Katalog

f26 HAZIRAN 2005 / SAYI 1005 13 to bölgesindekı ve Orta Avrupa'daki benzerleriyle karştlaştırır ve bu yolla ağaca adeta etnik bir kimlik yükler. Eski Yugoslav Cumhurıyeti sonrası bağımsızlığa geçilirken ilk seçimlerde, yaşlı ıhlamurun yaprak hışırtıları eşliğinde dans etmemiş olan adayın ül keyı yönetemeyeceği iddia edılmiş, yani gerçek bir Sloven'in seçilmesi gerektiği vurgulanmıştı. SEVDALI ARILAR Italyan, Germen ve Balkan kültürleri ve coğrafyaları arasında sıktşmış, saklı bir mücevher olan Slovenya'da arıcılık bir halk sanatı boyutunda ıcra ediliyor. Ihlamur, ülkenin simgesi olmakla kalmıyor, Slovenya'nın dillere destan balları arasında en sevilenlerden birine eşsiz aromasını veriyor. Sloven ıhlamur balı daha kavanozun kapağı açılır açılmaz aklınızı başınızdan alıyor, ruhunuzu ağacm etrafında dans ettiriyor. Sloven arıcılar, an kovanlarını en has nektarların peşinde dolaştırıp duruyorlar. Bunun ıçin özel yapılmış ahşap an kovanı arabaları var. Atların ardına koştukları bu birbirinden giizel an arabaları gerçek birer sanat eseri. Arabalar, arıları cezbetmek içın bınbir renkte resimler ile süslenıyor, her bir resimde halk masallan, kahramanlık öyküleri anlatılıyor. Her arabanın farklı hikâyeleri oluyor, bir araba bir arabaya benzemiyor. Arıların bu resimleri tanıdığına ve hikâyelerin kovanların bereketine bereket kattığına inanılıyor. Arının ıhlamur aşkı elbet Slovenyaya özgü değil. Bizde de eski karakovan tekneleri ıhlamur ağacından oyulurdu. Geçen yıllarda Italya'da Slovvfood büyük ödülü kazanan Hemşinli arıcımız Veli Gülas babasından kalan yekpare ıhlamur kovanlarıyla gurur duyuyor, marangoz olmasına rağmen ormanda uygun ağaç kalmadığından babası gibi kovan yapamadığından yakınıyor, ancak üç parçadan bir kovan çıkarabildiğini söylüyordu. Araştırmacı Hasan Torlak ise Anadolu'da arının ıhlamur sevdasını çok daha eskilere götürüyor, Tanrıça Artcmis'in huzurunda kutsuyor. Torlak'a göre ıhlamur ağacı, su ve arının ortak simgesi, Artemis ise suyun ve bereketin tanrıçaM. Artemis sunakları hep suya yakın hatta bataklık arazilerde olur. An kovanı ise evi ve haneyi temsil eder. Artemis kentin dolayısı ile insan yerleşiminin, evin simgesi olmuştur. Ihlamur ise Artemis'in en gözde ağacıdır. Arılar Artemis'in sevgili ağacına sevdalıdır. Onun çekiminden kaçamazlar. Kim bilir, belki de ıhlamurun büyüleyici kokusu buralardan Triglav yamaçlarına gitti. Artemis'in hikâyesi süslü püslü gezgin an arabalarına bereket sundu... Sizde ıhlamurun sevdalı kokusunu şişelere hapsedin, kış aylarında yaz gecelerinin kokusunu sofranıza buyur etsin. • aylinoneytan@yahoo.com SOFRA MEKAN Ihlamur aşkı... Aylin Öney Tan Osmanlı mutfağı için Asitane... smanlı sarayı dünyanın en zengin mutfaklarından biri. Anadolu coğratyasında buluşan bütün kültürlerin ortak ürünü olan bu mutfak bugün Âsitane Restoran'da yaşatılmaya çalışılıyor. Âsitane'nin eski Osmanlı evlerini yaşatan tarihi atmosferınde, asırlar önce Osmanlı sultanlarının sofralarına servis edilmiş özel tatları keştedebilirsiniz. Âsitane, mönüsünü oluşturmadan önce Topkapı ve Dolmabahçe saraylarının yemek, tatlı ve malzeme ısimlerini içeren mutfak masraf kayıtlarına ıılaşıp Beyazıt ve Millet kütüphanelerindeki belgeleri araştırdı. Ayrıca Sürnameler, eski Osmanlı sözlükleri ve çok sayıda belgeyi ı toplayıp gözden geçirdi. Âsitane Restoran, 1991'den bu yana görkemli Osmanlı mutfağının saklı kalmış ve unutulmuş lezzetlerini konuklarıyla paylaşıyor. Sizleri tatlı, ekşi ve tuzlu tatların karışımıyla, etin balla kavrulduğu, S lav kavimlerinde ıhlamur ağacı adeta kutsaldır. Kasaba ıhlamur ağacının etrafında gelişir. Ihlamur ağacı "hayat ağacı"dır. Ihlamur hayatın merkezindedir. tlkyaz gcccleri, bütün kasaba halkı onun altında, çiçeklerinin baş döndürücü kokusunun büyüsündc yer, içcr, şarkılar söyler, dans eder. Giin ışığının en uzun hüküm sürdüğü, gece karanlığının bir türlü çökmediği 21 Haziran gecesi onun altında dans etmek farzdır. Yazla birlikte gelen aşkların simgesi ıhlamur ağacıdır, o aşklardan geriye kalan yegâne anı ıhlamur çiçeğinin akılları uçuran kokusudur. Birçok ülkede, haziran ve temmuz aylarında çiçek açan ıhlamur ağacı yaz gecelerıne damgasını vurur. Çekoslavakya'dan, Polonya'ya, Slovakya'dan Slovenya'ya ıhlamur ağacı baş tacı edilir. 1000 yıl kadar yaşayabilen gün görmüş geçirmiş heybetli ıhlamur ağaçları pek çok kasaba meydanında tüm azametleri ile saygı görür, bir aile büyüğü gibi sevilir. Nice kasabanm bayrağında ıhlamur ağacı ya da yaprağı vardır. Ancak görkemli ıhlamur ağacı en çok Slovenlerin gurur kaynağıdır, Slovenya'nın "Üç tepeli" dağı Triglav ile birlikte "Lipa" yani ıhlamur ülkenin milli sembolüdür. Slovenya'da dikili thlamur ağacı olmayan adamdan sayılmaz. Sosyal hayat olduğu kadar politik yapı da onun etrafında şekillenir. Ihlamur ağacının Batı Slav kavimlerindeki yeri ile ilgili araştırmalar yapan Dr. Jozko Savli, Sloven kültüründe ıhlamur ağacının önemini Italya'nın Vene O Ihlamur kokulu votka tlk yaz günlerinde şişeleyeceğiniz taze ıhlamur çiçekleri, yıl boyu içkilerinize, tatlılarınıza hoş bir rayiha katacaktır. 1 kavanoz dolusu yeni açmış ıhlamur çıçeği üzerini örtecek kadar votka Temiz ve kuru bir kavanoza ıhlamur çiçeklerini fazla sıkıştırmadan koyun. Çiçekleri yıkamanıza gerek yoktur. Zaten sık sık bastıran yaz yağmurlanyla yıkanmışlardır. Sadece temiz bir yerden toplamaya gayret edin. Kavanozu votkayla doldurun ve karanlık bir yere kaldırın. Hatırladıkça çalkalayın. Yaklaşık bir ay kadar sonra temiz bir şişeye süzebilirsiniz. Isterseniz bir ölçü votkayı, eşit miktarda su ve ıhlamur balı ile hazırlayacağınız bir ölçü şurupla karıştırıp ıhlamur likörü de yapabilirsiniz. üzüm ya da erik suyu içerisinde pişirildiği, elmanm içinin kıymayla doldurulup, mcyvelerin sebze gibi pişirildiği, pişmiş et yemeklerinın üzerine gül suyu seıpildiği gerçek Osmanlı mutfağına davet ediyor. Âsitane'de bu yıl MatbahAmire, Saray muhasebe defterleri, imaret kayıtları, Fatih Külliyesi aşhanesinde pişen yemek kayıtları, Berayı Hassa kayıtlarından yola çıkarak, yoğurtlu tutmaç çorbası, dane i sarı, Reşıdiyye, nirbac, danei kabuniyye, memuniyye vc diğer lezzetler hazırlandı. Osmanlı mutfağı meraklısı olanlar için Âsitane Restoran ideal bir mekân. • (Â sttanc 0 212 615 79 97) Angela Merke Aylin Kotü ir sonraki seçimlerde Almanya'da başbakanlığın en kuvvetli ismi ilk defa bir kadın! Ev sahibesi olarak Angela Merkel şansölye makamında olursa protokolde değişiklikler olur mu? Hayır! Protokol cinslere karşı tarafsızdır. Bu nedenle devlet başkanları ziyarete geldiğindc ev sahibi kadın başbakan da olsa daima sol tarafta yürür. Peki ya güvenlik? Şimdiden birçoğu kadın. Hatta Gerhard Schröder bile bir kadm tarafından korunuyor. Bu anlamda değişiklikler olmasa bile Merkel'in çiçeklere olan düşkünlüğünü bilenler başbakanlığın Merkel'in gelmesiyle daha yeşil olacağından eminler. Peki kimdir Merkel? îşte onun hakkında şaşırtıcı birkaç şey: 17 Temmuz 1954'te Hamburg'da dünyaya geldi. Babası papazdı. Doğumdan 8 hafta sonra görev nedeniyle Doğu Almanya'ya, Quitzow (Brandenburg) köyüne taşındılar. Çocukken hayali buz patencisi veya balerin olmaktı. Daha sonraki yıllarda iş dünyasında idareci olmak istedi, ancak fizik tahsili yaptı. Peluş hayvanları çok seviyor. Hâlâ çocukluğundan kalma peluş hayvanları var. îki yaşındayken saçları bukleliydi, ancak daha sonra saçlarını at kuyruğu şeklinde toplamaya başladı ve bukleler kayboldu. tlk kez (1968/1970) "Rusçaolimpiyatı"nı kazandı. Bilim kadını olarak mükemmel seviyede Ingilizce öğrendi. Spora pek yatkınlığı yoktu. Uzun çabalardan sonra denge tahtasına çıkmaya cesaret edebildi. Fakat fizik diploması için 100msprintini 16 saniyede başardı. ilk eşi Ulrich Merkel'den boşandıktan sonra sırt çantasını ahp haftalarca Ermenistan, Gürcistan ve Azarbaycan'ı dolaştı. Tutkularından biri yemek pişirmek. Spesiyalleri: Tencere yemekleri, Şnitzel, balık ve her türlü kekpasta ve tabii Noel hindisi. tkinci eşi Prof. Dr. Joachim Sauer ile 17 sene birlikte yaşadıktan sonra 1998 yılı sonunda yılbaşında evlendi. Tam bir kahve tutkunu. Günde en az altı fincan kahve içiyor. Şarap konusunda da çok bilgili. Aile ilişkilerine çok önem veriyor, ancak aile ferderi ön plana çıkmıyor. Kız kardeşı lrene'yle her şeyi konuşuyor. Uckermark'taki hafta sonu evinde bahçeyle uğraşmak en büyük tutkusu. En çok ayçiçeği seviyor. & Bayreuth tiyatro oyunları şenliği ve Berlin £ . Devlet Operası'nın daimi misafiri. jflHL ^? Uzun yürüyüşleri çok seviyor, yazın J^mf j^K < " ' Dolomitler'de, kışın eşi ile birlikte uzun mesafe kayak yürüyüşü yapıyor. înanç hayatında merkezi bir konumda. Protestan Hıristiyan olmasına karşın 2003 yılında Papa II. Jan Paul tarafından karşılandı. "Daima devam etmek" parolasını, spor alanında kendisine örnek olan Oliver Kahn'dan aldı. Önümüzdeki seçimlerde başa geçmesine kesin gözüyle bakılan Angela Merkel'in neler yapacağını ise hep birlikte izleyeceğiz. • aylin@kotilsarigul.com RÜ26ÂR £S£R HAKAN ÇELIK flıakancelik^imyııet.coni B AT pfa'fti .'. AT A(ZABfi6\ f M A5LIM0A e&TftfC€M .'. HA/.HA/. SoUICAH O!. Ş CAH\L '.. OLAKAK OMA Bt' $u(?u Ş6.V NASIL ?• OL(XI TAŞı'C:. 66ı*TiA» $ HıVC M02AK ETyME Angela Merkel