Katalog

11 TEMMUZ 2004 / SAYI955 ^ f : Şimdi sponsor olma zamanı Artık neredeyse her konserin, kazının, serginin, spor etkinliğinin arkasında bir şirket yer alıyor. Etkinlik şirket ya da ürünle birlikte anılmaya başlıyor, 12 Dev Adam denilince banka, Tarkan denilince içecek akla geliyor. Bu karşılıklı ilişkinin şimdi yasası da olacak... Özlem Altunok B irürünü alırkenaklınızanelerüşüşür? Neden akla 12 Dev Adam deyınce Garanti Bankası, Tarkan deyince Pepsi, voleybol deyince Orkid, IKSV deyince Eczacıbaşı gelir? Bu soruların cevabı sadece reklamlarla açıklanamaz. Mesele etkinliklerle bu etkinliklere maddi Tarkan'ın konserlerine pek çok şirket sponsorluk yaptı. Bunlardan biri de Pepsi'ydi... destek sağlayan şirket arasında kurulan bağda gızli, yani sponsorlukta. Şirketle etkinlik arasındaki karşılıkL bir ilişki var, bu yüzden de festivallerden tarihi eser restorasyonlarına, antik kent kazılarından spora kadar her türlü etkinliğin büyük şirketlerin desteğiyle yapılması boşuna değil. Türkiye'de sponsorluk henüz netleşmiş bir kavram değil. Pek çok büyük şirket kendi kültür ve sanat kurumunu ya da spor takımını kurup bunu da bir sponsorluk olarak tanımlarken, vakıf, yerel yönetım ya da diğer sivil örgütler tarafından düzenlenen etkinliklere mali destek sağlamak, yani sponsor olmak daha az rastlanan bir durum. Peki sponsorluğun sağladığı yarar ne? Kurumun dolaylı olarak kendini tanıtması, tüketiciyle ürün arasında duygusal bir ilişki yaratması ve saygınlığını artırrjıası ilk akla gelenler. Sponsorluğun tarihi Türkiye'de 32 yılönceye dayanıyor. Öncülük de Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın ana sponsoru Eczacıbaşı'na ait. Geçtiğimiz günlerde Bilgi Üniversitesi'nde düzenlenen 'Sponsorluk Konferansı'ndaortaya çıkan ise sponsorluk tanımının pek de doğru yapılamadığı. Kültür ve Turizm Bakanlığı daha önce spor sponsorluğu yasasında yaptığı teşvik edici girişimlerı kültür ve sanat sponsorluğu için de plastik sanatlar ve yayıncılık faaliyetlerindeki amaçların genel çerçevesi, bankanın "misyon"uyla çiziliyor. Iş Bankası ayrıca eğitim, deprem ve çevre konularında da sponsorluk . yapıyor. Sponsorluğun kuruma sağladığı fayda ise "Şirkete doğrudanbir katkı sağlamak yerine toplumungözündeprestijkazanmak, duyarlı bir kurum olarak tanınmak' olarak açıklanıyor. Sponsorluk yasası "olumlu" değerlendiriliyor ve AB sürecine de olumlu etkide bulunacağı düşünülüyor. Bir başka kültür yatırımcılığı ve sponsorluğu yapan kurum da Borusan Holding. İKSV'nin 32 yıldır düzenledıği Müzik Festivali'nin düzenli sponsorluğunu yapıyor. Ilk özel oda orkestralarından Borusan Oda Orkestrası'nın kuruluş tarihi 1993. Sanatsal faaliyetleri daha da kurumsallaştırmak ve tek bir çatı altında toplamak amacıyla da, 1997'de içinde sanat galerisi, müzik kütüphanesi ve etkinlik salonu bulunan Borusan Kültür ve Sanat Merkezi'ni hizmete açtı. Merkezin genel mudürü Sami Caner tasarı halindeki yeni yasa için, "Kültür Bakanlığı'nın genel bütçeden binde 3 pay aldığı ülkemizde, kültür ve sanat hayatımızın zenginleşmesi açısından sponsorluk yasası, sanata sponsorluk yapan ve destekleyen kuruluşlara avantaj sağlamah" diyor. CAZ, DOĞA VE 12 DEV ADAM... Garantı Bankası adına verilen bilgide ise sponsorluklarda belli alanlan seçmenin, o alanlarda uzun soluklu destek vermenin, bu desteğin marka değerinekatkısını sağlamanın ve toplumla paylaşmanın hedeflendiği vurgulanıyor. Garanti, son 6 yıldır Uluslararası îstanbul Caz Festivali'nin ana sponsoru. Ayrıca her ay Babylon'da gerçekleştirilen bir caz konserinin, Ankara Müzik Festivali'nin sponsorları arasında. "Doğa için Garanti" sloganıyla yürüttüğü çevre konusundaki çahşmalarını, 1992'den bu yana WWF Türkiye'nin (Doğal Hayatı Koruma Vakfi) projelerini destekleyerek sürdürüyor. 12 Dev Adam projesi ise sponsorluğun geri dönüşünün önemli bir örneği. Bubaşarıyı şöyletanımlıyorlar: " Yaptırdığımız araştırmalarda da Garanti Bankası müşterisi olan ya da olmayan gruplann sponsoru olduğumuz faaliyetlerin farkında olduğunu ve takip ettilderini somut olarak görebiliyoruz. Pek çok projemizden beklentilerimızin üzerinde kazanımlar elde edebiliyoruz. Örneğin 12 Dev Adam'akoşulsuz verdiğimiz destek sonrasında, müşterimiz olmayan kişilerden 'bunun için bankanızla çalışacağım' diyenleroldu." yürürlüğe sokacak. 15 Temmuz'a kadar Meclis'ten geçmesi beklenen 'Kültür ve Tabiat Varlıkları Yasası'na görebakanlık; tarihîeserleri onaran, kültür ve sanat faaliyetlerine sponsor olan kurumları teşvik edecek.Türkıye'nin tanıtımına katkıda bulunan şirketler yaptıkları harcamayı devletten geri alabilecek. Bu alanlara yatırım yapan, destek veren mükellefler, harcadıkları paranın tümünü vergiden düşebilecek. Kültürel etkinliklere destek veren şirketlere enerji, su ve doğalgaz indirimi de sağlanacak. Bilgi Üniversitesi îletişim Fakültesi Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetimi Bölümü Başkanı Serhan Ada, öğrencileriyle birlikte yaptıkları bir sponsorluk araştır ması için 140 şirkete başvurduklarını ancak 70'iylegörüşebildiklerini anımsatıyor. Ada'ya göre bu sektörün yeterince ciddiye alınmadığının göstergesi Kurumların sadece yüzde 60'ının sptonsorluğun kurumsal stratejinin bir parçası olduğunu söylemesi degerçek anlamda sponsorluğun bulunmadığının kanıtı. Ada sponsorluğun tanımı konusunda da bir belirsizliğin hakim olduğunu düşünüyor. Şirketler kurumsal kimliği öne çıkarmak yerine sponsorluğu reklam ve PR'la ilışkilendiriyor. Ada'nın sevindiricibulduğu iseyeni projelerin çokluğu ve yasanın iyi niyetli bir çalışma olması. MARKA DEĞERİ, PRESTİJ... Gelelim çeşitli etkinliklerde ve sosyal sorumluluk alanında sponsorluk yapan kurumlara... Iş Bankası'nın etkinliklerinin ağırlık noktasını Iş Sanat oluşturuyor. Müzik, tiyatro, İş'te en yeni kitaplar Amerika 1954 DFMİR ÖZLÜ ROMAN 176..,,. 12.000.000 ı: Yazar olmak Isteyen Haran. Islanbul'u ânı bir kararla lerk eder ve dev blnalann Rolgeleıilğl Ldddelennde ta/ ve ozgurluk rüzgârlan esen her rerıkten msanın jj4tayna^tıği Nevv York'a yerleşir Demir öziü den alı^ılmadık bir' mutluluk TE MMU Z Sponsor peşinde 32 yı E Hangi Atatürk ATTİLÂ İLHAN DENEME 4 2 6 . . . . . 1 » 0 0 0 . 0 0 0 . . j Altılâ llhan her yonüyle Alatürk'ü, onun Türklye ve dunya larlhi açısından önemlnl ele alıyor "Mustafa Kemal, fa Tamlml'nden lübaren, Osmanü Inıluğunu reddetmış, tarlhsel moşnıluğu onemsemıştır Buysa ıhtılal'ln la kendısıdır " Geceye Uyananlar CAHİDE BİRGÜL Iç dünyası karmakanşık, sırlarla dolu hır k u kardeş, sırlarla ve suçlarla dolu ır dğabey ve sırları kendınden bıle Memo Geceye Uyananlar, sıradışı frdonemin kanla bozulmu^ insan ıstknlojisınt çarpı< ı, elkileyıcı bir dille .ınldtıyor Güneş Umuttan Şimdi Doğar Türkan Saylan Kitabı" Söyleşı Mehmet Zaman Saçlıoğlu SÖVLEŞİ 5 4 6 m 25 000 000,, Blr eylemcl kadın blrhoca blranne bir bılun ınsanı Nehlr Soyleşı dızlmlzln bu kitabmda yazar Mehmet Zaman Saçlıoğlu soruyor, Turkan Saylan kendini r or Neredeyse yelrnı^ yıllık bu "yaşamoykusüyle ıçlnlz ısınacak "umut var* dlyeceksiruz, 'gdneş umuttan dogar." Türk Aynştaynı Perende MÜGE İPÜKÇİ ÖYKC 136 Mm 9 000.000.. Müge Iplikçl, ilk kltabı olan Perende lle edebı>dt çevrelenmle heyecdnld kdrşıldnmış, ele^tırnıen Semıh Oümuş'un deyişlylo "bekleıımedık bir j s " olarak defterlendırilmiştı Perende, bu ay vltrınlerde olat.dk "Oktay Sinanoğlu Kitabı" Soyleşl EmlneÇaykara SflVLEŞİ 549 ..,,• 15 000.000 n n uzun soluklu, kapsamlı, yoğun ve bu nedenle en çok sponsora ihtiyaç duyao bir yapi: îstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (ÎKSV). Vakfın sponsorluk yönetmeni Ömür Bozkurt'la sponsor ararken yaşadıkları sıkıntılarıkonuştıık. Siz ilk sponsor arayan kurumsunuz. Nasıl engeüer, sıkıntılaryaşadınız? Türkiye'nin sürekli yüzleşmek zorunda kaldığı ekonomik istikrarsızlıklar sürecinde ilk darbe kültür ve sanata vuruldu ve devletin bu hayati alanlara ayırdığı pay binde7 'lerden bugün binde 2'lere düştü. Öte yandan, Körfez krizi, deprem ve ekonomik krizler sponsor katkılarında da düşüşlereyol açtı. 2001 krizinden bizdeetkilendik ve Uluslararası Îstanbul Tiyatro Festivali'ni bienal ile dönüşümlü olarak iki sendebiryapmakararı alındı. Sponsor ararken kıstaslarınız ne ? ÎKSV'ye sponsorluk yapma arzusuyla başvuran ya da bizim başvurduğumuz kuruluşların, festivallerin veya projelerin imajıyla uyum içinde olması, sanatsal kaygılara karşı duyarlı ve saygılı olması öncelikli kriterler olarak sayüabilir. Sponsorluk ilişkilerini başlatırken aday kuruluşların ÎKSV ile uyumlu bir çalışma içinde olmalan da önem taşıyor. Mali gücün de çok önemli olduğunu söylemeliyiz. Ayrıca sponsor kurumların seçtikle ri alanların kurum kimlikleriyle uyuşması da oldukça önemli. Sponsorlar, logo kullanımının yani sıra markaya, ürüne ya da kurumsal imaja yönelik tanıtım ihtiyaçlarını geniş bir yelpazeye sahip olan festivallerle birleştirme imkânına sahip oJuriar. Mekanlardaürüntanıtımıveveritabanı oluşturma imkânı bu amaca hizmet ediyor. Yapılan sponsorlukla marka arasında bir örtüşmenin yaşanması, hedef kitleye etkili bir biçimde ulaşabilmek açısından önemli. Sponsorluk sizce kurumlaştı mı? Neyazık ki hayır. Yasal düzenlemelerin, kültür ve sanat alanında kurumları teşvik edici olmaması sebebiyle kurumlaşma tam manasıyla başarılamadı. 26 yaşındayken ABD Vale Üniversitesi'nde dünyanın en genç profesoru Ikı kez Nobel'e aday gostenlmlş İlk Türk Bir 'harika Türklye ve hayatla llglll ılerinlzl gozden geçlrme Ihtlyacı duyacağınız çarpıcı bir kıtap, çarpıcı bir yaşamoyküsü Bir Şairin Günlüğü Sırtlan Payı ATTtLÂ İLHAN ROMAN 502 M »« 30.000 000 u Filmekimi, Nemrutve... kbank Kurumsal îletişim Grubu Müdürü Sertaç Onen de sponsorlukla ilgili soJ. \.rularımızıyanıtladı: Sizce sponsorluk Türkiye'de yeterince kavranabildi mi? Bence, giderek daha iyi algılanıyor ve kamuoyıına yarattığı faydaya odaklı projeler geliştiriliyor. Böylelikle sadece "para karşılığı logo görünürlüğü" olmaktan çıkıp, uzun vadeli, geniş kapsamlı, yaratıcı, projedeki tüm iş ortaklarının fayda sağladığı bir iletişim çalışmasına dönüşüyor. Ne tiir projelere sponsor oluyorsunuz ? Sponsorluk projelerinin seçimınde uzun vadeli ve tutarlı olmanın yani sıra fark yaratan "ilkler"eimza atmakbirincilhedefimiz. Örnek olaA L\ rak Axess markası ile iki yıldır anılan "Filmekimi" festivali, ÎKSV'nin organize ettiği müzik ve tiyatro festivallerinde etkinlik sponsorlukları, sosyal sorumluluk misyonumuz çerçevesinde Antandros kazısı ve Nemrut Konservasyon Projesi sponsorluğunu verebiliriz. Rock'n Coke Festivali ve sporda Akbank Private Banking TED Open Uluslararası Tenis Turnuvası gibi projelerin çalışmaları da devam ediyor. Sponsorluk yasası size ne düşündürüyor? Vergi indirimi önerisi özellikle kültürsanat hayatına katkı sağlayacak. Büyük ölçekli kurumların yani sıra orta ve küçük ölçekli firmalann da kültür sanat alanında yatırımlara ağırlık verebilecek olması olumlu bir gelişme. 19451951 Günleri YORGOSEFERİS Çevlren: Alova GONLCK 272 ..... 14.000.000 n Attılâ İlhan "Aynanın İ^indekıler" dızibinın ıklncı rotndnı olan Sırtlan l'ayt nda bır yandan 11 Mayıs darbeslni 1 " jyen siyasal pdnoramayı çızıyor, blr pafldun da Balkan vc Bınncı Dünya savaşian ile Kurtuluş Savaşı'ndan kpsıtler verıyor C Büyük Yunan şalrl Yorgo Seferls'ln Yunanütan ve Türkiye'de tuttuğu notlardan oluşan BırŞalnn 6un(u^ıi'nde, Sefens çocuklugunun seçtiğı izmlr'e, y& yıllar Mmra donüşunde yaşadığı ü. Istanbul'u, Bursa, Konya, Denizll, Marmarls ve başka Anadolu kentlerlnl yenlden keşlf heyecanını anlatıyor w w w . i s k u l t u r y a y l n l a r l . c o m tr *+ hnrtfn k<uon TURKIYESsBANKASI Kültür Yayınları