Katalog

8 2 EKÎM 2005 / SAYI 1019 Bir dizi, beş reklam, bir dizi Diziler, izleyiciler için kendilerini ya da hayallerini gerçekleştirdikleri bir araç. Kanallar için reklam kaynağı, cast ajansları için ekmek kapısı. Bu yüzden de yeni yayın dönemine 50'ye yakın diziyle girildi. Konular yine ayni; aşk, ihanet, intikam. Peki bu dizilerden kaçı, neden tutacak? Esra Açıkgöz / Özlem Özkutlu er akşam televizyonlarının karşısına oturanlar, aslında kıyasıya bir reyting savaşının neferleri. Yeni yayın dönemine 50'ye yakın diziyle giren kanallar ise hop oturup hop kalkıyor. Acaba seyirci hangi diziyi tutacak, hangisinde kanal değiştirecek? Bu tedirginliğin arkasında reklam pastasından daha fazla pay alma isteği var, çok izlenilen dizi, çok rekJam demek... Bir mücadele de cast ajansları ve yapımcılar arasında yaşanıyor. Çünkü dizilere rağbet oyuncu talebini de hızlandırıyor. Sadece Istanbul'da yaklaşık 40 cast ajansı var. En çok başvuru, orta sınıftan. Kimi çocuğunu getiriyor, kimi hayvanını. Kimi de evini diziler için kiralıyor, hatta gazetelcri artık "dizi çekımine uygun kiralık ev" ilanları dolduruyor. Oyunculuğa olan talebin ise iki nedeni var, para ve şöhret. Bu yayın dönemi dizilerinın konularında, yine Yeşilçam esintileri görülüyor, bu sene de genç ve zengin erkekler, fakir kadınlara âşık... Ya da ağaların hayatlarına giren özgür, güçlü kadın figürleri parlıyor. DoğuBatı arasında mekik dokunuyor, buna bir de Ege ve Yunanistan ekleniyor. Yeni yükselen türise, "Şeytan Ayrıntıda Gizlidir", "HırsızPolis" gibi po lisiye diziler. Kanallar sitcom'lardan da vazgeçmıyor, bu sezonun iddialıları "Belalı Baldız", "Deli Duran"... Dizi, sinema kadar büyük bir sektör. Peki sektörün geldiği nokta ne? Diziler kanallara ne kazandırıyor? Bir dizinin tutacağı nasıl anlaşılıyor? Bu ve daha pek çok sorunun yanıtlarını TMC Film'in sahibi Erol Avcı, Show TV Genel Müdürü Saner Ayer, Duygu Basara Casting Ajansı sahibi Duygu Başara, Mayadroom Ajans'ın şirket müdürü Mevlüt Dede'den aldık. Dizilere ev, pet, el, yüz bulunur... D Helalı Baldız H uygu Başara Casting Ajansı'na günde ortalama 7 8 kişi başvuruyor. 1992'deilk kurulduğunda sadece reklam filmlerine oyuncu verilmiş, çünkü dizilerin ücretleri düşükmüş. Taki bir kaç yıl önce yaşanan dizi patlamasına kadar... Duygu Başara başvuruları ve sisteınin ışleyışını şöyle anlatıyor: "Çağı yakaJayabilmek için son iki yıldır sadece web sitemizle hizmet veriyoruz. Almanya'dan da başvuru alıyoruz, Van'dan da... Ama merkez tstanbul olduğu için bu başvurulara olumlu yanıt veremiyoruz. Şu anda 6 bin kayıtlı oyuncumuz var. Bunların ortalama 500600'ü sürekli iş yapabilir. Yine de kime, ne zaman teklif geleceği, projeye ve o kişinin o projeye uygunluğuna . bağlı biraz da. Daha çok orta sınırtan başvuru alıyoruz. Bunun nedeni hem ekonomik, hem de son yıllarda artan çabuk şöhret olma arzusu. Bir de ekonomik durumları iyi ama kendilerini ekranda görmek isteyen bir kesim var. En çok gençler vc çocuklar başvuruyor. Annebabalar da çocuklannı televızyonda ızlemek ıstiyor. Her meslek grubundan oyuncularımız var, doktorlar, avukatlar, bankacılar... Emeklilerimi? de var. Burası model ajansı değil. '906090' gibi kıstaslarımız yok. Her tipte insana ihtiyacımız var. Hatta cntcrcsan tiplcrc daha çok ibtıyacımız var, çilliler, çok şişınanlar, çok zayıflar, çok uzunlar... Mekân cast'ma bu yıl başladık. Mekânlar, reklamlarda, özellikle dızilerde çok büyük ihtiyaç. Evleri çekimlere uygun olan kişjler bi/e başvuruyor ve evlerini kiraya verir gibi dizilere, reklanılara verıyorlaı. Bir mekânın günlük ücreti, 200300 milyondan başlıyor, eve ve dizinin bütçesine göre değişiyor, 1 milyara da çıkabiliyor. El cast'ınıız da var. Elleri gıızel olanların sadece elleri kullanılıyor bazı reklamlarda ya da basın ilanlarında. Bazen nadir de olsa ayak, omuz cast'ı da isteniyor. Son zamanlarda artan şampuan rçklamlarından sonra saç cast'ı da rağbet görmeye başladı. Bir de pet cast'ımız var. Bunlar daha çok kedi ve köpeklerden oluşuyor. Özellikle de kışa doğru kedilcrin soba yanında uyuduğu reklamlar başlandığında, talep artıyor. Başvurularda aradığımız en önemli özellik, kamera karşısında rahatlık, sosyallik... Bu halkın tercihi rol Avcı, TMC Film'in sahibi. Şirket şu ana kadar 5 dizi ' yaptı; Zerda, Bir lstanbul Masalı, Aliye, Yağmur Zamanı ve Beyaz Gelincik. Bu ay bir dizi daha gösterime girecck, HırsızPolis. Erol Avcı'ya göre, iyi bir yapımcı olmanın yolu eğitimden ziyade, ilgiden, yapılan işin sevilmesinden, iyi insan ilişkilerinden, senaryodan anlayıp, tekniği ve halkın yapısını iyi irdeleyebilmekten geçiyor. Onun için bir dizinin başarı kriteri, iyi yapılması, "Zaten iyi yapıldığında reyting de alıyor. 'Çok iyiydi, ama reyting almadı' söylemleri yanlış. Çünkü proje gerçekten iyi ise, geç de olsa yerini buluyor. Seyredilmeyen bir şeye iyi demek doğru değil. Tersi de olabiliyor, bazen kötü veya anlamsız bir iş reyting alabiliyor. Bu halkın tercihi. Televizyon da böyle bir şey zaten" diyor. Dizilerin konuları nedeniyle tutmadığını vurguluyor Avcı. Bu daha çok halkın o andaki tutumu, zamanlama, girdiği gün, televizyon kanalı, oyuncu, yapım kalitesi gibi etkenlere bağlı. Peki dizi mi daha karlı, sinema mı? Bu gösterime girdikten sonra anlaşılıyor. "Yine de" diyor, "Sinemanın riski fazla. Önce yatırıyorsunuz sonra gelirleri bekliyorsunuz. Bazen tamamen kaybedebiliyorsunuz. Gerçi kazanırsanız, fazla alırsınız. Dizideki kayıp daha az oluyor, çünkü tutmazsa birkaç bölüm kaybediyorsunuz. Kazanç ise standart, yatırdığınızın iki katını kazanmak mümkün değil. Kâr oranı yüzde 10 ile yüzde 20 arasında değişiyor". E Yüzü ekrana yakışmalı... M ayadroom Ajans'ın şirket müdürü Mevlüt Dede, Asmalı Konak, Bir lstanbul Masalı, Haziran Gecesi gibi dizilerle, dört yıla dört ödül sığdırmış. tşte Dede'nin anlattıkları... Başvuranlarda aradığımız ilk kriter, yüzünün ekrana yakışması. Buna da 1000 kişiden en fazla 50'si uyuyor. Bir de oyunculuk eğitimi alnıası önemli. 100 kişiden ancak 5'i bu kritere uyar, o yüzden o 5 kişiyi bulana kadar sayısız insanla görüşürüz. Eğitimsiz kişilerde aradığımız kriterler ise, konuşma ve giyim tarzı, rahatlık ve saygı. Birebir görüşerek oyuncu alıyoruz. Televizyon projeleri çok olduğundan eğitimli insan yetmiyor. Bazen tiyatro eğitimli, ancak hiç kamera deneyimi olmayanlar, bizden iyi bir rol talep ediyor. Oysa tiyatro başka, kamera karşısında oynamak başka. Örneğin, Keloğlan filmine gönderdiğimiz eğitimli seksen oyuncudan sadece altısı seçildi. Firmalar, kendilerine yolladığımız cd'den oyuncu seçiyor, bize soruyor, sonra görüşmeye çağırıyor. Başvurular web sitesinden yapılabiliyor. Ayda 400800 kişi geliyor. Gelenlerin çoğu, 18 ile 30 yaşlan arasında. En çok ihtiyaç duyduğumuz, 35 ile 50 yaş arasındaki, bakımlı erkek ve kadınlar. Onlar da "Artık benden geçmiş" diye düşünüyorlar. Kadromuzun yaklaşık yüzde 25'i rol sahibi oldu. Bu rollerin yüzde 20'si yan, yüzde 5'i ise ana karakter. YENİ YAYIN DÖNEMİ DİZİLERİ TRT: Aşk Mahkümu, Kale lçi, Şeytan Ayrıntıda Gizlidir STAR TV: Yeniden Çalıkuşu, Alanya Almanya, Kayıt Dışı, Zaman Tüneli , ATV: Beyaz Gelincik, tlk Göz Ağrısı, Bendeniz Aysel, Misi, Belalı Baldız, Körfez Ateşi KANAL D: Kurtlar Vadisi, Düşler ve Gerçekler, Rüzgârlı Bahçe, Ihlamurlar Altında, Hırsız Polis, Deli Duran, Aşığım Sana, Ödünç Hayatlar, Masum Değiliz *> I layat Bilgisi SHOW TV: Güz Yangını, Maki, Çapkın, Kanlı Düğün, Olümüne Sevdalar