Katalog

19 EYLÜL 2004 / SAYI 96: İ KİZL DÜN Hem bağımsız hem de birlikte olmak istiyorlar. En sık karşılaştıkları soru "Aaa, ne kadar çok benziyorsunuz"? Prof. Dr. Kerem Doksat'a göre ikizlerin ilişkilerinde hem koruma var, hem husumet... NilGül ve EceEbru ise yaşantılarını anlatıyorlar... Gözde Gündoğdu kizler... Psikiyatride bile ayrı tutuluyorlar. Bilim ikizliğin nedenini tam olarak açıklayamasa bile psikolojileri ile ilgili birçok araştırma var. Ikizler arasındaki bağlılık ve bunun yarattığı problemler üzerine Prof. Dr. Kerem Doksat ile konuştuk. Önce tek yumurta ikizleri ve çift yumurta ikizleri arasındaki farklardan bahsedelim... Ikizlerle ilgili dünya kadar araştırma var. Patolojileri ile ilgili çelişkili sonuçlar çıkıyor ama, genel olarak bir yargıya varılmış. Bir kere tek yumurta ikizleri ve çift yumurta ikizleri arasında ciddi fark var. Çift yumurta ikizleri hem fizyolojik hem de kişilik olarak birbirlerinden iki kardeş kadar farklı oluyor. Tek yumurta ikizlerinde halen bilimin tam olaraka izah edemediği fakat telepatik boyuta varan birtakım bilgi alışverişi olduğu kesin. Ayrıca aralarında müthiş bir dayanışma, koruma ve kollama psikolojisi var. Bu telepati olayını biraz açıklayabilir tnisiniz? Bu konuda çok teori var. NASA'nın 60'ü yıllarda yaptığı bir sürü deney var. Bunlar yayımlandı. Piyasada da tonlarca dolandıncı, hatta kitaplar yazarak bu işin ticaretini yapan insanlar var. Fakat öyle fenomenler var ki bunlara zırvalık deyip ECEEBRU VARLAK •tkiz olmanın avantajları ve dezavantajlarından bahsedebilir misiniz biraz? Ece: Öncelikle en yakın arkadaşın her zaman yanında. En büyük dezavantajı ise bireyselliği kaybetmek. Biz bu seneye kadar kendi başımıza yetme problemi yaşadık . Bizim çevremiz aynıydı, yaptığımız şeyler aynıydı ve biz bir süre sonra aynı insan olmaya başlamıştık. Ta ki, bu sene farklı üniversiteler kazanıp ayrı okullara gidinceye kadar. Ebru: Beraber olmak bir süre sonra alışkanlık haline geliyor. Hep beraber olmanız çok sık kavga doğurmuyor mu? Ebru: Biz lisedeyken notlarımız da sanki aynı olmalıymış gibi bir psikoloji içerisine girmiştik. Neredeyse her sınav sonrası kavgaederdik bu yüzden. Ece: Genelde küçük şeyler yüzünden kavga ederiz. Ya da Ebru vurdumduymazlığıma laf eder... •Karakter olarak benziyor musunuz? Ebru: Ben Ece'ye göre biraz daha içime kapanığımdır. Ece: Ebru daha olgun ve duygusaldır. Ebru: Ben olaylar karşısında daha çabuk parlar, daha çabuk sönerim. Ece ise zor sinirlenir, fakat inatçı olduğundan kızgınlığı uzun süre geçmez. Erkek arkadaş olarak seçtiğiniz insanlar birbirine benziyor mu peki? Ece: Hayır, hiç benzemiyor. Ebru: Bizim belli bir yaşa kadar doğru düzgün ilişkilerimiz olmadı, çünkü çok fazla birbirimize bağlıydık. Ece: Ihtiyaç duymadık belki de... Bu seneye kadar her yere beraber gidiyorduk. • geçemiyorsunuz. Mesela NASA'nın ayın karanlık yüzündeyken astronotlarla yaptığı bazı araştırmalar var. Ayın karanlık yüzünde biliyorsunuz her türlu iletişim imkânı ortadan kalkıyor. Radyo dalgaları dahi gelmiyor. Mesela orada belli kartlar gösterümiş ve ikizlere o kartlarda ne gördükleri sorulmuş. Genellikle aynı cevapları verdikleri için bir irtibat olabileceği istatistiksel olarak kanıtlanmış. Birbirlerine çok benzeyen tek yumurta ikizlerinin yanı sıra hiç benzemeyenler de var. Bunu nasıl açıklıyorsunuz? Biz bir hardware (donanım) ile geliyoruz dünyaya. Bu bir ayağı evrimsel olan, bir ayağı da anne babadan gelen iki taraflı bir donanım. Bu donanımda hazır programlar var. Fakat bizim kişiliğimizi Prof. Dr. Kerem Doksat sadece genetik belirlemiyor. Hatta buna natürnurtürkültür üçgeni denir. Natür; doğal tarafımız, nurtür; eğitim ve öğretimle kazanılanlar, kültürse bütün bunları çevreleyen küre. însan bütün bunların toplamından çok daha özel bir varlık. Belli, kritik donemlerde software'leri (yazılım) gerektiriyor. Onun için tek yumurta ikizi olan kişilere o kritik dönemlerinde aynı software'ler yüklense, aynı şekilde davranılsa dahi kişilik oluşurkenki anük yaşantılar farklı olacağından (değişik travmalar, değişik yaşantılar) mutlaka aralarında farklılıklar oluşuyor. Peki size gelen ikiz hastalar var nu? Tabii var... Mesela geçenlerde bir tek yumurta ikizi geldi. Biri manikdepresif, öteki değil. Kişilikleri, merakları son de rece farklı fakat, dış görünüş olarak aynılar. Beynin gelişimiyle vücudun gelişimi genelde aynı yönde olduğu için bu çok istisnai bir durumdur. Bu kadar çok benzemek onlarda psikolojik bir rahatsızlık yaratmıyor mu? Eğer aralarında bir şekilde bir husumet oluşursa... Bu husumet ailenin yanlış eğitiminden kaynaklanabilir. Şu veya bu sebeple birini öteldne tercih etmeJc gibi. Bir de zaman içinde biri ötekinden daha başarıh olmaya başlarsa bu onların arasında bir problem yaratabilir. Ailelerin ikiz yetiştirirken çektiği sorunlar neler? Ikizler eğer ilk çocuksa ailenin acemilik dönemine denk gelir. Hele bir de sürpriz olursa aileler ciddi panik yaşıyor. Karıkoca kavga etmeye başlıyor. Fak; bu problemler sadece ilk sene yaşanıyc sonra her şey düzene giriyor. Peki ikizlerin eş olarak veya sevgi olarak seçtikleri insanlar da birbirlerir benziyor mu? Genellikle benzemiyor. O konuc epey çalışma yapılmış. Mesela ıkizler evlenen ikızler çok az. Ben ikizlerin bir abikardeş/e ev/eı diğini duymuştum... O çok oluyor, çünku ikizler çok sık b" raber oldukları için genelde aynı çevı içinde bulunuyorlar. Dolayısıyla aynı a leden iki kişiyle beraber olmaları çok ş; şırtıcı değil. Fakat tek yumurta ikizler nin başka bir tek yumurta ikiziyle evleı mesi çok nadir bir durum. NİLGÜL BATIRBAYGİL "Siz ikiz misiniz?", "Aa, ne kadar çok benziyorsunuz!" gibi tepkilerle çok sık karşılaşıyorsunuz herhalde. Bu sizi rahatsız ediyor mu? Nil: Evet, ediyor da, alıştık artık. insanlar bizi tanıdıkça çok farklı olduğumuzu anlıyorlar. O zaman çok da fazla rahatsızlık vermiyor. Karakterleriniz çok farklı o zaman... Gül: Evet, hiç benzemiyoruz. Nil: Mesela, Gül'ün çok sert çıkışları vardır, bense daha sakin ve alttan alabilen bir insanım. Gül: insanlar hatta bızi tanıdıkça, dış görünüşlerimizin de farklılaştığını söylüyorlar. Ailenin ikiz kardeşleri bir yarış içerisine sokmasından bahsedelim biraz. Sizde oldu mu böyle bir şey? Gül: Hiç öyle bir problemimiz olmadı bizim. Nil: Bize küçükken bile aynı kıyafetler giydirilmemiş. Gül: Ama mesela şöyle bir problemimiz oluyor: Nil'in yaptığı yanhşların faturasını ben de ödüyorum, benim yaptığım yanhşların cezasını o da çekiyor. Nasıl oluyor bu? Gül: Diyelim ki ben biriyle tartıştım, kavga ettim. O insan Nil'e de tepki gösteriyor, onunla da konuşmamaya başlıyor. Nil: Bu çok başımıza geliyor. Bazen böyle aynı kefeye konulduğumuz oluyor işte. Bu rahatsızlık vermiyor mu? Nil: Veriyor, çok büyük rahatsızlık veriyor. Hatta bazen kavga konusu bile olabiliyor. Gül: Ama bizim kavgalarımız en fazla bir gün sürer. Çok şiddetli kavga ederiz, fakat çok kolay torarlarız. ' lr^*^9 'Bu herhalde aranızdaki güçlü bağdan kaynaklanıyor. Nil: Evet, kesinlikle öyle. Bizim aramızdai bütün duygular çok şiddetli. Bab ya da annemizle böyle bağlarımız yok. Bu çok farklı bir şey. Peki genelde hep beraber misiniz? Gül: Evet, genelde beraberiz. Mesela hep ayn okullarda okuduk ama fark sınıflardaydık. Nil: Ama bizim ilişkimizd dönemlerimiz oluyor. Bir dönem Gül olmadan he'p bir parçam eksikmiş gibi duyumsuyorum. Onsuz dışarı çıktığımda kendimi çıplak gibi hissediyorum. Fakat bir dönem de yalnız kalmak istiyorum. Zaten aradaki o dönemler de olmasa kendi benliğinizi kaybedebilirsiniz... Gül: Evet, zaten ikizler için öyle bir probleı var. Bir süre sonra sürekli beraber oldukları için iki kişi tek bireymiş gibi oluyor, Bu çok tehlikeli bir durum. Nil: Bizim tanıdığımız bir ikiz var. Aralarında iş bölümü yapmışlar. Örneğin, biri telefonda numarayı çeviriyor, ötekine veriyor o konuşuyor. Biraz bu telepati olayından bahsedelim. Aranızda bu tarz bir iletişim var mı? Gül: Ben bir şey anlatacaksam söyleyeceklerimin yarısında o tamamını anlamış oluyor. Nil: Ya da o üzüldüğünde ben dı durgunlaşıyorum, ben sevindiğimde o da mutlu oluyc