Katalog

8 26 HAZÎRAN 2005 / SAYI1005 Arundhati Roy, kadınlann da tarlh boyunca erkekler gibi soykırımlarda, savaşlarda, faşfzan haraketler içinde yer aldığını söylüyor. Kadınlar da erkekler kadar karmaşık Son olarak, dünyamn muhtemel bir dönüşümündeki kadınlann rolüne değinmek istiyorum Hepimiz biliyoruz kı, 20. yüzydda femimzm, çağdaş dünyamn dönüştürülmesinin en önetnlimotorgüçlerindenbirisiydi. Herne kadar son on ydlarda femınist hareketlerde bir durgunluk gözleniyorsa da, feminizmin gölgesinin bile her türliı gericiliğin en biiyük engeli olduğu malum Sizce önümüzdeki kritik on yıllarda kadınlar nasıl bir dönüştürücü güç rolü oynayacaklar? Amerikan ordıısu gayet de feminist bir ordu değil mi? (gülüyor) Ben aslında bu tür indirgemelerden hoşlanmıyorum. Kadınlar da erkekler kadar karmaşık canlılar neticede. Tarih boyunca erkekler gibi onlar da soykırımlarda, savaşlarda, faşist hareket içinde farklı şekillerde de olsa yer aldılar. Bu nedenle, kadınlar/erkekler diye ayırma eğilimlerine hep soğuk bakmışımdır. Tabii, öbür yandan, Irak'taki savaşı, Afganistanda yaşananları meşru kılmak için kullanmak, yaptıklarımızı kadınları özgürleştirmek için yapıyoruz demek de son derece iğrenç bir düşünce. Hindistan'ı bombalayarak kast sistemini ortadan kaldıramazsınız; misket bombalarıyla kadınlann sorunlarını çözemezsiniz. îster Suudi Arabistan'da olsun, isterse Hindistan'da ya da başka bir yerde, bizler, kadınlar, kendi haklarımız için gerektiğinde zaten mücadele ederiz, zaten gerektiğinde bunu yapıyoruz, bir yolunu buluyoruz. Bir dönem senaryo yazdığınızı biliyoruz. Eğer dünyamn gidişatı ve sonu hakkında bir senaryo yazmak durumunda olsaydımz ve bu senaryonuz filme çekilseydı, filmin müziklerini kimin yapmasını ısterdiniz, hangi ısimlerin yer almasım dilerdiniz? Bu soruyu yarın sorarsanız, tabii aklıma başka isimler gelir. Ama şu anda düşününce, sanırım iyi bir sufi müzisyenin yapmasını arzulardım. Evet, evet, bir sufi yapmalıdır böyle bir filmin müziğini. Demokrasi artık zararsız! Osman Akınhay yine iktidar mücadelesi demek bu. Oysa önemli olan, olsun, tüm bunlar dev şirketlertn egemenliği, onların düulusdevlet onlar adına baskı uyguluyor. . , , , . . ij muhalif politikaların geliştirilmesi. Bence asıl ihtiyacımız men suyuna giden ekonomik uygulamalar ve emirlerine Tabii, "demokrasi"ye burada kilit rol biçiliyor. 2'03(5 ytl olan da bu türden bir örgütlenme. Nasıl sorun yaratabiönce dünyamn her tarafında demokratik yönetimleri alaBizim ülkemiz, bilhassa 1960'lardan itibaren önemli amade ordular devrede olmadan etkili bir şekilde yürüliriz, düşmanı nasıl tedirgin ederiz, yaptıklarını engellemüyor. Öbür taraftan, yeryüzünde gittikçe artan bir yokşağı edip, askeri diktatörlüklere destek veren ABD, şimdi çalkantılara sahne oldu ve ciddi bir eylemlilik dönemiyamek için nasıl yollar bulabiliriz? Örneğin Hindistan'da, bütün dünyada "demokrasi şampiyonluğu"na soyunuyor. şadt. îşçi eylemleri ve grevleri, köylü yürüyüşleri, üniver sulluk var. Neoliberal politikalar halkları günden güne hükümetin, askerin, polisin, yargının giremediği o kadar Neoliberalizmi, demokrasi araalığıyla egemen kılmak issite ve gençlik hareketi, yaygın bir sol örgütlenme, 1 Ma yoksullaştırıyor. Yine de, kapitalizm ekolojik anlamda çok alan var ki. Tüm bu kurumları hayatınızda hiçbir şeda tamamıyla habis hal aldı demek, bana olayı basite intiyor. Siz de demokrasiyi "bu dünyamn orospusu" diye niyıs 1977'de 500 bin kişilik muazzam bir miting ve katlikilde hissetmiyorsunuz; uzağınızda kalıyorlar. Mimar olateliyorsunuz. Bu saptamayla neyi kastediyorsunuz? am, sonra da adı konmamış bir iç savas. 12 Eylül darbe dirgemek gibi geliyor. Klasik sola daha uygun düşen bir Eskiden, 1970'ler ve 1980'lerde süpergüç olarak Amesiyle gelen karanlık yıllar. 50 idam, yüz binlerce tutuklu, argüman bu. Örneğin, Hindistan'da bünun yeni yeni far rak çalışırken de hep bu noktayı düşünürdüm; neden insanlara nasıl ev yapacaklarını öğretiyoruz ki, onlar zaten rika'nın demokrasinin sendelemesine sebep olduğuna, dağılan aileler, yaşanan acılar, budanan haklar, vb. înişlı kına varılmaya başlandı, insanlar yeni yeni gözbağlannbiliyorlar bunu. Sadece inşaat yapacakları bir arsaya, evdevirmek için uğraştığına inanılıyordu. O dönem, deçıkıslı bir süreçte devam edegelen bir mücadele. 30 biniaş dan kurtuluyor. Dağları, ormanları, nehirleri geri almalerini inşa etmeleri için gerekli izne ihtiyaçları var. Gecemokrasi ABD'nin çıkarlarına ciddi anlamda bir tehdit ktn insanı canından eden, muazzam biraltüstoluş. 200'ün nın başka yollarını, onları alıp halka geri vermenin yeni konduların kötü olmasının sebebi, nasıl ev yapılacağının oluşturuyordu. Sonra atölyede özenle ve çeşitli deneylerüzerinde can alan ölüm orucu devam ediyor F Tipi hapis yöntemlerini fark ediyorlar. Öte yandan, dünya tarihi pek bilinmcmesi değil, gecekonduların sakinJeri, her an bu le işlendi ve demokrasi başka bir şeye donü'ştü'rüMj. Arhanelerde. Fakat biz, Türkiye solu, nedense kendimizi ve çok imparatorluğun hüküm sürdüğünü gördü. Fakat evlerden atılabileceklerini, evlerinin yıkılabileceğini, bir tık serbest pazarın şifreli kelimesi haline geldi. Tüm kumücadelelerimizi dünyamn diğer ülkelerindeki yol arka bence, yeni imparatorluk ile öncekiler arasındaki farklıgün evim dedikleri yeri terk etmeleri gerekeceğini düşünrumlar, yargı, medya, akla gelebilecek her şey anlamındaşlanmıza yeterince anlatamıyoruz. Böylesi organizas lık, günümüzde hüküm süren imparatorluğun tüm yerdükleri için kötü ve derme çatma evler yapıyorlar. dan soyuldu. Tabii önemli olan yazılı kurallar değil. Meyonlarda meselenin bu yönüne fazla dikkat çekilmez ama, yüzünü tek bir öğleden sonrada yok edebilecek çap ve sela ABD, ifade özgürlüğü konusunda belki de dünya sizleri kendi mücadelemizle tantştırmak ve kendimizi atı güçte kitle imha silahlarına sahip olması. Bu muazzam bir ESAS KÜRESELLEŞME YANLILARIBİZLERİZ üzerinde var olan en gelişkin yasalara sahip, ama pratiklatmak açısından da Irak Dünya Mahkemesibu birfırsat... farklılık ve karşımızdaki de bu anlamda devasa bir imparatorluk. Daha ne kadar baskj uygulayabileceklerini, te hepimizin gayet iyi bildiği gibi, gerçek ifade özgürlüBunu anlıyorum. Karşılıklı bilgi alışverişi her ülke için ne kadar kan dökmeye muktedir olduklarını ve ne gibi Karşımtzda, küreselleşmenin başını çeken büyük şirket ğünü tek bir yerde bile hakkıyla uygulamıyor. Bu yüzden, çok önemli. Aslına bakarsanız, dünyamn pek çok köşefelaketlere sebebiyet verebileceklerini bilmiyorum. Şimlerin (corporations) oluşturduğu şirketdevlet (corporate artık demokrasi zararsız, çünkü hiçbir anlamı kalmadı. sinde, sol kendisiyle olan bağını yitirdi. di Irak'talar, yarıp Iran'a, öbür gün Çin'e uzanmayı düstate) ağtnın, yer yer ulusdevlete basktn geldiği bir küre Tepe tepe kullanıyorlar, canlarının istediği gibi. Bir tür : Birçok ülkede, zerre kadar solcu olmaşünüyorlar mı? Bu sürecin sonu nereye varacak, kestirsel oluşum var. Bu bir bakıma ikili iktidara benziyor, fa kalkan haline getirdiler, bütün açık ve gizli emellerine. yan hükümetlerin parçası ve payandası İmparatorluğa karşı mek oldukça güç doğrusu. kat ulusdevletin rolü gittikçe şirketdevlete payanda ha Fredric Jameson, son makalelerinden birınde, insanlıhaline geldi. Sizde bir yanda laik bir yaline gelmeye başlıyor. Siz bu yapıyı nasıl görüyorsunuz? ğın "kapitalizminsonu'nutasavvuredemediğini, oysa "inpı söz konusu, diğer yanda koyu dinsel muhallfler nasıl bir BEN BİR ANARŞİSTİM... Küreselleşmenin beraberinde getirdiği sorun, bağım sanlığın sonu'nupekâlâ tahayyüledebildiğiniyazıyordu. inanışlar. Oysa bu son derece sahte, uyörgütlenme sızlığı ve ulusdevleti hiçe sayması, baltalamasıdır. Oysa Sizin de, Türkiye'ye geldiğinız gün yaptığınız konuşmalardurma bir ikilik. Ben de benzer tecrübe"tnsanlar imparatorluk'un dört bir yantndaki ilerika ulusdevlet fikri günümüzde güçleniyor da. Sınırlar kesdan birinde söyledtğimz gibi, bizzat insantn zekâsı, insageliştirmeli? Arundhati lerin yaşandığı bir ülkeden gelmekterakollarını boykot ettiklerinde, askerler cepheye gitmeyi kin çizgilerle belirleniyor, ülkelerin yasal sayılan miktarnın doğal varlığına tehdit oluşturuyor. Insanlığtn önünü yim. Ancak, yapının tam tersinin geçerRoy, emirkomuta reddettiklerinde, işçiler gemilere ve uçaklara silah yükle da silahları, bombaları, askerleri var. Bunun yanında, şirkapatan bu "büyük ufuksuzluğu" aşmanın yollarını nereli olduğu bir ülkeden. Dinsel bir yapıya meyi reddettiklerinde ancak savaşlar durdurulabilir," di ket küreselleşmesi (corporate globalization) projesi, esa lerde aramalıyız sizce? sahip olan, fakat halkın inanışlarının zincirine, yani iktidar yorsunuz. Bazı saptamalannız o kadar radikalki, insansan sen sermayenin küreselleşmesine, ondan başka hiçbir şeBöylesine büyük bir kapitalizmin ve tüketimin doğal farklı olduğu bir yerden. Hindistan da illşkilerlne bağımlı bir ki 20. yüzyıl başındaki Rus devriminin tarihinden pasaj yin küreselleşmemesine dayalı bir proje. Her fırsatta disonucu bu. Bize sürekli olarak nasıl yaşamamız gerektibence bu anlamda son derece ilginç bir larokuduğu izlenimine kaptltyor. Pekiama, bunun için na le getirdiğim gibi, esas küreselleşmeyanldarı bizleriz; ği, neyin doğru olduğu dikte ediliyor. Doğru yaşamanın örnek. Büyük bir kitle hareketi bulunörgütlenmeye karşı... sıl bir örgütlenme gerekir sizce? Boykotun ötesinde... Ör uluslararası nükleer anlaşmalar yapılmasını, kimyasal siyolu bizim söylediğimiz gibidir, aksi takdirde ölmeniz masına rağmen her şey çok yanıltıcı. Demokrasiye biçilen neğin Tarık Ali, Mark Tıvain'in 1895'te ABD'de kurdu lahların yasaklanmasını isteyenler, uluslararası barış ve daha iyidir, deniyor. Ölmeden önce ne elde ederseniz "* Farklı coğrafyalarda, mesela Nepal'de adalet çağnsında bulunanlar bizleriz. Küreselleşmenin bu edin, kaynakları ele geçirmek için canla başla çabalayın yaşananlar da bu olguyla bir şekilde bağ ğuna benzer bir antiemperyalist birlik öneriyor. kilit role de karşı, Bildiğimden daha fazlasını biliyormuşum gibi görüniki yüzlü tabiatını büyük şirketler çok iyi biliyor; ulusdevki, doğru diye addedilen yaşama şeklinden uzaklaşmayın. lantılı. O yüzden, Irak Dünya Mahkeçünkü imparatorluğun mek istemem. Tabii ki örgütsel bir oluşum olması gerek let olmadan politikalan değiştiremeyeceklerinin, sadece Kendi ülkemden örnek vereyim. Yaşanan bir sürü kötümesi'nin Türkiye'de yapılması, dünyatiği kanısındayım, fakat resmi bir otorite gibi işleyen, bubirtakım sözleşmeler imzalayarak yeni politikalar ortaya lüğe rağmen, Hindistan hep başka bir bakış açısının, başmn dört bir yanından insanların buraya demokrasiyi tepe tepe yurgan bir yapıya sahip bir şey benim görüşlerime uygun atamayacaklarının, istedikleri türde baskılar kuramayaka bir düşünme ufkunun, başka bir hayat tarzının var olgelmiş olması gerçekten çok önemli ve kullandığını düşünüyor. bu önem sadece simgesel bir değer de ta değil. Ben oturup örgütlenme planları falan yapamam. caklarının eskisinden daha fazla farkındalar artık. Bu du duğu bir ülke. Bu da düş gücünün önündeki bir engel îçgüdülerim itibarıyla, örgütsel hareket etmekten ziyade rumda, ulusdevlete tek bir işlev kalıyor: baskının misdeğil, aksine onu besleyen bir zenginlik. Kanımca bu çok şımıyor. Somut bir deneyim. Üstelik sibir anarşistim. Aynca, bugün bizi burada bir araya getiyoneri olmak. Büyük şirketler hareket alanlarını seçiyor, önemli bir nokta. • zin ülkeniz, Irak'la sınır komşusu. Dolayısıyla, aranızdaren mahkeme de son derece yerinde bir organizasyon. Siki ilişkiler son derece kaygan bir zeminde seyrediyor. villerin, Irak Savaşı hakkındaki görüşlerinin bir arşivi işHükümet, açıktan görmezlikten gelecek ama, burada levi görecek. Sonra da arşiv Amerikan, Ingiliz, Italyan astoplanan insanların ve onların temsil ettikleri kitlenin ne kerlerine sunulduğunda, belki de artık savaşmayacaklar. düşündüğünü bilecek. Bu arada siz, kendi üJkenizde yaBu da bir silah değil mi? Kuşkusuz, bir rahatsızkk verşadığınız evrelerin, hikâyelerin ne kadarını anlatabilirsimek istiyorum, ama örgütsel bir vasıtayla olmuyor benim niz, dünyaya buradan bunların ne kadarını ulaştırabilirsiniz bilmiyorum ama, bence mahkemenin burada olma yaptığım. Boykotların işe yarayıp yaramayacağına gelince, evet, bu tür boykotların, ciddi düzeyde yapıldığında, Eminönü'nde bugün barışın sesi yankılanacak. îstanbulsı sizin açınızdan da çok önemli olsa gerek. Şahsen beimparatorluğun bordasında büyük gedikler açabileceğiKüresel Barış ve Adalet Koalisyonu'nun "ABD Hesap Ver Bush nim için burada bulunmak çok ilginç... Yargılansın" kampanyası kapsamında Mor ve Ötesi Grubu Sosyalht bloğun çöküsünden sonraki, kapitalizmin za ne inanıyorum. Neticede, ekonomik kaynaklara ihtiyaçları var ve bu boykotlar sayesinde onları bu kaynaklarEminönü Meydanı'nda bir konser verecek. Ücretsiz olan konscr, fer sarhoşluğu ytllart da. Dünya yeniden otoriteryanizmin dan mahrum edebilir, çöküşlerine sebep olabiliriz. saat 19.00'da başlayacak. Mor ve Ötesi Grubu'ndan Harun kıskacında. ABD, Britanya ve müttefikleri, Irak istilastnTekin barıştan yana olan herkesi konsere davet ediyor. Bu Partisiz, örgütsüz, enternasyonalsiz mi?... dan itibaren, tercihan da kendi topraklanndan çok uzakkonserle Irak Dünya Mahkemesi'ne de destek veriliyor. Büyük şirketlerin başını çektiği küreselleşmenin yaplarda, kanla, ktyımla, ınsanlık felaketiyle geçecek on yılKüresel Barış ve Adalet Koalisyonu, bu kampanyayı mart lar planlıyorlar. Sizce de yeni bir açık dünya savaşı ve ko tığı, karar merciindeki odaklar ile halk arasındaki mesaayında, Irak'taki işgali durdurmak, ABD'nin bölgedeki yeni feyi açmaktı. Bence bu mesafenin ortadan kaldırılması geyu fasizm tehlikesi çok yakıcı boyutlara ulastı mı? savaş politikalarını engellemek ve dünyamn gözünün içine baka rek. İnsanlar kendi hayatlarını yönetebilmeli. Eğer dikBence böyle bir varsayım, yanlış bir yaklaşım olur. îsbaka işlenen kitlesel cinayetlerin, işkencelerin yargılanmadan ter Irak'taki gibi askeri müdahale, isterse devletlerin ken kat çektiğiniz türden bir parti, örgüt olursa, yine aynı şey kalamayacağını göstermek için başlatmıştı. olacaktır, diye düşünüyorum. Yine emirkomuta zinciri, di içlerinde uyguladıkları baskıcı politikalar söz konusu 1. Sayfanın devamı Irak Mahkemesi'ne destek