Katalog

5 ŞUBAT 2006 / SAYI 1037 15 ruz”da taze yeşilliklerin ve taze soğanın, taze başlangıçları temsil etmesi gibi, pırasanın da yeni hasat dönemini ve yenilenmeyi simgelediği düşünülür. Eski topraklarda kalan körpe pırasalar da böylece anılır. Ancak pırasaya bu anlamların ötesinde bir önem de atfedilmekte. Aynı “Çin Yeni Yılı”nda olduğu gibi, Yahudi geleneğinde de, gelecek ile ilgili beklenti ve dileklerin sofrada yansıması esas kabul edilir. Seçilen yiyeceklerin adlarının, ses benzeşmesiyle tutulan dilekleri çağrıştırmasına özen gösterilir. Çinliler, kötü düşünceleri ve niyetleri çağrıştıran seslerden özellikle uzak durur, bolluk, bereket, şans, para, mutluluk ile eşsesli yiyeceklerle sofralarını donatırlar. Pırasa ise Yahudiler için biraz farklı bir dilek içermekte: Püsküllü pırasanın, düşman başına püsküllü bela olması umuluyor. İbranice, pırasa anlamına gelen “karti” sözcüğü ile, kesmek fiilini ifade eden “karet”in benzeşmesi, pırasayı sofrada baş köşeye oturtuyor. Böylece İsrailoğullarını yerinden yurdundan eden, pek sevdikleri pırasadan uzak düşüren düşmanların “kesilme”si, yani köklerinin kazınması temenni ediliyor. SOFRA MEKÂN PÜSKÜLLÜ BELA Aylin Öney Tan Köpüklü caz brunch övenpick Hotel İstanbul’daki AzzuR, haftaya güzel ve rahatlatıcı bir atmosferde başlamak isteyenler için Akdeniz mutfağından lezzetler sunuyor. AzzuR’da, her Pazar 11.3015.00 saatleri arasında canlı caz müziği eşliğinde brunch veriliyor: Köpüklü Caz Brunch... Türkiye’nin ilk kadın Başaşçısı Lorraine Sinclair tarafından hazırlanan, Türk ve dünya mutfaklarından örneklerin sunulduğu Köpüklü Caz Brunch’a limitsiz yerli şampanya keyfi de dahil. Üstelik brunch sonrası misafirlere AFM sinema bileti de hediye ediliyor. Y eraltında sakallı dede. Bu bilmeceyi unutanlarımız olsa da, çocuklar cevabını çok iyi biliyorlar. Pırasanın tadını tatmadan, sakallarını tanıyorlar. Belki de bu yüzden pırasaya biraz temkinli yaklaşıyor, pek de yemek istemiyorlar. Kimi kaygan dokusunu, kimi kokusunu bahane ediyor. Oysa püskül püskül saçaklı, sakallı pırasa kış mutfaklarının kaçınılmaz sebzesi. “Allium porrum”, yani bildiğimiz pırasa, soğan ve sarımsak ile yakın akrabadır. İlk olarak Doğu Ak deniz havzası, Anadolu ve Ortadoğu’da yetiştirilmiş. Elbette tarımı yapılmadan önce yabani atası, “Allium Ampeloprasum” afiyetle tüketilirmiş. Pırasa, Eski Mısır’dan beri gözde yiyeceklerden. İsrailoğullarının Mısır’dan kovulduktan sonra en çok pırasayı özledikleri rivayet edilir. Bugün, pırasanın Yahudi mutfağında hâlâ çok önemli bir yeri var. Sonbaharda kutladıkları yılbaşında kurulan sofrada mutlaka pırasa bulundurulur. Bazen çiğ pırasa yenirken, bazen köfte, mücver gibi daha yenilebilir halleri tercih edilir. Yılbaşı sofrası yani “Roş Aşana Seder”inde pırasaya pek çok anlam yüklenir. Aynı “Çin Yeni Yılı” ve “Nev M GÜÇ, KUVVET Pırasa, Antik Yunan’da ise güçkuvvet biraz da kudret kaynağı olarak kabul edilmiş. İlk olimpiyatların güçlü kuvvetli atletleri pırasayı doping niyetine kullanmış. Taptaze yemyeşil haliyle atletlerin canına can, kanına kan katacağı düşünülmüş. Nitekim pırasa kelimesi Yunanca’da “Yeşil” anlamına gelen “Prassino” sözcüğünden türemiş. Kuvvet simgesi yeşil pırasa olimpiyat atletlerinin kanını canlandırdığı gibi, zaman gelmiş orduların gücüne güç katmış. Yıllarca ezeli rakipleri Saksonları yenmenin hayalini kuran Galler için zafere giden yol pırasa tarlasından geçmiş. Galler’de hâlâ kutlanan 643 yılı zaferinin tuhaf bir hikâyesi var. Savaş meydanında kıran kırana dövüş sırasında Galli askerler birbirlerini düşmanla karıştırmamak için başlarına milli sebzeleri pırasayı bağlamışlar. Pırasa kafalı düşman kuvvetleri, Saksonların kafasını karıştırmış olmalı ki pırasanın püsküllü belasından kurtulamamışlar, büyük bir hezimete uğramışlar. Bugün zaferin yıldönümü 1 Mart gününde, hâlâ Galler’de partiler veriliyor, pırasa kılığında sokaklarda dolananların arkasından çocuklar eğleniyor. İşte size çocukların tekerleme eşliğinde yiyebilecekleri, güç, kudret timsali pırasalı bir börek. Pırasalı börek, Sütlü çörek, Çek dostum çek, arabanı yoldan çek, Çek çek amca, Burnu kanca, Al sana bir tabanca... aylinoneytan@yahoo.com PIRASALI BÖREK Bu tarif bildiğimiz börekler gibi değil. Daha ziyade pırasalı tuzlu kek gibi. Salata ile hafif bir yemek yerine geçebileceği gibi, kahvaltıdan çay saatine kadar sofranıza çeşni katabilir. Okul dönüşü çocuklara bir bardak ayran yanında, içinde sakallı dede olduğunu söylemeden yedirebilir, besleyici bir ara öğün vermenin huzurunu yaşayabilirsiniz. 34 adet pırasa (yaklaşık 500 gr.), 2 orta boy patates, 1 bardak yoğurt, 1 bardak zeytinyağı, 150200 gr. kadar beyaz peynir, Yarımşar demet dereotu ve maydanoz, 2 yumurta , 2 bardak mısır unu, 1 paket kabartma tozu, 1.5 tatlı kaşığı tuz,, karabiber, istenirse acı pul biber, istenirse 100150 gr. kadar ayıklanmış siyah zeytin Pırasayı ince ince kıyın. Patatesleri ise ufak zar büyüklüğünde küp küp kesin. Sebzeler, hamura çiğden katılacağı için fazla iri kesilmemeli. Yumurtanın birinin sarısını kenara ayırın. Kalan bir yumurta ile yumurta sarısını çırpın. Yoğurt, zeytinyağı, tuz ve biberi ekleyin. Pırasa, patates, ufalanmış peynir ve ince kıyılmış otları katın. En son mısır unu ve kabartma tozunu karışıma yedirin. Yağlanmış unlanmış bir tepsiye dökün. Kalan yumurta sarısını üzerine sürün. İsterseniz biraz da çöreotu veya susam serpebilirsiniz. Eğer kullanıyorsanız zeytini hamura katabileceğiniz gibi üzerine de dizebilirsiniz. Önceden 200 dereceye ısıtılmış fırında yaklaşık 4050 dakika, üzeri pembeleşinceye kadar pişirin. Sıcak sıcak karelere keserek servis yapın. Dilerseniz ılık veya soğuk olarak da yiyebilirsiniz. Köpüklü Caz Brunch’da çocuklar da unutulmamış. Minikler, Theodora Vakfı tarafından görevlendirilen “Palyaço Doktorlar”la kendileri için hazırlanan özel oyun odasında eğlenceli saatler geçirebilirler. Theodora Çocuk Hizmetleri Vakfı, hastanede tedavi gören çocukların çektikleri acıları, onları güldürerek dindirmeyi amaçlıyor. Mövenpick Hotel İstanbul da, Theodora Vakfı’nı desteklemek amacıyla brunch’a katılanların ödediği ücretten kişi başı belli bir payı vakfa bağışlıyor. Ücreti 88.00 YTL olan brunch’a 06 yaş arası çocuklar ücretsiz, 712 yaş arasındaki çocuklar ise, yüzde 50 indirimle katılabilirler. Rezervasyon için: 0212 319 29 29’dan 3811 Fen Fakültesi gelişiyor G eçenlerde toplanan Darülfünun Fen mid Bey, fiziğe mösyö Fleury, kimya enstitüsüFakültesi müderrisler meclisi, fakül ne mösyö Failleben, hayvanat enstitüsüne Ali tenin ilmi vazifelerinin ve idaresinin Vehbi Bey, nebatat enstitüsüne Esat Şerefedifasını kolaylaştırmak için mevcut nizamname din Bey, hayatiyat enstitüsüne Hüseyin Sabri ve talimatnameler hükümleri dahilinde fakül Bey, arziyat enstitüsüne Ahmet Malik Bey, Hetede enstitü teşkilatını kabul etmiştir. Enstitü yet (astronomi) ve arz fiziği enstitüsüne Fatin teşkilatı için kaleme alınan talimatnameye na Bey, makine ve elektrik enstitüsüne mösyö zaran fakülte 9 şubeye ayrılacaktır. Menteret seçilmişlerdir. Enstitüler şu surette teşekkül etmiştir; Fakültenin bu şekilde 9 zümreye bölünmeRiyaziyat(matematik), fizik, umumi kimya, si üzerine meteoroloji dersi de açılarak Fatin hususi kimya, hayvanat, nebatat, arziyat(jeolo Bey’in uhdesine verilmiştir. Aynı zamanda riji) ve madeniyat, fizyoloji, elektroteknik ve ma yaziye doktoru ve makine tekniği müderrisi kine enstitüleri. mösyö Menteret de, hendesei âliye müderrisBeher enstitü bir müdürün emrine verilmiş liğine tayin edilmiştir. Bu ders Fransızca olatir. Müdürler enstitüde çalışan rak verilecek ve Hüsnü Hamid müderris ve muallimler tarafınBey tarafından talebeye anlatıladan kendi aralarından bir sene caktır. müddetle seçilmişlerdir. EnstiBundan başka fakülte, faalitü müdürü, enstitünün biluyetini genişleterek yeniden birmum ilmi ve idari işlerinden sokaç laboratuvar da yapmak üzerumlu tutulmaktadır. Bu enstiredir. Ezcümle, kimyasal fizik latünün idare biçimi ve ihtiyaçlaboratuvarı ve her sene Fen Farı hakkında lüzum gördüğü şeykültesi’nde ders gören fakülteleri fakültenin yönetimine veya nin hazırlık sınıfına mahsus bir umumi kâtipliklerine bildirelaboratuvar yapılacaktır. Fakülcektir. Bundan başka dershane, te programlarda bazı değişikliklaboratuvar, kütüphane, müze ler yapmaktadır. Makine ve müHüsnü Hamid (Sayman) vesaire gibi çalışma yerlerinin hendislik programları bitmek düzen ve temizliğine de nezaret üzeredir. Kimyagerlik programı edecektir. Enstitünün ilmi hususları, bu ensti ise tamamlanmaktadır. tüde bulunan müderris, muallim ve müderris Fakültenin açmış olduğu umuma mahsus muavinlerinden mürekkep bir meclis tarafın elektrik ve makine kurlarına da fazla bir rağdan görülecektir. Meclis lüzum gördüğü hu bet gösterilmektedir. Şimdiye kadar bu kurlasuslar hakkındaki bakış açısını, enstitü yöne ra devam etmek üzere 325 talebe müracaat ettimine yöneltir. Sene başlangıcında enstitü miştir. Müracaat edenlere kurlara devam edemeclisi toplanarak bir sene zarfında lazım olan bilecekleri hakkında bir hüviyet varakası (kâecza ve malzemenin miktarını tespit eder, mü ğıdı) verilmektedir. Kursun müddeti bir sene bayaası gereken alet ve edavatın cetvelini dü olup bu bir senenin sonunda talebe makine ve zenler ve fakülte yönetimine sunar. Her ders elektrik hakkında bilgiyle donanacaktır. Kursenesinin sonunda enstitü meclisi bu sene zar su tamamlayan talebeye bir diploma yahut bir fındaki faaliyet hakkında, enstitü müdürü de vesika (belge) verilip verilmeyeceği hakkında enstitünün aynı sene zarfındaki idari faaliyet şimdilik kati bir şey mevcut değilse de, bunun leri hakkında bir rapor düzenleyerek fakülte ilerde halledilerek ellerine bir vesika vermek yönetimine vermeye mecburdur. için düşünüleceği söylenmektedir. Kurlara en Zümre müderris ve muallimleri tarafından fazla memurlar devam etmektedir. riyaziyat enstitüsü müdüriyetine Hüsnü Ha7 Mart 1926 CUMHURİYET 15 CMYK