüzde 3.8 iken, 2005’te ise yüzde 4.33’e yükseldi. Türkiye’de kadınların yüzde 43’ü, erkeklerin de 35'i bilgisayarla hiç tanışmıyor. Hem kadın, hem de erkeklerde bilgisayar ve internet kullanımının en yüksek olduğu yaş grubu 1624 arası. Bu yaş grubundaki erkeklerin yüzde 43.79’u bilgisayar, yüzde 37.41’i internet kullanırken; kadınların ise yüzde 25.02’si bilgisayar, yüzde 18.82’si internet kullanıyor. Yani yaş ilerledikçe buna paralel olarak kullanım oranı da düşüyor. Tüm yaş aralıklarında kadınların internet kullanım oranı yüzde 10’un altında. KARMAŞIK VE KOMPLE BİR CİHAZ! Çiğdem Aydın, KADER’in düzenlediği “Kadınlar Bilgisayar Başına” projesinin eski koordinatörü. Üç yılda, 15 kente, 3500 kadına ulaştıkları projenin amacını “kadınlara yeni bir dünyanın kapılarını açmak ve kadınteknoloji bağlantısına ilişkin önyargıları kırmak” olarak özetliyor. Aydın’a göre önyargının sebeplerinden biri, bilgisayarın kahverengi bir eşya olarak pahalı ve erkeklere ait görülmesi. “Zaten cep telefonu CUMHURİYET 04 CMYK